Protestantyzm
Protestantyzm - jedna z głównych gałęzi chrześcijaństwa, obok katolicyzmu i prawosławia, na którą składają się wyznania religijne powstałe na skutek ruchów reformacyjnych wewnątrz Kościoła rzymskokatolickiego rozpoczętych wystąpieniem Marcina Lutra w XVI wieku oraz ruchów przebudzeniowych w łonie macierzystych wyznań protestanckich w kolejnych stuleciach.
Podstawowe założenia teologii protestanckiej zostały wyrażone w pięciu zasadach protestantyzmu, które obowiązują we wszystkich kościołach chrześcijańskich należących do tej gałęzi chrześcijaństwa. Są to: -
sola scriptura – jedynie Pismo Święte stanowi autorytet w sprawach wiary i praktyki chrześcijańskiej,
- solus Christus – jedynie Jezus Chrystus, jako prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek, jest pośrednikiem między nimi obojga,
- sola gratia et sola fide – jedynie łaska Boża jest podstawą usprawiedliwienia grzesznika poprzez wiarę i niezależnie od jego uczynków,
- soli Deo gloria – jedynie Bóg jest godzien oddania mu czci przez stworzenie.
Obecnie w łonie protestantyzmu występują dwa zasadnicze nurty: ewangelicyzm (m.in. luteranie i kalwini) oraz ewangelikalizm (m.in. baptyści i zielonoświątkowcy). Łącznie żyje na świecie 590 milionów protestantów, co stawia protestantyzm na drugim miejscu po katolicyzmie, pod względem liczby zrzeszonych w tym nurcie chrześcijan (dane na rok 2004)
Etymologia terminu protestantyzm
Termin „protestantyzm” pochodzi od protestu złożonego przez luteranów 6 księstw i 14 miast w 1529 roku podczas sejmu Rzeszy w Spirze przeciw uchwale zabraniającej przechodzenia na luteranizm.
Prereformacja
Ze względu na dużą zbieżność głównych założeń XVI-wiecznej reformacji z postulatami wcześniejszych ruchów o podobnym charakterze, lecz występujących na mniejszą skalę, mianem protestantyzmu można określić także te przejawy jawnego przeciwstawiania się doktrynom i elementom tradycji Kościoła Rzymskiego na przestrzeni dziejów, które cechowała ta sama myśl teologiczna. Chodzi tu w szczególności o waldensów oraz husytów, których część przyłączyła się do Reformacji mając identyczne poglądy w kwestiach postrzeganych jako kluczowe dla protestantów: -
przyjęcie zasady nadrzędności Pisma Świętego nad Tradycją;
-
uznanie Jezusa Chrystusa za jedynego pośrednika między Bogiem a ludźmi;
-
odrzucenie sukcesji apostolskiej;
-
przyjęcie zasady powszechnego kapłaństwa wszystkich wierzących;
-
zaniechanie jednego lub więcej elementów kultu uznawanych w protestantyzmie za heterodoksyjne np.: kult obrazów, kult relikwii, kult zmarłych, kult Marii, ideę transsubstancjacji, kult świętych miejsc.
Teologia protestancka zawsze podkreślała główne doktryny biblijne odnośnie boskości Chrystusa, jego narodzenia z dziewicy, śmierci za grzechy ludzkości, zmartwychwstania w ciele, wniebowstąpienia oraz powtórnego przyjścia. Podkreślano także konieczność łaski Bożej i Ducha Świętego do prowadzenia świętego życia.
Powyższe cechy odróżniały więc protestantów od herezji znanych w pierwszych wiekach chrześcijaństwa, gdyż w zdecydowanej większości przypadków uznawali oni wyznanie wiary Soboru Nicejskiego I z 325 roku. Z tejże racji katarów nie można traktować jako wyznania o charakterze protestanckim, jak to ma miejsce w przypadku waldensów. Z drugiej strony, charakterystyczne postulaty protestantów czynią ich nurtem chrześcijaństwa w pełni odrębnym od katolicyzmu a różnice są znacznie bardziej widoczne niż ma to miejsce w przypadku prawosławia czy anglikanizmu (mimo iż anglikanizm, zgodnie z zasadami Symboliki, jest powszechnie uznawany za wyznanie protestanckie należy zaznaczyć, iż w początkach swego istnienia był kościołem narodowym i stał w opozycji do pozostałych nurtów chrześcijaństwa – anglikanie, głównie z powodów politycznych, prześladowali zarówno katolików jak i protestantów).
Inne hasła zawierające informacje o "Protestantyzm":
Biskup
...
Adwentyzm
...
Wittenberga
...
Diakon
...
Nowa Anglia
...
Zbór
...
Kulturkampf
...
1908
...
Mikołajki
...
Zakon Kaznodziejski
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Protestantyzm":
233 Życie religijne w XX wieku (plansza 8)
...
103 Rozwój reformacji w Europie (plansza 17)
...
134. Konflikty zbrojne w Europie i ich przyczyny (plansza 10)
...
|