Kał krowi podczas suszenia i wykorzystania jako paliwo w Indiach
Krowi kał suszony na ścianie w powiecie Yuanyang w prowincji
Yunnan
(
Chiny
)
Kał krowi –
kał
usuwany w akcie
wypróżnienia
przez
bydło domowe
.
Bezpośrednio po wypróżnieniu odchody bydła mają jasny kolor. Z czasem powierzchnia ciemnieje, następnie przechodzi w kolor brunatny, by po całkowitym wyschnięciu uzyskać kolor szary. Na
pastwisku
miejsca po odchodach bydlęcych, widoczne są jako kępy intensywnie zielonej, dobrze wyrośniętej i niewypasanej przez bydło trawy, otaczające mały skrawek ziemi początkowo nieporośnięty
trawą
.
Wykorzystanie i zastosowanie
Odchody bydła domowego są używane przede wszystkim jako główny składnik
nawozów naturalnych
. W W wielu częściach
Afryki
odchodów bydła używa się jako paliwa do gotowania. W niektórych bardzo biednych i gęsto zaludnionych obszarach świata ze względu na brak
drewna opałowego
, odchody bydła domowego są jedynym tanim i ogólnodostępnym paliwem wykorzystywanym w
gospodarstwach domowych
.
Odchody krowie rozrzucane są czasami na powale lub ścianach ze względu na to, że zapach działa odstraszająco na
insekty
; są używane do produkcji środków przeciw
komarom
. Używane jako
wypełniacz
mają własności ocieplające. Odchody krowie były używane przez hinduskich kolejarzy do uszczelniania
lokomotyw parowych
.
W krajach rozwiniętych w procesie
fermentacji
odchodów otrzymuje się
biogaz
i
elektryczność
. Odchody bydła są trzymane w wielkich zbiornikach gdzie fermentują bez dostępu
tlenu
w temperaturze około 40 °C dzięki czemu
bakterie
beztlenowe je rozkładają. Uzyskany gaz zawiera około 65%
metanu
[1].
W 2006 roku grupa japońskich badaczy kierowana przez Mayu Yamamoto opublikowała informacje o możliwości wyizolowania
waniliny
z kału bydła domowego. Wytwarzanie tego związku (używanego w przemyśle spożywczym i kosmetycznym) tą metodą jest tańsze, niż pozyskiwanie go z
wanilii
[2]. Odkrycie to przyniosło Mayu Yamamoto
nagrodę Ig Nobla
(tzw. antynobel) w roku 2007.
Indie
W
Indiach
nawóz krowi nazywany jest gobar. W gorącym klimacie typowym np. dla Indii, odchody krowie szybko wysychają i nie wydzielają charakterystycznego
zapachu
. Odchody krowie są bogate w substancje mineralne, co jest typowe dla
zwierząt roślinożernych
.
Na terenach bezleśnych i wysokogórskich współcześnie nawóz bydlęcy nadal stanowi paliwo podstawowe w ognisku kuchennym wiejskich domów. Wysuszony kał bydła gromadzą przez okres letni np. górale Bodho z
Spiti
. Natomiast pozyskany z zagród w okresie zimowym, jest zużywany do wiosennego nawożenia pól uprawnych[3]. Spalanie krowich odchodów na masową skalę jest w Indiach źródłem pozyskiwania
elektryczności
. Wyschnięte stosowane są również jako
paliwo
opałowe w
ogniskach
i piecach. Ilość paliwa tego typu, spalanego na wsiach indyjskich, oszacowano dla lat 60. na poziomie 225 mln ton rocznie[4]. Stanowiło to ówczesnie połowę ilości tego surowca[5].
W Indiach kał krowi mieszany z gliną, służył jako materiał w budownictwie[6].
Fermentacja jelitowa – produkcja metanu przez bydło domowe
Wyziewy są też ważnym elementem cyklu ekologicznego. W
przewodzie pokarmowym
bydła oraz w zbiornikach
gnojowicy
zachodzi
fermentacja beztlenowa
(anaerobowa) w wyniku której powstaje
metan
CH4. Metan jest wytwarzany w znacznych ilościach – jedno zwierzę produkuje około 280
litrów
tego gazu dziennie i trudno jest ten gaz zgromadzić. Wszystkie zwierzęta domowe produkują około 80 mln ton metanu każdego roku co stanowi około 22% całej antropogenicznej emisji metanu na świecie.
Znaczenie w kulcie hinduistycznym
- Stosunek do krowiego kału jest elementem hinduizmu ściśle powiązanym z szacunkiem, jakim hindusi otaczają krowy (patrz:
święta krowa
). Odchody
krowie
pełnią rolę
ceremonialną
w
hinduizmie
.
- Rozwodnione odchody krowie służą jako środek czyszczący np. do metalowych przedmiotów liturgicznych, do sprzątania
świątyń
itp.
- Zastosowania w kulcie opisuje między innymi księga
Manusmryti
. Przykładowo Lekcja 3. Domowe ofiary zadusznego rytu w strofie 205 poleca odszukać miejsce nachylone ku rzece po stronie południowej i wysmarować krowim kałem, zanim przystąpi się do ofiar dla
dew
i przodków[7] .
- Krowie łajno jest wymienione w Pańćagawja, pośród czterech innych "krowich" składników (
mleka
,
jogurtu
,
ghi
i krowiej
uryny
), jako konieczne do poprawnego przeprowadzania ceremonii
wedyjskich
. W tym kontekście traktowane jest wyjątkowo, gdyż każde inne odchody (w tym i ludzkie) uważane są przez hindusów za rytualnie nieczyste i po każdym z nimi zetknięciu, czy też nawet przebywaniu w toalecie,
bramin
musi wziąć kąpiel i przeprowadzić aćamana – rytuał oczyszczenia. Współcześnie nadal bardzo rozpowszechniony jest wśród hindusów pogląd o magicznej mocy[8] tych pięciu krowich produktów.
Podobnie w wyjątkowy sposób hinduiści traktują
konchę
, uważając jednocześnie inne rodzaje
muszli
za nieczyste.
Określenia potoczne
W
Polsce
po
drugiej wojnie światowej
odchody bydła domowego określane były potocznie jako "miny", ze względu na podobieństwo w kształcie, wielkości, a nawet kolorze do przeciwczołgowej
miny
talerzowej pomalowanej matową
farbą
kamuflażową
.
Przypadkowe nadepnięcie na krowi placek określano jako "wdepnięcia na minę". Ze względu na to, że przechodząc przez
pastwisko
należało uważać na "miny", w dziecięcych zabawach pastwiska nazywano niekiedy "polem minowym". Podobieństwo do miny było na tyle duże, że wiązało się z:
- łatwością poślizgnięcia się i przewrócenia ze względu na dużą śliskość krowiego placka,
- koniecznością czyszczenia obuwia, a czasem nawet ubrania, z trudnych od usunięcia krowich odchodów.
Pojęcie krowi placek zanikło ze względu na rzadszy już
wypas
bydła domowego na pastwiskach. Również nie ma już zwyczaju powierzania dzieciom obowiązku
wypasania bydła
na
nieużytkach
,
miedzach
,
rowach
itp..
Ze względu na właściwości krowich placków, należało je rozrzucać aby rozprowadzić nawóz po pastwisku. Zajęcie to żartobliwie określane było "rozminowywaniem pola".
Zobacz też
Przypisy
- ↑
Energia prosto od krowy
. 2008-03-16. [dostęp 2009-07-21].
- ↑
Scientists extract vanilla fragrance from cow dung Artykuł w serwisie Foodnavigator
- ↑ 4. Rola zwierząt w tradycyjnych formach gospodarki. W: Przemysław Hinca: Zwierzęta w kulturach górali himalajskich. Antropologiczne studium wybranych ludów himalajów Zachodnich. Wyd. 1. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2006, ss. 61-62, seria: Poznańskie studia etnologiczne. Nr 8. .
- ↑ Energetyka. Woda. Krowy. Nowa technika. W: Stefan Wilanowski: Indie : społeczeństwo, ekonomia, polityka. Wyd. 1. Warszawa:
Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza
, 1969, s. 288.
- ↑ Energetyka. Woda. Krowy. Nowa technika. W: Stefan Wilanowski: Indie : społeczeństwo, ekonomia, polityka. Wyd. 1. Warszawa:
Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza
, 1969, s. 295.
- ↑ Wieś a Miasto. W: Marilia Albanese: Starożytne Indie. Natalia Ossowska (tł.). Wyd. 1. T. 1: Starożytne Indie. Historia kultury hinduskiej. Barcelona: Ediciones Folio S.A, 2007, s. 78, seria: Wielkie cywilizacje. .
- ↑ Lekcja 3. Domowe ofiary zadusznego rytu. W:
Manu Swajambhuwa
:
Manusmryti
czyli traktat o zacności.
Maria Krzysztof Byrski
(tł.,red.nauk.). Wyd. 1.
PIW
, s. 106, seria:
Bibliotheca Mundi
.
- ↑ Kult krowy na co dzień. W: Monika Tworuschka, Udo Tworuschka: Religie świata. Michał Dobrzański (tł.), Grzegorz Polak (uzup.). Wyd. 1. T. V: Hinduizm. Warszawa:
Agora SA
, 2009, s. 111, seria: Biblioteka Gazety Wyborczej. . Cytat: wśród szerokich warstw społeczeństwa panuje przekonanie, iż pięć krowich produktów (...) ma magiczną moc..
Literatura przedmiotu