Antropologia fizyczna – dział
antropologii
zajmujący się zmiennością cech
anatomicznych
i
fizjologicznych
człowieka w czasie i przestrzeni.
Antropologia fizyczna rozpatruje stanowisko człowieka w świecie istot żywych, zwłaszcza wśród
ssaków
. Naukami pomocniczymi działu antropologii są:
anatomia opisowa
i
porównawcza
,
fizjologia
,
genetyka
,
ekologia
,
psychologia
i
psychiatria
,
patologia
i inne. Przy ich pomocy antropologia bada budowę ciała ludzkiego, jego kształty, proporcje, powstanie, rozwój, rozród i wymieranie, a także normalne i anormalne funkcjonowanie ciała ludzkiego, narządów, mięśni, zmysłów, mózgu, w różnych fazach i wieku, u obu płci.
Antropologia fizyczna bada różnoraką zmienność gatunku ludzkiego:
- zmienność między sąsiednimi
populacjami
, obserwowaną w tym samym czasie,
- zmienność całego gatunku w czasie jego ewolucji (zagadnienia genezy gatunku)
- zmienność osobniczą w czasie życia jednej osoby.
-
typologię antropologiczną
Nauka ta zajmuje się problemami m.in.
etnogenezy
i
rasogenezy
.
Podział antropologii fizycznej
-
antropologia filogenetyczna
- antropologia populacyjna
- antropologia ontogenetyczna
- antropologia stosowana w innych dziedzinach - antropologia kryminalna i medyczno-sądowa, antropologia kliniczna, ergonomiczna i sportowa
Początki antropologii
Antropologia jako osobna gałąź wiedzy ludzkiej istnieje stosunkowo krótko. Jej początków można się doszukiwać w starożytnej Grecji, w pismach
Herodota
,
Hipokratesa
i innych, jednak naukowe ujęcie i podstawy tej dziedziny wiedzy przedstawił dopiero chirurg francuski
Paul Broca
. On pierwszy określił dokładnie zadania antropologii i opracował metody jej badań, kładąc tym samym podwaliny pod tę nową dziedzinę wiedzy. W roku
1859
założył w
Paryżu
pierwsze Towarzystwo Antropologiczne, a w
1876
r. powstała tam z jego inicjatywy pierwsza szkoła antropologiczna L'Ecole d'Antropologie de Paris.
Początki antropologii w Polsce
W Polsce początków antropologii możemy się dopatrywać np. w legendzie o
Lechu
,
Wandzie
i innych przodkach, w pracach kronikarzy
Galla
,
Kadłubka
oraz w historiach rodów.
Na przełomie XIII i XIV wieku kronikarz Dzierzwy (Mierzwy), na bazie kompilacji Annales Polonorum Historiae próbuje wywieść pochodzenie Polaków od Jozefata. Mimo iż w owym czasie była taka moda, to jednak jego poglądy nie zakorzeniły się, natomiast obecnie wiadomo, że świat istnieje znacznie dłużej niż zapisali żydowscy pisarze.
W 1811
Jędrzej Śniadecki
w pracy Teoria jestestw organicznych jako pierwszy w Polsce nakreślił zarys tej nauki. Współcześnie z działalnością antropologiczną Paula Broca w Paryżu, na Uniwersytecie Jagiellońskim wykładał antropologię znany naukowiec i lekarz
Józef Majer
. Dzięki temu uczonemu, w 1876 przy
Akademii Umiejętności
w
Krakowie
powstała Komisja Antropologiczna.
Zobacz też
Linki zewnętrzne