Polarność – właściwość
indywiduów chemicznych
polegająca na występowaniu w nich
elektrycznego momentu dipolowego
w wyniku nierównomiernego rozłożenia cząstkowych
ładunków elektrycznych
w ich objętości.
Większość
cząsteczek
jest jako całość obojętna elektrycznie. Jednak w wielu z nich występują
wiązania chemiczne
z
elektronami
mocno przesuniętymi w stronę jednego ze związanych
atomów
. Powoduje to, że dana cząsteczka może mieć większą
gęstość ładunku
ujemnego w jednym miejscu i mniejszą w innym, dzięki czemu staje się dipolem elektrycznym.
Przykładem takiej cząsteczki jest woda H-O-H (H2O). Elektrony w wiązaniach H-O są silnie przesunięte w stronę atomu
tlenu
, co powoduje, że na tym atomie zbiera się cząstkowy ładunek ujemny a na atomach
wodoru
cząstkowy dodatni. Kąt wiązań H-O-H nie wynosi 180° lecz jest to ok. 105°. Wszystko to razem powoduje, że od strony atomu tlenu cząsteczka wody jest naładowana ujemnie a od strony atomów wodoru dodatnio.
W przypadku wielu związków chemicznych pomimo tego, że wiązania są spolaryzowane, na skutek symetrii budowy cząsteczka może pozostawać apolarna, np. CO2, CCl4,
benzen
C6H6.
Polarne związki mają szereg własności, których nie posiadają cząsteczki apolarne. Są one np. w stanie
solwatować
czyli otaczać inne cząsteczki rodzajem kordonu, o ile te inne cząsteczki też wykazują własności polarne, co powoduje, że ciekłe związki polarne są dobrymi rozpuszczalnikami związków
jonowych
i innych związków polarnych. Cząsteczki polarne mają zwykle wyższe temperatury przejść fazowych (
topnienie
,
krystalizacja
,
wrzenie
itp.) niż analogiczne cząsteczki apolarne o zbliżonej budowie i
masie cząsteczkowej
. Najczęściej jest to efektem tworzenia przez nie
wiązań wodorowych
i silnych oddziaływań typu
dipol
-
dipol
.
Jako miarę polarności
rozpuszczalników
wykorzystuje się czasem wartość ich
względnej przenikalności elektrycznej
[1].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ M. Sobkowski, J. Stawinski, A. Kraszewski. Stereochemistry of internucleotide bond formation by the H-phosphonate method. 6. Optimization of the reaction conditions towards highest stereoselectivity. „Tetrahedron: Asymmetry”. 19 (21), ss. 2508-2518 (2008).
doi:10.1016/j.tetasy.2008.11.002
.