Bitwa pod Mohaczem Podboje Turcji Osmańskiej |
Bertalan Székely, "Bitwa pod Mohaczem" |
Data |
29 sierpnia
1526
|
Miejsce |
Mohacz
|
Przyczyna | odrzucenie przez Węgrów wysokiego trybutu |
Wynik | przegrana Węgrów |
Terytorium | Węgry |
|
Bitwa pod
Mohaczem
– bitwa stoczona
29 sierpnia
1526
, w której wojska
węgierskie
dowodzone przez
króla
Ludwika II
zostały rozbite przez armię osmańską pod dowództwem
Sulejmana I
.
Tło bitwy
W
1521
Turcy po zajęciu
Belgradu
skierowali się na północny zachód zagrażając ziemiom chrześcijańskim. Kolejna kampania rozpoczęła się w
1526
i była skierowana przeciwko
Węgrom
. Sulejman I kolejny raz zażądał od Węgrów wysokiego
trybutu
. Węgrzy odrzucili żądania, w wyniku czego sułtan na czele swojej armii w kwietniu skierował się na północ. Król
Ludwik II Jagiellończyk
, nie czekając na posiłki z Chorwacji i Siedmiogrodu (5000 Krsto Frankopana i 8000
Jana Zápoly
) wyruszył z
Budy
na spotkanie przeciwnika.
Siły przeciwników
Armia turecka liczyła ponad 60 000 żołnierzy (wśród niej było 35 000 jazdy i 15 000
janczarów
). Armię węgierską szacowano na 25 000 (w tym 4000 jazdy ciężkozbrojnej).
Bitwa
Armie spotkały się pod Mohaczem. Początkowo Węgrzy zamierzali zająć pozycje obronne budując
tabor
, jednak na wniosek wywodzącej się ze
szlachty
jazdy węgierskiej zdecydowano się przypuścić atak. Ciężkozbrojnej jeździe węgierskiej bez problemu udało się przebić przez wojska tureckie. Następnie Węgrzy ruszyli w kierunku
tureckiego
taboru bronionego przez janczarów i naszpikowanego licznymi
działami
. Ostrzał turecki zabił wielu Węgrów, w których szeregach wybuchła panika. Wielu żołnierzy zginęło z rąk tureckich podczas ucieczki, liczni utonęli w rzece − wśród nich król
Ludwik II
.
Konsekwencje
Śmierć króla spowodowała, że wkrótce ziemie
Czech
i
Węgier
dostały się pod panowanie
Habsburgów
. Data ta uznawana jest za symboliczny koniec potęgi dynastii Jagiellonów. Zgromadzenia szlacheckie wybrały
Jana Zapolyę
na króla, pomimo że w wyniku układów Jagiellonów z Habsburgami korona przeszła na
Ferdynanda I
. W
1528
Jan Zapolya uznał się za lennika Turcji i poprosił sułtana o pomoc, w rok później Turcy zdobyli Budę i ogłosili Jana władcą. Wybuchła turecko-austriacka wojna o władzę na Węgrzech, ostatecznie w
1538
zawarto
układ w Wielkim Waradynie
; przewidywał on sukcesję Habsburgów po śmierci Jana Zapolyi, jednak szlachta węgierska złamała umowę i wybrała na następcę Jana jego syna, Jana Zygmunta. Wywołało to najazd austriacki, po nim zaś turecki, który zakończył się podziałem Węgier dokonanym przez sułtana. W 1541 ziemie węgierskie podzielono na 3 części. Środek kraju z
Budą
i
Pesztem
stały się prowincją turecką. Na wschodzie, pod rządami
Jana Zapolyi
powstało zhołdowane
Osmanom
, księstwo zwane
Siedmiogrodem
, a zachodnia część z dzisiejszą
Słowacją
i Chorwacją rządzona była przez habsburskich królów węgierskich. Przez kolejne lata na granicach stale dochodziło do walk. Turcy panowali na zdobytych ziemiach przez 150 lat, aż do
odsieczy wiedeńskiej
.
Podział Węgier w 1541 roku
Mohacz - pomnik na polu bitwy.