Franciszek Przysiężniak
ps.
"Ojciec Jan" (ur.
22 września
1909
w
Krupem
k.
Krasnegostawu
– zm.
30 września
1975
w
Jarosławiu
) –
porucznik
artylerii
Wojska Polskiego
, oficer
Narodowej Organizacji Wojskowej
i
Narodowego Zjednoczenia Wojskowego
,
żołnierz podziemia niepodległościowego
.
Ukończył
Wołyńską Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii
we
Włodzimierzu Wołyńskim
. W
1938
rozpoczął służbę w
16 Pomorskim Pułku Artylerii Lekkiej
w
Grudziądzu
. Wziął udział w
kampanii wrześniowej
.
28 września
1939
pod
Tomaszowem Lubelskim
dostał się do niewoli niemieckiej. Zbiegł z konwoju do
Niemiec
. W
1942
został komendantem Komendy Powiatowej Narodowej Organizacji Wojskowej w Krasnymstawie. Stanął na czele oddziału dywersyjnego NOW, a po scaleniu z
Armią Krajową
NOW-AK. Jego
Oddział Partyzancki NOW-AK "Ojca Jana"
, operujący w
Lasach Janowskich
był jedną z najlepiej wyposażonych jednostek tego typu w całym polskim podziemiu. Wziął udział w największej bitwie partyzanckiej z
Niemcami
na ziemiach polskich
na Porytowym Wzgórzu
.
O akcjach skierowanych przeciwko ukraińskiej ludności cywilnej informowano z oburzeniem Komendanta Okręgowego SCh-BCh „Zawoję” – Narcyza Wiatra, zwłaszcza o dokonywanych przez oddział „Ojca Jana” pospolitych rabunkach[1].
Po wkroczeniu
Armii Czerwonej
zmuszony był się ukrywać. W kwietniu
1945
w Kuryłówce została zastrzelona w tył głowy jego 23 letnia żona
Janina Przysiężniak
Jaga, w siódmym miesiącu ciąży przez UB. Wtedy stanął na czele oddziałów leśnych okręgu „San”.
5 maja
(według innych źródeł 6 lub
7 maja
)
1945
jego oddział stoczył jedną z największych bitew polskich przeciw sowietom i rozbił kolumnę oddziałów
NKWD
pod
Kuryłówką
, zabijając 57 enkawudzistów. Jesienią 1945 wyjechał na
Pomorze
. Mianowany komendantem okręgu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego na powiaty
Brodnica
i
Wąbrzeźno
.
15 maja
1946
aresztowany. Skazany na cztery lata więzienia, wyszedł po amnestii w
1947
.
3 września
1948
ponownie aresztowany i skazany na 15 lat więzienia. Osadzony w więzieniu we
Wronkach
. Zwolniony
24 grudnia
1954
.
Przypisy
- ↑ Dzieje Leżajska, K. Baczkowski, J. Półćwiartek, (red.), Leżajsk 1996, s.525.
Odznaczony
Orderem Virtuti Militari
V klasy.