Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela przedstawiona w formie zbliżonej do
Dekalogu
Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela została uchwalona
26 sierpnia
1789
r. przez
Konstytuantę
. Stworzona przez
rewolucję francuską
, wywodziła się z
filozoficznych
i
politycznych
nurtów
oświecenia
i masonerii (
Rousseau
,
Wolter
,
Diderot
,
J. Locke
).
Geneza
W trakcie trwania Wielkiej Rewolucji, Deklaracja stanowiła jej podstawowy dokument programowy. Zredagowana według projektu Lafayett'a była wyrazem zmian zachodzących we Francji. Z 4 na 5 sierpnia Konstytuanta znosząc ustrój feudalny dała początek nowej ery w państwowości tego kraju. Wydanie samej Deklaracji było tylko początkiem szerokiego zakresu prac jakie zostały podjęte.
Rozwiązania szczególne
W jej treści można było wyodrębnić dwie podstawowe grupy zagadnień:
- Zasady organizacji państwa:
- Wolności i prawa obywatelskie (fundamentalne i nienaruszalne):
- wolność fizyczna i duchowa (
wolność słowa
i
wyznania
)
-
prawo własności
- bezpieczeństwo
- opór przeciwko wszelkim formom ucisku
- równość wobec prawa i sądu
- nietykalność osobistą
- równy dostęp do urzędów i stanowisk
Cel
Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela miała na celu zapobieganie nadużyciom władzy (jakie występowało w
monarchii absolutnej
) umacniając podstawy nowego burżuazyjnego porządku.
Była daleko posuniętym osiągnięciem z dziedziny praw człowieka, dając im konstytucyjną wręcz gwarancję.
Deklaracja pojawiła się w
preambule
Konstytucji
francuskiej z 1791 r. i stanowiła inspirację dla powstających konstytucji w niektórych
państwach
.
Bibliografia
- Sójka-Zielińska K., Historia prawa, wyd. 4, Warszawa 1993.
- Krystyna Kamińska, Andrzej Gaca, Historie powszechna ustrojów państwowych, TNOiK 2002.
Zobacz też