Czerwony sztandar jest symbolem różnego rodzaju ruchów lewicowych
Czerwony sztandar – międzynarodowy symbol ruchów robotniczych. Jakkolwiek jego geneza jest starsza, to utożsamiany jest z przelaną krwią robotników w
XIX wieku
.
Pomimo tego, iż symbol czerwonego sztandaru jest o wiele starszy niż
socjalizm
, stał się on emblematem socjalistycznym i
komunistycznym
. Czerwony sztandar często pojawiał się i pojawia nadal na demonstracjach, niesiony przez
lewicowych
radykałów i członków grup komunistycznych. Stał się on także podstawowym elementem flagi
Chińskiej Republiki Ludowej
i
Związku Radzieckiego
.
Czerwony sztandar łączy się także z tradycjami
socjaldemokratycznymi
i pracowniczymi. Używany był przez
Partię Pracy
w
Wielkiej Brytanii
,
francuską
SFIO i wiele innych tego typu ugrupowań na całym świecie. Jednak używanie tego symbolu przez socjaldemokratów stało się znacznie rzadsze w ostatnich czasach, jako że wielu członków tego ruchu zajęło mniej
lewicowe
pozycje ideologiczne.
Historia
Francuski socjalista
Jean Jaurès
przemawia do tłumu pod czerwonym sztandarem.
Ok.
1300
czerwona bandera pojawia się na okrętach
Normanów
. W
XVII wieku
czerwona flaga była wykorzystywana przez
piratów
. Stosowali oni tzw.
Jolly Roger
, czyli czarną banderę z białą trupią czaszką. Jeżeli ich ofiary wybierały walkę niż poddanie się i oddanie swych kosztowności piratom, wówczas ci wciągali na maszt czerwony sztandar, na znak iż nikt nie będzie oszczędzony.
W działaniach wojennych symbolizowała wolę oporu (nazywana była zresztą "flagą oporu"), na obleganych zamkach była sygnałem, że obrońcy nie poddadzą się. W
1797
, w czasie buntu marynarzy angielskich na
Tamizie
stała się ich flagą.
Czerwona flaga w
1831
stała się symbolem krwawo stłumionego buntu górników w miejscowości
Merthyr Tydfil
w
Walii
. Górnicy przejęli kontrolę nad miastem i utrzymywali ją przez 5 dni, do czasu aż zostali zmasakrowani przez wojsko. Ich sztandarem miała być koszula jednego z robotników, Dica Penderyna, unurzana w jego krwi.
Radykalni republikanie podczas
rewolucji francuskiej 1789 roku
przyjęli czerwony sztandar jako symbol ich sprawy (to oni stworzyli opis koloru flagi jako "krew wściekłych robotników"). W tym czasie bardziej umiarkowani zwolennicy II Republiki Francuskiej opowiadali się za sztandarem trójkolorowym, który później stał się flagą
Francji
. Za swój symbol obrały czerwony sztandar również francuskie organizacje republikanów i socjalistów utopijnych pierwszej połowy XIX wieku. Pod tymi sztandarami walczono na barykadach Paryża w latach 1832, 1834 i 1839. Od tego czasu zaczęła być kojarzona z ruchem
socjalistycznym
, a później jako sztandar
komunistów
i różnych radykalnych ruchów
lewicowych
. Flaga symbolizuje krew robotników przelaną podczas codziennej pracy (odzwierciedla to warunki pracy w
XIX wieku
– nie istniała ochrona praw pracowniczych, a w kopalniach pracowały nawet dzieci), a także "ofiary kapitalistów" zabite podczas demonstracji. Jednolita barwa flagi symbolizuje również jedność w walce we wspólnej sprawie. Na szeroką skalę, symbolizuje lewicowe wartości od czasu
Komuny Paryskiej
w
1871
roku. Tradycję tę podtrzymały wydarzenia w
Chicago
w
1886
roku, które zakończyły się egzekucjami części tzw. Ósemki z Haymarket, złożonej z przywódców
anarchistycznych
zamieszek.
W
przedwojennej
Rosji
, czerwona flaga była symbolem ostrzegającym. Mieszkańcy wsi, które opanowała jakaś zaraza, wywieszali czerwone flagi na najwyższych budynkach. Używanie takich sztandarów przez żołnierzy
Armii Czerwonej
w czasie
wojny domowej
wprawiało w konfuzję "Białych" żołnierzy. Widząc czerwoną flagę powiewającą nad wsią lub miastem zajętym przez
bolszewików
, często sądzili iż jest ono opanowane przez
epidemię
i woleli zostawić je w spokoju[1].
Po
rewolucji październikowej
, czerwona flaga z
sierpem i młotem
stała się oficjalnym sztandarem nowego radzieckiego rządu i używana była przez ruch komunistyczny na całym świecie. Wiele komunistycznych i socjalistycznych czasopism używało nazwy Czerwony Sztandar (najsłynniejszy był chyba Die Rote Fahne, gazeta
Związku Spartakusa
, a potem
Komunistycznej Partii Niemiec
). Czerwona flaga opiewana była w wielu utworach poetyckich, pieśniach robotniczych, była tematem zaangażowanej sztuki okresu
socrealizmu
.
Na jednym z najsłynniejszych zdjęć czerwonego sztandaru, powiewa on nad
budynkiem Reichstagu
, po zdobyciu
Berlina
przez Armię Czerwoną pod koniec
II wojny światowej
.
Czerwony sztandar i ogólnie czerwony kolor został przyjęty przez Partię Komunistyczną w
Chinach
, gdzie wykorzystano także tradycyjne związki kultury chińskiej z tą barwą.
Partia Pracy
Czerwony sztandar był symbolem brytyjskiej
Partii Pracy
do
1986
roku. Wówczas to został on zastąpiony przez
czerwoną różę
. Została ona później przejęta przez wiele innych socjalistycznych i socjaldemokratycznych partii w całej
Europie
. Członkowie brytyjskiej Partii Pracy odśpiewywali także tradycyjny
hymn
pt. The Red Flag przed podsumowaniem corocznej konferencji partyjnej, ale zostało to także zarzucone. Powrócono do tego zwyczaju w
październiku
2003
r. W
lutym
2006
pieśń ta została wykonana w brytyjskim parlamencie w celu uczczenia setnej rocznicy założenia Partii Pracy.
Hymn
Czerwony sztandar jest popularnym motywem pieśni komunistycznych i socjalistycznych. W
1871
roku
paryscy komunardzi
ułożyli pieśń Le drapeau rouge (Czerwony Sztandar). Na jej podstawie w
1881
roku
lwowski
poeta, publicysta i działacz socjalistyczny
Bolesław Czerwiński
napisał tekst pieśni Czerwony sztandar, pieśni znanej także pod tytułem Krew naszą długo leją katy, która stała się rewolucyjnym hymnem bojowym polskiego proletariatu.
W
1889
roku pieśń pt. The Red Flag napisał
Irlandczyk
Jim Connell (
1852
-
1929
), doker ścigany przez władze za próby zakładania związków zawodowych pośród robotników. Hymn autorstwa Connella stał się o wiele bardziej popularny na świecie od jego polskiego odpowiednika.
W
języku włoskim
napisano pieśń Bandiera Rossa uważaną za hymn włoskich komunistów. Pełen tekst znajdziemy we włoskiej Wikipedii.
Zakazy używania
W czasie tzw. Pierwszego Czerwonego Lęku w
USA
(ok.
1917
-
1920
; okresu wielkich amerykańskich społecznych obaw przed atakami
anarchistów
i komunistów), w wielu amerykańskich stanach prawnie zakazano używania czerwonych sztandarów. Miało to miejsce m.in. w
Minnesocie
,
Dakocie Południowej
i
Oklahomie
. W większości przypadków zakazy takie zostały zniesione, choć w Oklahomie za używanie symboliki komunistycznej bądź anarchistycznej grozi kara więzienia do 10 lat i grzywny 1 tys.
dolarów
.
Przypisy
- ↑ Michaił Chwostow: The Russian Civil War (1) The Red Army. Men-At-Arms, 2000. . (
ang.
)
Zobacz też