Jan Zygmunt Skrzynecki
Bończa Bończa
Data urodzenia	8 lutego 1787
Miejsce urodzenia	Żebrak
Data śmierci	12 stycznia 1860
Miejsce śmierci	Kraków
Rodzina	Skrzyneccy

Jan Zygmunt Skrzynecki herbu Bończa (ur. 8 lutego 1787 w Żebraku k. Siedlec , zm. 12 stycznia 1860 w Krakowie ) – polski generał.

Życiorys

Kształcił się we Lwowie , gdzie ukończył uniwersytet . W roku 1807 wstąpił do armii Księstwa Warszawskiego . Szybko awansował po zasługach w boju - po bitwie pod Raszynem został mianowany podporucznikiem . Następnie w czasie wojny polsko-austriackiej , po szturmie na Sandomierz ( 1809 ) - mianowany został kapitanem i odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari . W roku 1813 w bitwie pod Arcis-sur-Aube uratował Napoleona od śmierci lub niewoli. W 1814 został kawalerem Legii Honorowej . Był odznaczony Orderem św. Anny II klasy. ^[1]

Nagrobek gen. J. Skrzyneckiego

Po kongresie wiedeńskim został w wojsku Królestwa Polskiego , od 1818 w randze pułkownika 8 Pułku Piechoty Liniowej . W roku 1828 był członkiem sądu , który zajmował się sprawą Towarzystwa Patriotycznego ; pod naciskiem księcia Konstantego złamał się i przychylił się do wyroku.^[2]

3 lutego 1831 został mianowany generałem brygady i objął dowództwo 3 Dywizji Piechoty . W czasie powstania listopadowego odznaczył się w bitwie pod Zakrzewem, bitwie pod Dobrem i bitwie pod Grochowem . Bezpośrednio po tej bitwie 26 lutego 1831 Rząd Narodowy mianował go naczelnym wodzem, w miejsce Michała Radziwiłła .

Pozbawiony szerszej wizji strategicznej, zaniechał nadarzającej się okazji rozbicia korpusu gwardii cesarskiej i stracił w ten sposób inicjatywę zaczepną. Niweczył wszystkie plany swojego doradcy Ignacego Prądzyńskiego. Nie wierzył w wygraną w wojnie z Rosją. Postanowił zawrócić do Warszawy. 26 maja 1831 roku Rosja wydała powstańcom decydującą bitwę pod Ostrołęką. Wojska polskie poniosły klęskę. Zatarg z Sejmem o reformę rządu zwrócił przeciw niemu opinię publiczną. Zmuszony został do złożenia dowództwa pod Bolimowem ( 10 sierpnia ) i wycofania się z armii ( 17 sierpnia ).

Udał się na emigrację do Brukseli , gdzie w latach 1832 – 1839 pełnił wysokie stanowiska w armii belgijskiej. W roku 1839 powrócił do Krakowa, gdzie zmarł. Pochowano go początkowo na Cmentarzu Rakowickim , a w 1865 przeniesiono jego szczątki do kaplicy Jezusa Ukrzyżowanego w kościele Dominikanów w Krakowie, gdzie postawiono pomnik nagrobny.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Raport gen. Skrzyneckiego do Rządu Narodowego o zwycięstwie pod Iganiami