Nadczynność tarczycy, hipertyreoza (
łac.
hyperthyreosis lub hyperthyreoidismus) – stan chorobowy będący wynikiem nadmiernej produkcji
hormonów
tarczycy
. Rzadziej nadczynność tarczycy powstaje na skutek leczenia nadmiernymi dawkami hormonów tarczycy, zaburzeń w ich obwodowym metabolizmie lub upośledzonej czynności wiążących je receptorów.
Rodzaje nadczynności tarczycy
Choroba z grupy chorób autoimmunologicznych. Organizm zaczyna produkować
immunoglobuliny
klasy
IgG
, które - naśladując fizjologiczne działanie
hormonu tyreotropowego
przysadki (TSH) - pobudzają tarczycę do produkcji hormonów tarczycy -
tyroksyny
i
trójjodotyroniny
. Obecność wymienionych przeciwciał i nadmiar hormonów tarczycy we krwi powoduje wystąpienie objawów klinicznych. Cechami charakterystycznymi towarzyszącymi chorobie jest obecność wola miąższowego i zmiany oczne tzw.
orbitopatia tarczycowa
(oftalmopatia). Choroba Gravesa-Basedowa jest najczęstszą postacią nadczynności tarczycy występującą u dzieci[1].
Wole
guzkowe toksyczne
Spowodowane są powstaniem w miąższu tarczycy guzka lub guzków, które produkują hormony tarczycy, jednakże są autonomiczne czyli nie podlegają fizjologicznej kontroli sprzężenia zwrotnego zależnego od TSH. Guzki prawie zawsze są łagodne, jednakże w wyniku długotrwałego przebiegu mogą ulec przemianie złośliwej. Nigdy nie występują zmiany oczne pod postacią oftalmopatii.
Inne rzadkie przyczyny
Objawy chorobowe
Są różnorakie i mogą przyjmować poniższą postać jako izolowany objaw, bądź grupa objawów:
- wzmożona pobudliwość nerwowa (nadpobudliwość)
- zwiększona potliwość
- nietolerancja gorąca
- kołatania serca i
tachykardia
- duszność
- uczucie osłabienia (często uczucie zmęczenia podczas chodzenia po schodach)
- ogólna niechęć do wysiłków fizycznych i intelektualnych
- utrata masy ciała
- wzmożony apetyt
- drżenie rąk
- wytrzeszcz oczu
- ciepła i wilgotna skóra
- nieregularne miesiączkowanie
- bezsenność
- zahamowanie wzrostu
- powiększenie tarczycy (wole tarczycy)
- u dzieci - przyspieszenie wzrostu
Diagnostyka
- obniżenie poziomu
TSH
- zwiększenie poziomu
fT3
i
fT4
- badanie palpacyjne
-
scyntygrafia
tarczycy z oznaczeniem wychwytu jodu radioaktywnego
-
USG
tarczycy celem określenia wielkości i struktury narządu
Leczenie
Ma na celu doprowadzenie, a następnie utrzymania prawidłowych wartości hormonów tarczycy (eutyreozy). W zależności od sytuacji, ale również w przypadku niepowodzenia danej metody, można stosować:
-
tyreostatyki
, początkowo stosowane w dużych dawkach, następnie w dawkach podtrzymujących
- leczenie
jodem
radioaktywnym (izotop 131>J)
-
leczenie chirurgiczne
: częściowe usunięcie tarczycy (subtotalna tyreidektomia)
- leczenie wspomagające celem opanowania objawów ze strony
układu krążenia
:
Przypisy
Zobacz też