Metanol
Ogólne informacje
Nomenklatura systematyczna ( IUPAC ):
metanol
Inne nazwy	alkohol metylowy spirytus drzewny alkohol drzewny hydroksymetan karbinol
Wzór sumaryczny	CH3OH
Inne wzory	CH3-OH
SMILES	CO
Masa molowa	32,04 g / mol
Wygląd	bezbarwna, klarowna ciecz o zapachu podobnym do etanolu
Identyfikacja
Numer CAS	67-56-1
PubChem	887[1]
Właściwości Gęstość i stan skupienia 0,7918 g/cm3 ; ciecz Rozpuszczalność w wodzie bez ograniczeń Temperatura topnienia -97,8 °C Temperatura wrzenia 64,5 °C (760 mmHg) Kwasowość (pKa) ~ 15,5 Lepkość 0,59 (20 °C) Napięcie powierzchniowe 22,6 mN/m
Budowa Moment dipolowy 1,69 D
Niebezpieczeństwa
Zagrożenia
Łatwopalny Toksyczny Łatwopalny (F) Toksyczny (T)
NFPA 704	3 3 1
Temperatura zapłonu	11 °C
Temperatura samozapłonu	445 °C
Zwroty ryzyka	R11, R23/24/25, R39/23/24/25
Zwroty bezpieczeństwa	S1/2, S7, S16, S36/37, S45
Numer RTECS	PC1400000
Podobne związki
Pochodne Alkohole	alkohol etylowy
Podobne związki	chlorometan metan trifluorometanol metanotiol
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków standardowych (25 °C, 1000 hPa)

Alkohol metylowy lub metanol, znany także pod nazwami zwyczajowymi spirytus drzewny i karbinol – najprostszy, trujący dla człowieka, związek organiczny z grupy alkoholi o wzorze C H ₃ OH . Został odkryty w 1661 przez Roberta Boyle'a .

Otrzymywanie

Do 1923 otrzymywany wyłącznie przez destylację rozkładową drewna , obecnie otrzymuje się go syntetycznie, głównie z gazu syntezowego . Z gazu syntezowego metanol otrzymuje się dwiema metodami

• metoda ICI
• metoda Lurgi

Główną reakcję tych procesów przedstawia równanie:

CO + 2H₂ → CH₃OH

Reakcja ta prowadzona jest w obecności katalizatora miedziowego (Cu-Zn-Al₂O₃) w temperaturze 250 °C, przy ciśnieniu 4-10 MPa . Wcześniej stosowane katalizatory chromowo-cynkowe wymagały temperatury 340-400 °C i ciśnienia 30-32MPa.

W trakcie procesu przebiega równocześnie reakcja wodoru z dwutlenkiem węgla (potrzebnym m.in. do utrzymania aktywności katalizatora).

CO₂ + 3H₂ → CH₃OH + H₂O

Alkohol metylowy można także otrzymać działając NaOH lub KOH na fluorowcopochodne metanu , np. CH₃Cl, CH₃Br, CH₃I czy CH₃F:

CH₃Cl + KOH → CH₃OH + KCl

Metanol jest używany w zakładach przemysłowych jako rozpuszczalnik i surowiec do otrzymywania aldehydu mrówkowego , chlorku metylu , barwników .

Spalanie

Reakcja spalania metanolu:

Spalanie całkowite :

2 CH₃OH + 3 O₂ → 2 CO₂ + 4 H₂O

Półspalanie :

2 CH₃OH + 2 O₂ → 2 CO + 4 H₂O

Spalanie niecałkowite :

2 CH₃OH + O₂ → 2 C + 4 H₂O

Właściwości

• Jest silną trucizną
• Spala się bladoniebieskim płomieniem
• Czysty metanol jest bezbarwny
• Jest łatwo rozpuszczalny w wodzie (jego rozpuszczalność w wodzie jest niemal nieograniczona)
• Picie lub wdychanie metanolu grozi śmiercią; 8-10 g metanolu powoduje ślepotę, większa ilość – śmierć

Zastosowanie

• używany jest jako rozpuszczalnik (rozpuszczają się w nim tłuszcze , żywice i pokosty )
• stosowany w farmaceutyce, przemyśle barwników, tworzyw sztucznych, włókien syntetycznych
• stosowany jako paliwo lub składnik paliwa w silnikach spalinowych (samoloty, motocykle żużlowe , " monster trucki ", modelarskie silniki żarowe ) i ogniwach paliwowych DMFC
• stosowany w produkcji materiałów wybuchowych, różnych estrów metylowych, formaldehydu , kwasu mrówkowego , polioksymetylenu (politrioksan, poliformaldehyd, tarnoform), MTBE
• do produkcji biodiesla

Zatrucie

Alkohol metylowy jest silną trucizną , 8-10 gramów powoduje ślepotę, 12-20 gramów – śmierć. Jest szczególnie niebezpieczny gdyż łatwo go pomylić z alkoholem etylowym zawartym w spożywczych napojach spirytusowych.

Przypisy

Zobacz też

• spirytus