Mirosława Maria Kruszewska (ur.
4 kwietnia
1950
r. w
Gdańsku
) - polska poetka emigracyjna, dziennikarz niezależny, krytyk literacki i teatralny, wydawca, badacz literatury emigracyjnej i historii emigracji polskiej w Ameryce, uchodźca polityczny (1981), doktor nauk humanistycznych, członek Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (Londyn).
Biografia
Ukończyła filologię polską na
Uniwersytecie Gdańskim
w
1975
r. ze specjalizacją edytorską i teatrologiczną.
Zaraz po studiach, współpracowała jako krytyk teatralny i literacki z gdańskim tygodnikiem Czas,
Dziennikiem Bałtyckim
, Głosem Wybrzeża, Gdańskim Almanachem Środowisk Twórczych Punkt, jak również z katolicką prasą warszawską. W roku
1978
opracowała i wydała zapomniany poemat
Stanisława Przybyszewskiego
Nad morzem, opatrując go słowem wstępnym i przygotowując do druku w Wydawnictwie Morskim w Gdańsku. Debiut poetycki nietypowy, w postaci audycji muzyczno-poetyckiej na antenie Polskiego Radia Gdańsk w roku 1977. Następnie, jej wiersze drukuje prasa Wybrzeżowa i warszawska.
We wrześniu
1981
r. wyjechała wraz z mężem, Bogusławem, i 22-miesięcznym synem, Mieszkiem, z Polski do Austrii. Tam zgłasza się do obozu dla uchodźców politycznych w Traiskirchen. Trzeciego dnia rano rodzi się jej mlodszy syn, Konrad Johann. W sierpniu 1982 dostaje się do USA - Fargo, North Dakota. W październiku tego samego roku przenosi się do Houston w Teksasie. Studia doktoranckie odbyła w
Chicago
pod kierunkiem prof. Michała Bidy. Była doradcą prof. Pauline H. Isacson, dyrektora International Exchange Students Program na University of Wisconsin. Publikowała w londyńskim Dzienniku Polskim, a następnie w emigracyjnch pismach polskich w
Stanach Zjednoczonych
(Gwiazda Polarna,
Nowy Dziennik
, Dziennik Chicagowski i Nowojorski, tygodnik Relax, Nowe Życie, My, Miesięcznik Franciszkański i in.), w
Kanadzie
(High Park, Głos Polski, Echo, Pielgrzym, Głos Polski), we
Francji
(paryska
Kultura
, Zeszyty Historyczne, Notre Famille), w
Australii
(Tygodnik Polski).
Obecnie współpracuje głównie z kanadyjskim Głosem Polskim (Toronto), a w USA z Gwiazdą Polarną i Kurierem Codziennym.
Jej wydawnictwo literackie, Oficyna Poetów i Prozaików (OPiP), ma na swoim koncie bibliofilskie wydania takich pozycji, jak Wybór wierszy ks. Janusza A. Ihnatowicza czy Kazania wakacyjne ks.
Stanisława Kowalskiego
.
Mirosława Kruszewska jest członkiem londyńskiego Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Mieszka z mężem Bogusławem oraz dwoma synami, Mieszkiem i Konradem, w
Seattle
, w stanie Washington, USA.
Twórczość
Kruszewska publikowała pod licznymi pseudonimami. Felietony podpisywała: Koszałek, Marycha, Balbina; publicystykę - ks. Bogusław Malinowski i Peter Zawada; krytykę literacką - Mikołaj Jarociński i Anastazja Jaworska. Wiele artykułów ukazywało się jedynie pod inicjałami mk, mb lub bezimiennie. Publikacje Kruszewskiej, poświęcone początkom osadnictwa polskiego w Ameryce są próbą uporządkowania badań nad historią wychodźstwa polskiego w Stanach Zjednoczonych.
Zbiór poezji Kruszewskiej o tematyce solidarnościowo-emigracyjnej - W pułapce wolności/Trapped in Freedom - wydanie pierwsze ukazało się w Andre R. Poray Book Publishing, New York-Chicago, w
1987
, z przeznaczeniem dla odbiorcy krajowego. Dzięki staraniom ks. dr. Zdzisława Peszkowskiego oraz ks. dr. Romana Nira (działacza Pomostu ze środkowego
Wisconsin
), nakład pierwszego wydania został w całości przekazany do Polski wraz z publikacjami innych twórców emigracyjnych (Ludwiki Czerskiej, Zbigniewa Chałki,
Andrzeja Chciuka
,
Józefa Mackiewicza
, Wacława Iwaniuka). Drugie wydanie, w dwujęzycznej wersji polsko-angielskiej, poszerzone i uzupełnione o Juwenilia, ukazało się w Chicago, w
2007
. Jej wiersze tłumaczyli m.in. Magnus J. Kryński, Wacław Iwaniuk, William Clark.
Tom W pułapce wolności (wydanie pierwsze) otrzymał m.in. nagrodę im. Józefa Mackiewicza, ufundowaną przez Mariana Święcickiego w ramach nagród literackich przyznawanych przez Towarzystwo Krzewienia Nadziei Oddział Wisconsin (1988).
Wiersze
- W pułapce wolności (Nowy Jork-Chicago 1987)
- Szyderstwa wolności (Houston 1994) /wydanie bibliofilskie numerowane/
- W pułapce wolności. Wyd.II poszerzone (Chicago 2007)
- Blaknące konterfekty (Chicago 2009)
W przygotowaniu:
Proza
- Te przeklęte Fluchty. Wyjątki z notatnika azylanta (Stevens Point 1985, 1987, Chicago 1993)
- Z teki Koszałka. Felietony z życia emigracji (Chicago 1992)
- Ludzie z Ewangelii. Eseje religijne (Chicago 1993)
- Trudne lata 'Polanderów'. Początki osadnictwa polskiego w Ameryce' (Chicago 1994)
Szkice i studia literackie
- Andrzej Trzebiński. Teoria dramatu (Gdańsk-Toruń 1974)
- Pejzaż ostatni. Szkice o poetach 'Sztuki i Narodu' (Gdańsk 1982, Nowy Jork 1984)
- Skazani na zapomnienie. Szkice o poetach walczącej Warszawy w 40-tą rocznicę Powstania 1944 (Nowy Jork 1984)
- Biegiem w głąb życia. Wacław Bojarski, Andrzej Trzebiński, Tadeusz Gajcy, Zdzisław Stroiński. W 50-tą rocznicę Powstania Warszawskiego
(Chicago 1994)
Ważniejsze prace redakcyjne i wydawnicze
- Stanisław Przybyszewski Nad morzem (Gdańsk 1978)
- Ludwika Czerska Wspomnienia z kraju niewoli (Stevens Point-Chicago 1987)
- Janusz A. Ihnatowicz Wiersze wybrane (Houston 1990)
- Ks. Stanisław Kowalski Kazania wakacyjne (Houston 1990)
- Edward Dusza Ze Skoków do Sulejówka. Nowele emigranckie (Chicago 1995)
- Edward Dusza Zapiski z Jackowa i okolic (Chicago 1995)
Publikacje w jęz. ang.
- Who Saved Jamestown? The First Poles in Virginia 1608 (Chicago 1982)
- The Polish Americans. By Choice, By Accident, By Force (Nowy Jork 1983)
- Panna Maria. Texas 1854. The Beginning (Nowy Jork 1984)
- Pocahontas Did Not Save Kpt. Smith (Chicago 1985) /Suplement do nauki historii w szkółkach niedzielnych/
Tłumaczenia na jęz. ang.
- Mirosława Kruszewska Forgotten Poets of Warsaw (Stevens Point 1985) /tytuł oryginału Skazani na zapomnienie. Szkice o poetach walczącej
Warszawy/
- Ludwika Czerska Dark Time (Nowy Jork-Stevens Point 1987) /tytuł oryginału Wspomnienia z kraju niewoli/
Udział w pracach zbiorowych
- Od jarmarcznej budy do telewizyjnego ampeksu. Teatralne ścieżki Jerzego Afanasjewa /w:/ Almanach gdańskich środowisk twórczych Punkt 1978 nr 1 s.98-106.
- Z dnia na dzień (Warszawa 1983, s.143-151)
Nagrody
-
1973
- wyróżnienie w Dziale Poezji w VI Ogólnopolskim Studenckim Konkursie Literackim w Katowicach za wiersz o Van Goghu pt. Vincent
-
1974
- pierwsza nagroda w XI Ogólnopolskim Sympozjum Teatrologicznym w Toruniu za pracę pt. Teoria dramatu Andrzeja Trzebińskiego
-
1974
- nagroda w Pamiętnikarskim Konkursie Pracowników Kultury org. przez Tygodnik kulturalny, Spółdzielnię Wydawniczą Książka i Wiedza oraz Ministerstwo Kultury i Sztuki za pracę pt. Do emerytury jeszcze daleko
-
1988
- nagroda im.Józefa Mackiewicza ufundowana przez Mariana Święcickiego w ramach nagród literackich przyznawanych przez Towarzystwo Krzewienia Nadziei Oddział Wisconsin, USA
-
1991
- nagroda The Maria Dusza Memorial Fund za publicystykę dokumentalno-interwencyjną o tematyce emigracyjnej.
Źródła
- "Who's Who in Polish America", Bicentennial Publishing Corp., 1 edycja, Nowy Jork 1996-1997.
- "Informator Nauki Polskiej", Tom 5: "Polscy uczeni za granicą", Wydanie XXVI, Ośrodek Przetwarzania Informacji, Warszawa 1996.
- www.polishamericanpoetry.com
- Nota o autorze /w:/ Mirosława Kruszewska "W pułapce wolności", wyd. pierwsze, Andre R.Poray Book Publishing, New York-Chicago 1987
- Wstęp i nota o autorze /w:/ Mirosława Kruszewska "W pułapce wolności/Trapped in Freedom", wyd. drugie poszerzone, [dwujęzyczne pol.-ang.], DSP Chicago 2007
- „Polska poezja emigracyjna na przełomie wieków: ‘W pułapce wolności’ Mirosławy Kruszewskiej /w:/ „Kurier codzienny”, Chicago, 1-7 października 2010 nr 39 s. 40-43