Kraśnik
Herb Herb Kraśnika
Województwo	lubelskie
Powiat	kraśnicki
Gmina • rodzaj	Kraśnik miejska
Założono	XIV wiek
Prawa miejskie	1377 - 1878 i od 1918
Burmistrz	Piotr Czubiński
Powierzchnia	25,52[1] km²
Ludność (2008) •  liczba •  gęstość	35 642[1] 1 397 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 81
Kod pocztowy	23-200 ( dzielnica Stara ) 23-210 ( dzielnica Fabryczna )
Tablice rejestracyjne	LKR
Położenie na mapie Polski Kraśnik
50°55'N 22°13'E / 50.917, 22.217 Na mapach: 50°55'N 22°13'E / 50.917, 22.217
TERC ( TERYT )	0607011
SIMC	0956112
Miasta partnerskie	Hajdúböszörmény Nogent-sur-Oise Ruiselede Korosteń Łuck Turzysk Szyłele
Urząd miejski ul. Lubelska 84 23-200 Kraśnik
Strona internetowa miasta

Kraśnik – miasto i gmina w województwie lubelskim , w powiecie kraśnickim , położone 49 km na południowy zachód od Lublina . W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa lubelskiego .

Miasto położone jest w Małopolsce (początkowo w ziemi sandomierskiej , a następnie w ziemi lubelskiej ).

Według danych z 30 czerwca 2004^[2] miasto miało 36 256 mieszkańców.

Środowisko naturalne

Położenie

Kraśnik leży na południowy zachód od Lublina . Od stolicy województwa lubelskiego znajduje się w odległości 49 km.

Kraśnik to dwie główne, odległe od siebie o kilka kilometrów dzielnice: Fabryczna i Lubelska , położone na wzgórzach ( Wzniesienia Urzędowskie ) okalających dolinę Wyżnicy . Pozostałe (podrzędne) dzielnice to: Piaski i Budzyń .

W okolicach miasta swój początek ma Roztocze Zachodnie.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[3] Kraśnik ma obszar 25,28 km², w tym:

• użytki rolne: 45%
• użytki leśne: 17%

Miasto stanowi 2,51% powierzchni powiatu.

Historia

Kraśnik - miasto położone przy dawnym szlaku prowadzącym ze Śląska i Gór Świętokrzyskich do Włodzimierza i Kijowa . W drugiej połowie XIV w. należało do Gorajskich. W 1377 r. król Ludwik Węgierski potwierdził własność i nadał Kraśnikowi prawo niemieckie (średzkie) w miejsce polskiego. W 1403 r. istniał tu kościół parafialny pw. św. Pawła . Przed 1410 r., jako posag Anny z Goraja, miasto przechodzi w ręce Tęczyńskich. To oni doprowadzili je do rozkwitu. Od 1558 r. właścicielami miasta byli książęta Olelkowicze-Słuccy, a później Radziwiłłowie . W 1604 r. miasto kupuje hetman wielki koronny Jan Zamoyski , włączając je do Ordynacji Zamojskiej , w skład której wchodzi do 1866 r. Miasto wielokrotnie niszczyły pożary, z których największy wzniecili Szwedzi w 1657 r. W 1813 r. spłonęło 3/4 zabudowy i ratusz .

Od XIV w. miasto otoczone było wałami. Na ich miejscu ok. 1465  r., z inicjatywy Jana Tęczyńskiego, powstały ceglano-kamienne mury obronne z dwiema bramami: Lubelską i Sandomierską . Rozebrano je w 2 poł. XIX w. Dodatkowymi punktami oporu były kościół otoczony wysokim murem i zamek . Ten ostatni powstał już w XIV  w. na płn.-zach. od miasta, na górze otoczonej mokradłami. Była to czworoboczna budowla z kamienia i drewna. Na jego dziedzińcu stała kaplica pw. Matki Bożej Loretańskiej. Już w 1646  r. zamek chylił się ku upadkowi, a w 1657  r. został doszczętnie zniszczony przez Szwedów. Jego pozostałości rozebrano w l poł. XVIII  w. W 1878 roku Kraśnik po udziale w powstaniu styczniowym , utracił prawa miejskie.

W 1914 i 1915  r. w okolicach miasta miały miejsce ciężkie walki austriacko-rosyjskie ( bitwa pod Kraśnikiem ). Dla poprawy zaopatrzenia frontu Rosjanie zbudowali linię kolejową Lublin - Rozwadów , którą oddano do użytku w dniu 31 grudnia 1914  r. Po odzyskaniu niepodległości Kraśnik na nowo otrzymał prawa miejskie. W latach 1937 - 1938 , w ramach tworzenia Centralnego Okręgu Przemysłowego , na północ od miasta w lesie Budzyń wzniesiono zakład zbrojeniowy. Miał on wytwarzać amunicję artyleryjską , ruszyła jednak tylko produkcja zapalników. Zakład przejęli Niemcy, produkowano tu części do samolotu Heinkel . W 1942  r. utworzono w Budzyniu obóz koncentracyjny . Zginęło w nim 8 tys. ludzi. W 1975 roku włączono do Kraśnika Lubelskiego pobliski Kraśnik Fabryczny oraz wsie położone między miastami Piaski i Budzyń .

Zabytki

Kościół parafialny Wniebowzięcia NMP

• Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP i klasztor kanoników regularnych . Tworzą go następujące budowle:
  • Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP i św. Augustyna
  • Klasztor - budowla barokowa z fragmentami gotyckimi i renesansowymi
  • Dzwonnica - wzniesiona przed 1682 r. Na niej dzwony z 1758 r. i 1845 r
  • Klasycystyczna kaplica św. Jacka, zbudowana w końcu XVIII w.
  • Mur otaczający klasztor wzniesiony w l pot. XVII w.
• Barokowy kościół św. Ducha z lat 1758 - 1761
  • Zachowany przy nim drewniany budynek szpitala dla ubogich.
• Wielka Synagoga i Mała Synagoga z 1654 i XIX w.:
  • obie Synagogi mają zachowane bimy i fragmenty polichromii
• Cmentarz żydowski
• Wzgórze zamkowe z pozostałościami zamku z przełomu XIV i XV wieku
• Ślady dawnych obwarowań miejskich - widoczne są na ul. Podwalnej.
• Cmentarz - przy ulicach Kościuszki i Cmentarnej z zachowanymi nagrobkami z XIX w.

Demografia

Struktura demograficzna mieszkańców Kraśnika wg danych z 31 grudnia 2007:^[4]

Według danych z roku 2002^[5] średni dochód na mieszkańca wynosił 1152,99 zł.

• Ludność Kraśnika

Oświata

Kultura

Lokalne Media

• Prasa
  • Głos Gazeta Powiatowa - Głos Gazeta Powiatowa
  • Kurier Lubelski - Kraśnik
  • Dziennik Wschodni - Kraśnik
• Radio
  • Twoje Radio Kraśnik
• Telewizja
  • Telewizja Kraśnik

Kościoły

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:

Katolicyzm

• Kościół rzymskokatolicki
• Organizacje Katolickie

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży "Amaneo" działająca przy Kościele pw.Świętego Ducha

Protestantyzm

• Kościół Chrześcijan Baptystów
• Kościół Zielonoświątkowy ( kraśnicki zbór "Dobra Nowina" )
• Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Sport

Kluby sportowe działające w mieście:

• FKS Stal Kraśnik - klub piłkarski występujący w III lidze , siatkówka
• LKS Tęcza Kraśnik - klub piłkarski , tenis stołowy
• Uczniowski Klub Pływacki "Fala" Kraśnik - pływanie , pływanie synchroniczne , trójbój nowoczesny
• LUKS "Suples" - zapasy
• KMKS Kraśnik - piłka ręczna
• MUKS Kraśnik - piłka nożna
• LKS Kowalin - piłka nożna
• Szkolny Klub Biegowy Kraśnik - biegi
• Uczniowski Klub Sportowy Biało-Czarni - koszykówka
• UKSKT Krasnik (Uczniowski Klub Sportowy Karate Tradycyjnego przy ZPO nr 2 Kraśnik)
• FANTAN Kraśnik - taniec towarzyski

Obiekty sportowe

Znaczącą rolę w mieście w dziedzinie sportu i rekreacji odgrywa Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji. Obiekty Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji:

• Pływalnie :
  • Pływalnia kryta (25 m)
  • Pływalnia odkryta (50 m)
• Sauna
• Boiska:
  • Płyta główna z trybunami na 2 tysiące miejsc siedzących i bieżnią (400 m)
  • Płyta boczna treningowa
  • Dwa boiska trawiaste do mini piłki nożnej
  • Trzy boiska do siatkówki plażowej
  • Boiska asfaltowe do piłki ręcznej i koszykowej
• Pięć kortów tenisowych o naturalnej nawierzchni
• Plac zabaw
• Lodowisko naturalne
• Skatepark

Przemysł i Gospodarka

Kraśnik jest miastem w którym przemysł ma nieznaczną przewagę nad usługami , co jest związane z lokalizacją w Kraśniku Fabryki Łożysk Tocznych. Wśród ogółu zatrudnionej ludności większość pracuje w przemyśle (ok. 52%), natomiast w usługach i budownictwie pozostała część ludności (ok. 46%). W Kraśniku dominują małe i średnie przedsiębiorstwa, działa także kilka większych zakładów produkcyjnych.

Główne zakłady przemysłowe zlokalizowane w Kraśniku:

• Fabryka Łożysk Tocznych - Kraśnik S.A. - produkcja łożysk tocznych
• TSUBAKI-HOOVER POLSKA Sp. z o.o. - produkcja wyrobów metalowych
• Nabor - produkcja wyrobów gumowych i gumowo-metalowych
• AJG - Zakłady Poligraficzne - usługi poligraficzne

Ponadto w mieście istnieje wiele mniejszych przedsiębiorstw.

Handel

W Kraśniku ulokowanych jest także kilka supermarketów :

• spożywczo-przemysłowe: Carrefour Express (2 markety), Lidl , Stokrotka , Biedronka (3 markety)
• elektroniczne: Media Expert
• handlowe: Galeria Handlowa "Londyn"

Transport

Kolej

Przez Kraśnik przebiega linia kolejowa nr 68 Lublin - Kraśnik - Stalowa Wola Rozwadów . Dworzec PKP znajduje przy ulicy Kolejowej. Obecnie z dworca można dostać się bezpośrednio do wielu polskich miast. Z Dworcem można połączyć się z centrum miasta linią nr 2 MPK Kraśnik.

Drogi

Kraśnik jest znaczącym węzłem drogowym województwa lubelskiego . Krzyżują się tu drogi krajowe i wojewódzkie:

• 19 Białystok - Lublin - Kraśnik - Rzeszów (W przyszłości jej rolę ma zająć planowana na jej miejsce S19 z obwodnicą miasta )
• 74 Kielce - Kraśnik - Zamość (w przyszłości ma omijać miasto)
• 833 Chodel - Kraśnik
• Obwodnica Kraśnika (w budowie w ciągu DK74 , w ciągu S19 planowana)

Komunikacja miejska i autobusowa

W Kraśniku działa komunikacja miejska obsługiwana przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Kraśniku oraz przez przewoźników prywatnych.

Prężnie działa komunikacja międzymiastowa, oferująca kursy do Lublina , Krakowa , Warszawy , Puław , Stalowej Woli , Janowa Lubelskiego , Rzeszowa , Zakopanego i in.

Miasta partnerskie

Głównym celem współpracy międzynarodowej jest stała wymiana doświadczeń zdobytych przez samorząd Kraśnika i miast partnerskich, a także szukanie wspólnych rozwiązań podobnych problemów pojawiających się przed samorządami lokalnymi.

Miasta partnerskie z którymi współpracuje Kraśnik:

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Miasto Kraśnik
• Zdjęcie satelitarne z czerwca, 2001
• Mapy: Emapi • Google Maps • Targeo • Zumi
• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi