Powstanie i rozwój
hiragany
z man'yōgany
Man'yōgana (
jap.
万葉仮名, Man'yōgana) jest starą formą
sylabicznego
pisma japońskiego
(
kana
), używającą znaków chińskich (
kanji
) do wokalizacji
mor
japońskich
, stosowaną m.in. do zapisu form
fleksyjnych
rzeczowników i czasowników. Nie jest znane najstarsze zastosowanie tego typu zapisu, jednakże wydaje się, iż w
VI wieku
było ono już w powszechnym użyciu. Nazwa man'yōgana pochodzi od
Man'yōshū
(
jap.
万葉集, Dziesięć Tysięcy Liści),
antologii
poezji japońskiej z okresu
Nara
, w której to system ten został zastosowany.
Kanji
miało w tym systemie zastosowanie fonetycznie, nie zaś
semantyczne
. Kilka znaków
kanji
mogło być używanych do wyrażania tej samej
mory
, często też pisarze wybierali pasujący im w danym miejscu znak, nie zważając na możliwość jego różnej interpretacji.
Kanji
używane w man'yōganie dały początek dzisiejszym
sylabariuszom
(w
fonetyce
japońskiej
podstawową jednostką analityczną słowa jest
mora
, nie
sylaba
– nazwa
sylabariusz
, choć powszechnie używana, nie jest więc do końca odpowiednia)
hiragana
i
katakana
.
Hiragana
wyodrębniła się z man'yōgany kreślonej głównie przez kobiety w tzw.
stylu trawiastym
(sōsho).
Katakana
natomiast jest uproszczoną wersją man'yōgany, stworzoną jako skrótowy system zapisu przez
mnichów buddyjskich
. W niektórych przypadkach znak
kanji
używany w man'yōganie był pierwowzorem dla znaku
hiragana
, w innych dla
katakana
, np. る(ru) w
hiraganie
powstało z 留, zaś ル (ru) w
katakanie
ze znaku 流. Studia nad man'yōganą ukazują, że znak w tym zapisie może wyrażać
morę
, której ekwiwalentu brak jest w
hiraganie
czy
katakanie
(np. osiem form wokalicznych, w przeciwieństwie do 5
samogłosek
używanych dziś).
Użycie kilku znaków
kanji
, oddających tą samą
morę
, doprowadziło do powstania hentaigany (変体仮名), używanej zamiennie z
hiraganą
. Hentaigana została ostatecznie wycofana z użycia w
1900
roku.
Man'yōgana pojawia się dziś nadal w niektórych regionalnych nazwach japońskich, szczególnie na
Kyūshū
. Fenomen zbliżony do Man'yōgany, zwany
ateji
(当て字) jest nadal obecny. Słowa (najczęściej obcego pochodzenia – np.
portugalskie
) zapisywane są przy użyciu znaków
kanji
(nie zaś, jak to obecnie się czyni przy użyciu
katakany
), które reprezentują ich wartość
fonetyczną
, np. 倶楽部 (kurabu) – klub.
Linki zewnętrzne
Wystąpił problem z bazą danych.
Spróbuj ponownie poprzez naciśnięcie przycisku "Odśwież".
Przepraszamy za powstały problem.