Jarosław Bogoria ze
Skotnik
, Jarosław Bogoria Skotnicki herbu
Bogoria
(ur. ok.
1280
, zm.
17 września
1376
w
Kaliszu
) –
arcybiskup gnieźnieński
.
Biografia
Jego ojciec
Piotr Bogoria
[] był wojewodą krakowskim. W latach
1316
-
1322
studiował teologię i prawo w
Bolonii
. Po powrocie do kraju został
kanonikiem
krakowskim i kanclerzem biskupa
Nankiera
(
1323
-
1325
). W
1326
był już
archidiakonem
krakowskim, w
1334
kanonikiem kujawskim i kanonikiem gnieźnieńskim. W latach
1331
-
1337
był kanclerzem kujawskim.
Kazimierz Wielki
mianował Jarosława swoim pełnomocnikiem w
procesie warszawskim
z zakonem krzyżackim w
1339
.
8 lipca
1342
otrzymał sakrę arcybiskupią gnieźnieńską w
Awinionie
z rąk papieża
Klemensa VI
. Z ramienia papieża był
kolektorem
świętopietrza
w swojej archidiecezji. Był jednym z autorów
pokoju kaliskiego 1343
z Krzyżakami. Zrzekł się wówczas odszkodowań za zniszczenie metropolii gnieźnieńskiej przez napady zakonu. W
1349
brał udział w wytyczaniu granicy pomorsko-krzyżackiej. W latach
1358
-
1363
dzierżył nadaną mu przez króla
kasztelanię
nakielską
.
17 listopada
1370
koronował w
katedrze wawelskiej
króla
Ludwika Węgierskiego
. Pod koniec życia był ślepy i w
1374
złożył urząd, przenosząc się do klasztoru w
Lądzie
. Zmarł
17 września
1376
w
Kaliszu
.
Działalność legislacyjna
Jako wybitny prawnik był redaktorem kodyfikacji polskiego prawa karnego i cywilnego dokonanej na polecenie Kazimierza Wielkiego. Był autorem
statutów wiślickich i wielkopolskich
. W
Kaliszu
w
1357
ogłosił statuty dla całej polskiej prowincji kościelnej.
Działalność gospodarcza
Był świetnym administratorem powierzonej sobie archidiecezji. Rozpoczął akcję przenoszenia starych wsi na
prawo niemieckie
, zakładał też wiele nowych, sprowadzając kolonistów z Niemiec. Doprowadził do rozkwitu
kasztelanię łowicką
. Wdał się w wiele ostrych zatargów granicznych z
biskupem poznańskim
, szczególnie na Mazowszu. Doprowadził do konsolidacji dóbr arcybiskupich drogą wykupu coraz to nowych terenów.
Działalność kulturalna
Budował wiele kościołów i klasztorów, a te już wzniesione hojnie uposażał. Odbudował
katedrę gnieźnieńską
, ufundował kościoły w
Kurzelowie
, Opatówku, utworzył
kolegiatę
w
Kamieniu Krajeńskim
oraz w
Uniejowie
i ufundował tam klasztor
benedyktynów
. Zbudował zamki w
Łowiczu
,
Uniejowie
,
Kamieniu Krajeńskim
i Opatówku, dwory biskupie w Gnieźnie,
Kaliszu
,
Wieluniu
i
Łęczycy
oraz murowany kościół w rodzinnych
Skotnikach
. Około roku 1355, gdy w miejscu starego grodu w
Łowiczu
, arcybiskup Jarosław Bogoria Skotnicki wzniósł gotycki murowany zamek, wkrótce stał się rezydencją arcybiskupów gnieźnieńskich i prymasów Polski. W 1359 arcybiskup Jarosław Bogoria ze Skotnik przyjął w Skierniewicach księcia mazowieckiego
Siemowita III
. Książę, którego państewko obejmowało swym zasięgiem
Skierniewice
, potwierdził w nim arcybiskupią własność tych terenów, a mieszkańców wsi obdarzył nowymi przywilejami. Arcybiskup Jarosław Bogoria był prawdopodobnie pierwszym z prymasów Polski, który na stałe przebywał w swoich siedzibach w Łowiczu i Skierniewicach. Za jego panowania Skierniewice i całe dobra arcybiskupie zaczęły odnotowywać rozwój ekonomiczny i szybko rozrosły się do całkiem dużej osady, którą można było przekształcić w miasto.
Nowo budowane kościoły uposażał ze swoich
dóbr stołowych
. Szczyt jego działalności budowlanej przypadał na lata
1357
-
1365
.
W
2004
imię Jarosława Bogorii Skotnickiego nadano Gimnazjum w
Uniejowie
.