François de Neufville, duc de Villeroy
François de Neufville, duc de Villeroy ( ur.
7 kwietnia
1644
w
Lyonie
, zm.
18 lipca
1730
w
Paryżu
),
marszałek Francji
.
Villeroi był żołnierzem wywodzącym się z
francuskiej
rodziny szlacheckiej, która została wyniesiona za panowania
króla
Francji
Karola IX
. Jego ojciec
Nicolas de Neufville, markiz de Villeroi
,
marszałek Francji
(
1598
-
1685
) był wychowawcą króla
Ludwika XIV
, który później uczynił go księciem.
François wychowywany był w bliskich stosunkach z przyszłym królem
Francji
Ludwikiem
i stał się członkiem jego ścisłego grona przyjaciół. Bliski przyjaciel
króla
, gładki dworak i lider towarzystwa oraz człowiek o wielkiej osobistej galanterii, Villeroi był naznaczony do awansów w armii, którą uwielbiał. Jednak służba żołnierska potrafiła bardziej sprawiedliwie niż sam król Ludwik wykazać czyjąś niekompetencję. W
1693
bez wypróbowania jego rzeczywistych zdolności dowódczych, został
marszałkiem Francji
. W
1695
, gdy zmarł
marszałek Luxembourg
, Villeroi dostał dowództwo nad armią francuską we
Flandrii
(podczas
wojny palatynackiej
).
Wilhelm III Orański
zauważył, że Villeroi będzie znacznie łatwiejszy do pobicia, niż mały garbus, jak zwano marszałka Luxembourga. Villeroi dokonał bezsensownego bombardowania
Brukseli
w
1695
.
W
1701
Villeroi został wysłany do
Włoch
by zastąpić
Catinata
i został wkrótce pobity przez posiadającego mniejsze siły księcia
Eugeniusza Sabaudzkiego
w bitwie pod
Chiari
. W
lutym
1702
dostał się do niewoli po tym, jak dał się zaskoczyć pod
Cremoną
, który to wyczyn stał się wkrótce tematem licznych wierszyków satyrycznych. W następnych latach dostawał niemiłosierne baty od księcia Marlborougha w
Niderlandach
. Bardziej niż Villeroi przeszkadzali Marlboroughowi
Holendrzy
czy też inni komisarze rządów wojsk sprzymierzonych i to głównie uchroniło Francję od całkowitej katastrofy na froncie holenderskim. Jednak w
1706
Marlborough zaatakował i ciężko pobił Villeroia pod
Ramillies
.
Ludwik XIV
pocieszał potem swego przyjaciela, jednak odebrał mu dowództwo i odtąd Villeroi żył życiem dworzanina, i chociaż podejrzewany o udział w spiskach, zachował swoją przyjaźń z Ludwikiem. W czasach Regencji (
1715
-
1723
) Villeroi był wychowawcą będącego dzieckiem króla
Ludwika XV
, a także piastował wiele wysokich urzędów w czasach między
1717
a
1722
, do momentu swego upadku za spiskowanie przeciwko
Filipowi Orleańskiemu
,
regentowi
Ludwika XV, i został zesłany na stanowisko
gubernatora
Lyonu
, co dla przyzwyczajonego do wspaniałości dworu wersalskiego arystokraty było okrucieństwem. Gdy Ludwik XV osiągnął wiek, w którym mógł już przejąć władzę, zakończył zesłanie Villeroia i powierzył mu ponownie wysoki urząd dworski.
Literatura
- This entry has re-edited material originally public domain text from the 1911 Encyclopædia Britannica.