Ryszard Jan Szurkowski (ur.
12 stycznia
1946
w
Świebodowie
k.
Milicza
) – były polski
kolarz szosowy
, najbardziej znany ze zdominowania przez kilka lat z rzędu
Wyścigu Pokoju
, kilkakrotny mistrz Polski i mistrz świata amatorów. Poseł na
Sejm
PRL
IX kadencji. Kawaler
Krzyża Komandorskiego z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
. Prezes
Polskiego Związku Kolarskiego
.
Biografia
Ukończył
liceum ogólnokształcące
(
1975
) oraz
Akademię Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
(
1984
) i jest z wykształcenia nauczycielem
wf
oraz trenerem
kolarstwa
.
Samouk i naturalny talent kolarski. W zawodach kolarskich startował od
1963
r., początkowo jako niezrzeszony amator. Pierwszymi sukcesami było mistrzostwo Polski w kolarstwie przełajowym, wicemistrzostwo Polski w mistrzostwach górskich oraz 4. miejsce w indywidualnych mistrzostwach Polski w
1968
roku. Od
1969
roku członek kadry narodowej, kiedy to po raz pierwszy wystartował w
Wyścigu Pokoju
i od razu stanął na drugim miejscu podium. Kolejne lata to pasmo osiągnięć, dzięki którym Szurkowski zyskał miano najlepszego kolarza-amatora na świecie.
Czterokrotnie (w latach
1970
,
1971
,
1973
i
1975
) wywalczył pierwsze miejsce w Wyścigu Pokoju. W sumie w tych zawodach przejechał 89 etapów (z czego 52 w koszulce lidera), wygrał 13 etapów, a po 9 razy był drugi i trzeci. W
1972
(
Monachium
) i
1976
(
Montreal
) został wicemistrzem
olimpijskim
w drużynowym wyścigu szosowym.
W
1973
roku w
Barcelonie
zdobył
mistrzostwo świata
w indywidualnym wyścigu szosowym oraz mistrzostwo drużynowe, w
1974
roku w
Montrealu
wicemistrzostwo w wyścigu indywidualnym, a w
1975
roku w Mettet ponownie mistrzostwo drużynowe.
Pięciokrotnie został indywidualnym mistrzem Polski w latach
1969
,
1974
,
1975
,
1978
i
1979
. Choć nigdy nie udało mu się wygrać klasyfikacji generalnej
Tour de Pologne
, to do niego należy rekord wygranych etapów (15). Czterokrotnie w tym wyścigu triumfował w klasyfikacji punktowej – w latach
1971
,
1973
,
1974
i
1979
oraz dwukrotnie w klasyfikacji górskiej – w
1971
i
1974
.
Zwyciężał także w zagranicznych wyścigach: Circuit de la Sarthe (
1969
), Wielka Nagroda Annaby (
1971
,
1979
), Dookoła Bułgarii (
1971
), Dookoła Szkocji (
1972
), Tour du Limousin (
1974
), Dookoła Anglii (
1974
), Dookoła Dolnej Austrii (
1977
), Oster Radrennen (
1978
), Dookoła Egiptu (
1979
).
W
1980
r. skończył karierę reprezentacyjną. Dwukrotnie wygrał
plebiscyt Przeglądu Sportowego
na najlepszego sportowca Polski w
1971
i
1973
roku. W
1970
roku został laureatem nagrody Fair Play przyznawanej przez
UNESCO
. Drugi w Plebiscycie na Najlepszego Sportowca Polski XX wieku.
Był zawodnikiem klubów: KS "Czarni" z
Radomia
(
1966
, na czas odbywania ćwiczeń wojskowych
służby wojskowej
), LZS z
Milicza
(
1966
-
1968
), KS "Dolmel" z
Wrocławia
(
1968
-
1978
), FSO Warszawa (
1979
) i KS "Polonia" z
Warszawy
(
1979
-
1982
).
W latach
1984
-
1988
był trenerem kadry narodowej kolarzy szosowych. Jego podopieczny,
Lech Piasecki
, zwyciężył w Wyścigu Pokoju oraz został mistrza świata w wyścigu indywidualnym w
1985
r., zaś drużyna zdobyła srebrny medal na
Igrzyskach w Seulu
. W
1997
był szefem wyszkolenia
PZKol
. W latach
1988
-
1989
prowadził pierwszą w Polsce zawodową grupę kolarską "
Exbud
", potem założył Klub Sportowy "Szurkowski" w Warszawie (
1991
), był także dyrektorem polskiej części Wyścigu Pokoju. W latach
2007
-
2008
był prezesem zawodowej grupy
kolarstwa górskiego
MTB Halls Team
. Obecnie prowadzi sklep z artykułami kolarskimi w Warszawie. Od 31 marca 2010 prezes
Polskiego Związku Kolarskiego
[1].
W latach
1985
-
1989
był posłem na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Bohater książki
Marka Jóźwika
Rowerem do Europy (
1992
) oraz Ryszard Szurkowski. Skasować tę ucieczkę! - 14. odcinka komiksu Słynni polscy olimpijczycy (kolekcja "Gazety Wyborczej").
Życie prywatne
Ryszard Szurkowski przeżył osobistą tragedię w związku z zamachem na
World Trade Center
w
Nowym Jorku
we wrześniu
2001
. Na miejscu zamachu zginął jego syn, 31-letni wówczas Norbert Szurkowski, który pracował na 104. piętrze jednej z wież.
Współautor książek
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Przypisy