Franciszek Ksawery Branicki
Franciszek Ksawery Branicki - herbu Korczak (ok. 1730–1819) – starosta halicki 1765, generał-adiutant królewski, generał artylerii litewskiej w latach 1768-1773, hetman polny koronny w 1773 - 1774, hetman wielki koronny w latach 1774–1793.
Jako regimentarz, na czele wiernych Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu wojsk koronnych pomagał Rosjanom tłumić konfederację barską w latach 1768-1772. 19 czerwca 1768 zdobył Bar.
W 1770 wobec kryzysu w stosunkach z Rosją, Stanisław August Poniatowski mianował go swym posłem w Rosji, bez porozumienia z Czartoryskimi. Dnia 18 stycznia 1771 roku Branicki dotarł do Petersburga. Stamtąd ostrzegł króla Stanisława, że jeśli misja rosyjska w Warszawie i jej szef Kasper von Saldern nie porozumieją się z Polakami, nastąpi rozbiór i tak też się stało.
Przeciwnik reform Sejmu Czteroletniego i Konstytucji 3 Maja, współtwórca konfederacji targowickiej. Z buławy wielkiej koronnej zrezygnował w dniu 13 sierpnia 1793 roku. W czasie insurekcji kościuszkowskiej Sąd Najwyższy Kryminalny skazał go na karę śmierci przez powieszenie, wieczną infamię, konfiskatę majątków i utratę wszystkich urzędów. Wobec nieobecności skazanego, wyrok wykonano in effigie 29 września 1794.
Żonaty (1781) z Aleksandrą Engelhardówną, siostrzenicą Grigorija Potiomkina, ulubienicą i domniemaną córką naturalną carycy Katarzyny.
Widmo Branickiego jako symbol zdrady narodowej i pychy magnackiej pojawia się w dramacie Wesele Stanisława Wyspiańskiego.
Inne hasła zawierające informacje o "Franciszek Ksawery Branicki":
XVI wiek
...
1972
...
Grzyby
...
Elegia
...
1749
...
1884
...
Franciszek Clet
...
Stanisław Konarski
...
1986
...
Pałac Ministra Skarbu w Warszawie
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Franciszek Ksawery Branicki":
132 Okres napoleoński (plansza 4)
...
213 Polska kultura, sztuka i nauka dwudziestolecia międzywojennego (plansza 2)
...
129 Kultura oświecenia w Polsce (plansza 8)
...
|