Bitwa pod Cropredy Bridge miała miejsce
29 czerwca
1644
podczas
angielskiej wojny domowej
1642
-
1651
.
Bitwa ta była ostatnią bitwą wygraną na angielskiej ziemi przez armię będącą pod wodzą króla
Anglii
Karola I
. Przeciwniiem armii królewskiej była armia Parlamentu dowodzona przez Wallera.
Wstęp
W tym momencie długiego konfliktu zdawało się, że decydujące zwycięstwo Parlamentu jest blisko. Połączone armie Parlmentu Wallera i
hrabiego
Essexa zmusiły króla do opuszczenia
Oksfordu
, jego wojenej stolicy, i marszu na zachód w poszukiwaniu bezpiecznego schronienia. Nasŧepnie
7 czerwca
Essex i Waller postanowili, że Essex pójdzie a zachód by uwolnić od oblężenia
Lyme Regis
, a Waller w tym czasie będzie szedł za królem.
To pozowoliło królowi wrócić do Oksfordu i zebrać posiłki. Waller, nie mogąc przechwycić wojsk królewskich, ruszył do
Gloucester
po zaopatrzenie. Dnia
24 czerwca
maszerował z Gloucester do
Stow on the Wold
gdzie dostał wiadomość o armii królewskiej maszerującej na wschód, a wkrótce dostał rozkazy by ruszyć za królem w pościg. Dnia
27 czerwca
Waller dotarł do Hanwell Castle, położonego na wyżynnym terenie na zachód od rzeki
Cherwell
, 5 mil od pozycji armii królewskiej znajudującej się w Edgecote. Z zapadnięciem nocy król postanowił stoczyć bitwę, wydając rozkazy marszu w kierunku armii Parlamentu Wallera.
Bitwa
W niedzielę
29 czerwca
wojska Wallera kontynuowaly śledzenie ruchów armii krlewskiej po drugiej stronie rzeki Cherwell. Obie armie stanęły twarzą w twarz po obu stronach Cherwell. Żadna z nich nie przejawiała ochoty na przeprawę pod ogniem dział nieprzyjaciela. Obie armie maszerowały wzdłuż rzeki, oddalone o milę od siebie.
Król otrzymał alarmującą wieść, że 300 dodatkowych jeźdźców zbliża się od północy do armii Wallera. W odpowiedzi na to wydzielił oddział dragonii pod wodzą lorda Brentforda, by obstawił most w Cropredy i nie dopuścił do wzmocnienia sił Parlamentu.
Około mili na południe znajdował się bród zwany Slat Mill Ford. Waller, dostrzegając okazję, wysłał generała lejtnanta (Lieutenant General) Johna Middletona by przeszedł most z dwoma pułkami jazdy i dziewięcioma kompaniami piechoty. Waller sam z 1000 żołnierzy przeszedł bród mając zamiar uderzyć na tyły Rojalistów frontalnie i ze skrzydła.
Cropredy Bridge broniony był przez dragonów królewskich, jednak wkrótce stanęli wobec przeważających sił Middletona, przed którym z kolei nagle pojawiła się cała armia królewska. Było to spowodowane tym, że król zaalarmowany możliwością zagrożenia swoich tyłów, wykonał zwrot i ruszył w kierunku Cropredy Bridge.
Wallera inicjatywa spotkała się z udanym przeciwdziałaniem młodego
hrabiego
Northampton, który zmusił wojska Parlamentu do cofnięcia się z powrotem przez bród. Jednak dragoni broniący mostu musieli ustąpić i oddali most siłom Parlamentu.
Karol miał szczęście posiadać bardzo zdolnych dowódców na tyłach swej armii. Koło Slat Mill młody
hrabia
Northampton, nie mający jeszcze 20 lat, zareagował błyskawiczną szarżą, wypierając siły Wallera z powrotem za rzekę.
Most jednak został utrzymany przez dwa regimenty piechoty wojsk Parlamentu - pułkownika Ralpha Weldona oraz Towera Hamletsa.
Artyleria Wallera prowadziła ciągły ogień ze swojej korzystnej pozycji na wzgórzu Bourton, zmuszając Rojalistów do wycofania się dalej od rzeki.
Pomimo tego gwardia królewska pod wodzą lorda Bernarda wyparła siły Parlamentu po raz drugi za rzekę i przejęła kontrolę nad Cropredy Bridge, po czym była jeszcze zdolna dopaść i przejąć baterię 11 dział. Pobity Waller wycofał się.
Po bitwie
Następnego wieczora obie armie nadal stały naprzeciw siebie oddzielone rzeką
Cherwell
. Karol wykorzystał przerwę w walkach by wysłać swego sekretarza wojny (Secretary of War), Edwarda Walkera, w celu nawiązania pertraktacji. Jednak ze strony wojsk Parlamentu nadeszła odpowiedź, że nie mają upoważnienia do prowadzenia jakichkolwiek pertaktacji z Rojalistami.
Z powodu otrzymanych wieści o dodatkowych siłach Parlamentu znajdujących się w pobliżu oraz z powodu braków w zaopatrzeniu wojska Rojalistów odeszły, zabierajac zdobytą artylerię Wallera ze sobą.
Chociaż William Waller stracił inicjatywę w bitwie, Król nie chciał ryzykować przeprawy w poprzek rzeki i walka zakończyła się czymś w rodzaju sytuacji patowej.
Linki zewnętrzne
Zobacz też