CPI (Consumer Price Index) – indeks wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych. Najpopularniejsza na świecie miara
inflacji
.
Jest
średnią
ważoną cen towarów i usług nabywanych przez przeciętne
gospodarstwo domowe
. Przy obliczaniu indeksu bierze się pod uwagę tzw. statystyczny koszyk zakupów. W Polsce,
GUS
tworzy koszyk na podstawie badań budżetów gospodarstw domowych; co roku ustala ile i czego kupuje "uśrednione" gospodarstwo domowe, a także jaki jest udział poszczególnych produktów i usług w łącznych wydatkach. Na podstawie obserwacji zmian cen tak dobranych towarów i usług (ich lista liczy ok. 2 tys. pozycji, a ceny sprawdza się raz lub dwa razy w miesiącu) GUS oblicza wskaźnik inflacji.
Wielu ekspertów uważa, że CPI jest nie tyle miarą inflacji, co wskaźnikiem zmian kosztów utrzymania. W praktyce występują jednak różnice między koszykiem "codziennym", a "statystycznym". Ceny niektórych towarów czy usług rosną szybciej niż innych, konsumenci reagują też na zmiany cen, np. gdy rośnie cena
wołowiny
to mogą np. kupować tańszy
drób
(tzw. efekt
substytucji
). Mogą się też pojawiać nowe dobra i usługi, które z opóźnieniem pojawią się w koszyku "statystycznym". Wskazywałoby to, że CPI przeszacowuje rzeczywistą inflację.
Innymi trudnościami w posługiwaniu się wskaźnikiem CPI są porównania w dłuższym czasie. Wynikają one z tego, że wiele towarów i usług obecnych w bieżącym koszyku nie istniało w przeszłości (np. kuchenki mikrofalowe). Część z dóbr i usług, np. komputer, figuruje na liście, ale urzędy statystyczne nie uwzględniają tego, że dzisiejszy komputer, jest zupełnie inny niż kiedyś, co może odzwierciedlać jego cena. Wskazuje się też na tzw. "nierówności inflacyjne" - różnicę w strukturze towarów i usług w strukturze wydatków różnych grup społecznych.
Zobacz też
Linki zewnętrzne