Jahwe
JHWH, IHWH - (hebr. יהוה) – imię Boga w Biblii hebrajskiej, wymowa rekonstruowana jako Jahwe.
W najstarszej wersji hebrajskiej imię Boga zapisywano czterema literami jako: יהוה. Są to czytane od prawej do lewej spółgłoski jod, he, waw, he, które tworzą tak zwany tetragram (z gr. Tetragrammaton – dosł. cztery litery). W języku polskim odpowiadają im spółgłoski: JHWH występujące w obu współczesnych formach: Jahwe i Jehowa (w których środkowe he jest słabe, a końcowe – bezdźwięczne). Nie są znane samogłoski, których używano do pierwotnej wymowy.
Występowanie w Biblii
Tekst hebrajski i grecki
W masoreckim hebrajskim tekście Pisma Świętego (Starym Testamencie) imię JHWH w formie tetragramu występuje 6828 razy, począwszy od Księgi Rodzaju 2,4. To imię występuje częściej niż jakiekolwiek inne określenie Boga: Elohim lub El (Bóg) 2600 razy; Adonai (Pan) 300 razy; Szaddaj (Wszechmogący) 48 razy.
Ponadto masoreci, którzy opracowali standardowy tekst Starego Testamentu, w swojej wersji zaznaczyli 134 miejsca (według Biblia Hebraica Stuttgartensia – 133 miejsca), w których wcześniejsi przepisywacze soferowie zmienili tetragram na słowo Adonai. Masoreci nie poprawili tekstu, ale zaznaczyli te miejsca w uwagach marginesowych.
Imię JHWH zostało przeniesione w formie hebrajskiego tetragramu (co potwierdzają znaleziska datowane na I wiek n.e.) do części wczesnych wersji greckiego przekładu Starego Testamentu – Septuaginty (LXX), często cytowanej w Nowym Testamencie. Jednak w żadnym ze znalezionych rękopisów Nowego Testamentu tetragram już się nie pojawia. W późniejszych wersjach greckiej Septuaginty (co potwierdzają znaleziska datowane np. na III wiek) w miejsce tetragramu wstawiano wyrazy Kyrios (Pan) oraz Theos (Bóg).
W greckich tekstach religijnych (LXX i inne) z przełomu er tetragram zaliczano do tzw. imion świętych (nomina sacra) i zapisywano w sposób trojaki: 1. przez przepisanie do greckiego tekstu tetragramu hebrajskiego JHWH (wskutek przepisywania przypominał on greckie litery ПIПI), 2. przez zapisanie w formie IOA lub IAO (gr. IΩA, IAΩ), lub 3. przez zastosowanie skrótu od wyrazu Kyrios ("Pan") – litery KΣ połączone kreską nad skrótem (analogicznie Iesous – IΣ i inne). Z czasem wyłączna stała się trzecia opcja – Kyrios (zob. Carsten Peter Thiede Jezusowy papirus).
Imię Jahwe występuje także w Biblii jako składnik dwuczłonowych imion hebrajskich, np.: Matitjahu (pol. Mateusz/Maciej) i Jehochanan (pol. Jan).
Występowanie w przekładach
W większości przekładów Biblii imię to zastąpiono określeniami "Pan" lub "Bóg". Tłumacze podzielili w ten sposób judaistyczną tradycję: Żydzi pomijając imię Boga, uzasadniali to poglądem, że jest ono zbyt święte, aby można je było wymawiać. Dziś część uczonych tłumaczy ten zwyczaj brakiem całkowitej pewności, jak pierwotnie wymawiano to imię.
W myśl tradycji o niestosowności zawierania imienia Jahwe w Piśmie Świętym, łacińska Wulgata – pierwszy oficjalnie uznany przekład katolicki – we wszystkich miejscach imię Boga zastępuje wyrazami "Dominus" (Pan) oraz "Deus" (Bóg). Przekład ten opublikowany w 405 r. n.e. przez sekretarza papieża Damazego I, Hieronima, stał się podstawą do dalszych tłumaczeń, tak więc najbardziej autorytatywny, aż do lat czterdziestych ubiegłego wieku anglojęzyczny przekład "Douay", opierając się na łacińskiej Wulgacie, także nie używał imienia Jahwe. W Biblii angielskiej imię to pojawiło się pierwszy raz w roku 1530, kiedy William Tyndale opublikował przekład pierwszych pięciu ksiąg biblijnych. Imię Boże w formie "Iehouah" występuje w nich raz w księdze Wyjścia 6,3. W pozostałych miejscach użyto pisanego dużymi literami – w celu rozróżnienia od rzeczywistego występowania tego określenia w źródłach – słowa "PAN", informując o tym w uwadze do wydania. Tłumacze Biblii Króla Jakuba (Authorized Version 1611), przez około dwieście lat obowiązującej dla milionów – z racji nieukazania się innego liczącego się angielskiego tłumaczenia – trzymając się zwyczaju, ujawnili imię w formie "JEHOVAH" tylko w kilku wersetach. Niemal wszędzie, gdzie w hebrajskich źródłach występował tetragram, użyto słów "LORD" (Pan) lub "GOD" (Bóg). Niemiecki przekład Marcina Lutra z 1534 roku – mimo, iż sam autor surowo krytykował żydowską tradycję – opierając się na językach oryginalnych nie uwzględnił imienia Boga w żadnym miejscu, zastępując je wyrazami zastępczymi np.: "HERR" (Pan). Natomiast w przekładzie dra Johannesa Ecka z 1537 roku, imię Jahwe występowało tylko w przypisie do wersetu z Księgi Wyjścia 6,3. W późniejszych przekładach niemieckich imię to występowało tylko w tym jednym wersecie Księgi Wyjścia.
Inne hasła zawierające informacje o "Jahwe":
William Blake
...
Mateusz Ewangelista
Imię Mateusz pochodzi od hebrajskiego imienia Mattaj lub Mattanja, co oznacza „dar
Jahwe
". Mateusz pochodził z
Nazaretu
w
Galilei
. Był poborcą ceł i podatków ...
Mojżesz
...
Szatan
na drodze. Szatan występuje też jako oskarżyciel przed Bogiem. Nie jest przeciwnikiem
Jahwe
.W późniejszym okresie Szatana łączy się z demonami jako jego poddanymi. Demony, ...
Abraxas (mitologia)
...
Biblia Tysiąclecia
przyjęciem polskich
Świadków Jehowy
, ponieważ jako pierwszy polski przekład używało imienia Boga
Jahwe
, wszędzie tam, gdzie występowało ono w hebrajskim oryginale[19]. Andrzej Wantuła krytykował ...
Uriasz
Uriasz (
hebr.
Urijjah, Urijjahu, "moim światłem jest Jahwe") -
biblijne
imię męskie. Nosił je
Uriasz Hetyta
, pierwszy mąż
Batszeby
. ...
Synaj (półwysep)
...
Jan Kasprowicz
autor składa cześć i dziękczynienie, jako temu, który − w przeciwieństwie do Jahwe − zawsze był blisko człowieka.„W umarłych bytów milczeniu głębokiemsłychać jedynie Amen, ...
Synaj (góra)
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Jahwe":
Afryka – zagadnienia społeczno-gospodarcze (plansza 25)
liczne rafy koralowe. Jest to również punkt wypadowy na górę Synaj, gdzie Jahwe miał przekazać Mojżeszowi Dziesięć Przykazań.
Kair
Szarm el - Szeik
...
006 Religie Dalekiego i Bliskiego wschodu (plansza 8)
...
|