Max Weber
Max WeberMax Weber (ur.
21 kwietnia
1864
w
Erfurcie
, zm.
14 czerwca
1920
w
Monachium
) - niemiecki
socjolog
,
historyk
,
ekonomista
,
prawnik
,
religioznawca
i
teoretyk polityki
. Brat socjologa
Alfreda Webera
. ŻyciorysOjciec Maxa Webera, również Max Weber był doktorem prawa i znanym politykiem. Max był najstarszym z dziewięciorga rodzeństwa. Dzieciństwo i młodość spędził w
Berlinie
. W latach
1882
-
1884
studiował równocześnie prawoznawstwo, filozofię i ekonomię w
Heidelbergu
. W latach
1883
-
1884
musiał przerwać studia aby odbyć służbę wojskową jako
podchorąży
w
Strasburgu
. Po zakończeniu służby kontynuował przez rok studia na uniwersytecie w
Berlinie
, następnie przeniósł się do
Göttingen
, gdzie ostatecznie zakończył swoją wyższą edukację w
1886
r. W latach
1886
-
1893
mieszkał w
Charlottenburgu
, dzielnicy Berlina, gdzie poświęcił się pisaniu swojej pracy doktorskiej, obronionej w
1889
r. a następnie habilitacyjnej. Po uzyskaniu habilitacji w
1892
r. otrzymał stanowisko profesora nadzwyczajnego i zaczął wykładać prawo na uniwersytecie w
Berlinie
. W
1893
ożenił się z
Marianne Schnitger
, późniejszą
feministką
. W
1894
r. otrzymał stanowisko profesora zwyczajnego i katedrę
ekonomii politycznej
na uniwersytecie we
Fryburgu
, które piastował do
1897
r. W 1897 przeniósł się na uniwersytet w
Heidelbergu
, gdzie został profesorem ekonomii i gdzie związał się z
neokantowską
szkołą badeńską
. Po śmierci ojca w 1897 przeżył ciężkie załamanie nerwowe, które na pewien czas przerwało jego karierę naukową. W
1903
został współwydawcą Archiv für Sozialwissenschaft und Sozialpolitik, w ramach których została wydana jego książka Etyka protestancka i duch kapitalizmu. W
1912
próbował stworzyć centrolewicową partię, która łączyłaby idee
socjaldemokratów
i
liberałów
, zamysł ten jednak skończył się niepowodzeniem. W
1915
został mianowany dyrektorem szpitala wojskowego w Heidelbergu. W
1918
został doradcą Niemieckiej Komisji Rozbrojeniowej w ramach negocjacji przygotowującej grunt pod przyszły
traktat wersalski
. Mocno obstawał za umieszczeniem w Konstytucji Weimarskiej Artykułu 48, pozwalającego w szczególnych sytuacjach rządzić za pomocą
dekretów
, który kilkanaście lat później pozwolił
Hitlerowi
ustanowić dyktaturę. Na uniwersytet powrócił w
1918
obejmując katedrę w
Wiedniu
, a następnego roku pierwszą w Niemczech katedrę
socjologii
w
Monachium
. W tym mieście spędził resztę życia. Zmarł na
zapalenie płuc
[1]. DziełaNajważniejsze dzieła Webera to
Etyka protestancka a duch kapitalizmu
(Die protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus,
1905
, wyd. pol.
1994
) oraz Gospodarka i społeczeństwo (Wirtschaft und Gesellschaft,
1922
, wyd. pol.
2002
). Inne dzieła to: „Der Nationalstaat und die Volkswirtschaftspolitik” (
1895
), „Wahlrecht und Demokratie in Deutschland” (
1917
), „Gesammelte politische Schriften” (
1921
) i in. PoglądyJedną z podstawowych zasług Webera jest umocowanie
metodologii
nauk społecznych
. Weber odrzucał pozytywistyczną koncepcję nauk społecznych jako
nauk przyrodniczych
(której przedstawicielem był np.
Auguste Comte
). Weber postulował, aby nadać naukom społecznym ścisły i obiektywny charakter poprzez opracowywanie specyficznej dlań metodologii i filozofii nauki (np. koncepcja
typów idealnych
[2]), opisywanie ich jak najbardziej precyzyjnym językiem (wprowadził wiele do dziś użytecznych pojęć) oraz prowadzenie zakrojonych na szeroką skalę badań historyczno-porównawczych. Swoją teorię socjologiczną Weber buduje na pojęciu
działania
. Od innych zachowań ludzkich odróżnia je to, że działający podmiot wiąże z nim subiektywny sens. Operacja rozumienia (Verstehen) jest możliwa tylko w odniesieniu do działań racjonalnych. Weber wierzył jednak, że człowiek w większości przypadków nie zachowuje się racjonalnie. Dlatego też postulował badanie ludzkich zachowań poprzez zestawianie ich z w pełni racjonalnymi i logicznie spójnymi typami idealnymi. Badacz miał wyciągać wnioski na podstawie różnic między typem idealnym, a faktycznym działaniem. W odniesieniu do działań afektywnych, opierających się na stanach uczuciowych, pomocna jest też
empatia
, do tradycjonalnych zaś - pamięć historyczna. Pojęcie działania racjonalnego jest kluczem do zrozumienia procesu racjonalizacji, charakterystycznego dla kultury zachodniej. Nastawienie na racjonalność jest tym, co wyróżnia etykę protestancką rozwijaną przez wywodzący się z kalwinizmu
purytanizm
. W pracy Etyka protestancka i duch kapitalizmu przedstawił pogląd, że to właśnie etyka jest źródłem ekonomicznej przewagi krajów protestanckich nad katolickimi (opublikowana w 2009 roku praca Davide Cantoni nie potwierdziła takiego związku[3][4]). Weber stawia tezę, że kierunkiem rozwoju społeczeństwa zachodniego jest odchodzenie od tradycji i rozszerzenie obszarów, w których dominuje myślenie i działanie o charakterze racjonalnym. Proces ten Weber określał jako odczarowywanie świata - niszczenie świata opartego na magii. Wyrazem tych przekonań są zwłaszcza analizy Webera dotyczące
biurokracji
. Słynna jest jego teza o wyższości protestanckich świąt Wielkiej Nocy nad katolickim Bożym Narodzeniem. Weber a sprawa polskaWeber był aktywnym ideologiem działań skierowanych przeciw Polakom i kulturze polskiej na ziemiach znajdujących się pod panowaniem pruskim. Uważał, iż Polacy zachowując swoją tożsamość nie mogą być obywatelami państwa niemieckiego, które powinno być w jego przekonaniu oparte na wspólnej kulturze (Kulturstaat). Popierał w związku z powyższym publicznie zdecydowane działania germanizacyjne w wymiarze administracyjnym, ekonomicznym i kulturowym. Aktywnie wspierał swoimi wystąpieniami "
Hakatę
" dostarczając jednocześnie jej ideologom naukowych uzasadnień. W późniejszym okresie wyrażał także opinie o nieprzystawalności do niemieckiej tożsamości katolików i Żydów [5] Przypisy Zobacz też Bibliografia- Szkice z socjologii religii, tł. Jerzy Prokopiuk , Henryk Wandowski, Wyd. Książka i Wiedza, wyd. I: 1984, wyd. II: 1995, s. 303,
- Polityka jako zawód i powołanie, wyd. I i II: Warszawa 1987, 1989, tł. Piotr Egel i Michał Wander, wybrał, opracował i wstępem opatrzył Marek Dębski (pseud.), Niezależna Oficyna Wydawnicza, s. 140; wyd. III: przedm., wstęp i oprac.
Zdzisław Krasnodębski
, tł. Andrzej Kopacki, Paweł Dybel, Warszawa 1998, Wyd. Znak, s. 301, (wybór z Gesammelte Aufsätze zur Soziologie und Sozialpolitik)
- Etyka protestancka a duch kapitalizmu, wyd I: tł. Jan Miziński, Lublin 1994, Wyd. Test, s. 195, ; wyd II: Warszawa 2010, tł. Bogdan Baran i Piotr Miziński,
Wydawnictwo Fundacji Aletheia
, , s. 316 (na podstawie Die protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus,
1905
)
-
Zdzisław Krasnodębski
, M. Weber, Warszawa 1999, Wyd. Wiedza Powszechna s.220, (biografia Maxa Webera - w serii Myśli i ludzie - z wyborem pism)
- Socjologia religii. Dzieła zebrane. Etyka gospodarcza religii światowych., wyd. I: Kraków 2000 (w osobnych tomach, tom 1: Taoizm i konfucjanizm, , tom 2: Hinduizm i buddyzm, , tom 3: Starożytny judaizm, ), wyd. II: Kraków 2006, Wyd. Nomos,
- Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, tł. Dorota Lachowska, Warszawa 2002, Wyd. PWN, s. 1124, (Wirtschaft und Gesellschaft. Grundriss der verstehenden Soziologie,
1922
)
- Racjonalność, władza, odczarowanie, Poznań 2004, Wyd. Poznańskie, s. 328,
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Max Weber":
Oddychanie komórkowe
...
1411
...
Nowa Anglia
...
Ekranizacje dzieł Williama Szekspira
...
1986
...
Płucnica
...
1467
...
1863
...
Warstwa społeczna
Warstwa społeczna - pojęcie warstwy społecznej wprowadził
Max Weber
. Pojęcie można rozumieć na trzy sposoby:1. Część
klasy
, czyli
grupa
...
Mikołajki
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Max Weber":
Układ okresowy pierwiastków (plansza 20)
...
203 Okres międzywojenny na świecie. Postęp techniczny i kryzys gospodarczy (plansza 3)
...
Wiązania chemiczne w świetle mechaniki kwantowej (plansza 17)
...
|