Obóz Narodowo-Radykalny
Obóz Narodowo-Radykalny - (ONR) – narodowo-radykalne, nacjonalistyczne ugrupowanie polityczne, założone w 1934 przez młodych działaczy Obozu Wielkiej Polski, rozwiązane po 3 miesiącach działalności za faszyzacje i antysemityzm przez sanacyjne władze państwowe. ONR działało potem nielegalnie. W 1935 rozpadło się na RNR "Falangę" i ONR "ABC". Podczas okupacji "Falanga" utworzyła konspiracyjną Konfederację Narodu, zaś "ABC" – Związek Jaszczurczy.
Nazwy ABC i Falanga są umowne i nadane frakcjom przez historyków od nazw pism wokół, których koncentrowało się życie intelektualne tych grup ideowych. De facto ONR przestał istnieć w 1934r., później działał RNR, a środowisko skupione wokół ABC nie uważało się już za ONR. Także nazwa Organizacja Polska jest umowna, gdyż historycy nadali ją nieformalnej grupie znajomych, ludzi doskonale wykształconych (Rossmann, Gluziński, Mossdorf i inni), którzy przejawiali szereg inicjatyw na różnych polach działalności społecznej. Można powiedzieć, że grupa ta wykrystalizowała się zaraz po I Wojnie Światowej, stąd ONR był tylko jedną z jej wielu inicjatyw.
Historia
- 18 marca 1934 – masowe aresztowania działaczy Ruchu Młodych SN.
- marzec 1934 – usunięcie zwolenników opcji narodowo-radykalnej: Jana Mosdorfa, Henryka Rossmana z Sekcji Młodych SN.
- 14 kwietnia – podpisanie deklaracji Obozu Narodowo-Radykalnego w gmachu Politechniki Warszawskiej.
- 3 maja – z okazji święta 3 Maja ulicami Warszawy przemaszerował 2500-ny pochód członków ONR.
- 12 maja – zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych zalecające rozwiązywanie kół i oddziałów ONR-u.
- 14 maja – tygodnik "Sztafeta" przekształcony zostaje w dziennik o nakładzie 8 tys. egzemplarzy.
- 29 maja – bojówka ONR ostrzelała lokal Komitetu Dzielnicowego PPS na Woli w Warszawie, raniąc 7 osób. W odpowiedzi na to środowiska socjalistyczne, głównie młodzieżowe, podjęły akcję odwetową, rozbijając lokale ONR w dzielnicach robotniczych. W akcjach uczestniczyła także młodzież komunistyczna. Na gruncie "walki z faszyzmem" doszło w Warszawie do pierwszych lokalnych porozumień między PPS a KPP i OM TUR a KZMP.
- 10 czerwca – oficjalna delegalizacja Obozu Narodowo-Radykalnego.
- 13 czerwca – zamkniecie drukarni "Sztafety" i aresztowanie jednego z czołowych działaczy ONR.
- 15 czerwca – zamordowanie ministra spraw wewnętrznych Pierackiego przez ukraińskich nacjonalistów, co stało się pretekstem do rozprawy z ONR. Władze sanacyjne aresztowały m.in. Bolesława Piaseckiego.
- 30 czerwca – ukazał się pierwszy numer nielegalnie wydanej Nowej Sztafety.
- 6 lipca – osadzenie czołowych działaczy ONR w obozie w Berezie Kartuskiej.
- 25 listopada – ukazał się pierwszy numer pisma Podaj Dalej – Chrześcijański Informator ogłoszeniowy.
Członkami ONR byli m.in. Jan Mosdorf (wcześniej prezes Młodzieży Wszechpolskiej, zamordowany w Oświęcimiu), Henryk Rossman (więziony w Berezie Kartuskiej), Bolesław Piasecki (przywódca ONR-Falanga, po wojnie Stowarzyszenia Pax), Paweł Musioł (historyk piśmiennictwa śląskiego, twórca programu regionalizmu śląskiego, pisarz i dziennikarz, w czasie okupacji działacz konspiracyjny rozstrzelany przez Niemców w czasie wojny), Stanisław Piasecki (redaktor naczelny Prosto z Mostu rozstrzelany w Palmirach w 1941), Wojciech Wasiutyński, Tadeusz Todtleben, Jerzy Kurcjusz, Jan Korolec, Tadeusz Gluziński.
Inne hasła zawierające informacje o "Obóz Narodowo-Radykalny":
Adwentyzm
...
Linz
...
Kauen
...
1361
...
Bereza (Białoruś)
...
Insurekcja kościuszkowska
...
Armia Czerwona
...
1863
...
Narodowy socjalizm
...
Adolf Hitler
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Obóz Narodowo-Radykalny":
204 Kryzys europejskiej myśli demokratycznej (plansza 14)
...
210 Przewrót majowy i sanacja (plansza 9)
...
218b Sprawa polska podczas II wojny światowej (plansza 4)
...
|