Plutarch
Plutarch z Cheronei - (gr. Πλούταρχος ὁ Χαιρωνεύς, Plutarchos ho Chaironeus, ur. ok. 50 n.e., zm. ok. 125 n.e.) – jeden z największych pisarzy starożytnej Grecji, historyk, filozof-moralista oraz orator.
Życie
Kształcił się w Akademii Platońskiej w Atenach u Ammoniosa z Egiptu oraz w Aleksandrii. Chociaż wiele podróżował, między innymi po Italii, Egipcie czy Azji Mniejszej, większość życia spędził w rodzinnym mieście Cheronei w Beocji i w Atenach, gdzie sprawował wiele urzędów min. był prokuratorem Achaii mianowanym przez cesarza Hadriana. W Cheronei został archontem i kapłanem w świątyni Apollina delfickiego. W swoim rodzinnym mieście założył placówkę wzorowaną na Akademii Platońskiej.
Recepcja
Sławę przyniosły Plutarchowi żywoty pierwszych imperatorów Od Augusta do Witeliusza, z których zachowały się żywoty Galby i Othona. Jego najważniejsze dzieła to pisma moralne Moralia, które obejmowały ponad 70 rozpraw na różnorodne tematy - od traktatów filozoficznych po traktaty literacko-krytyczne - oraz pisma biograficzne Żywoty równoległe (Βίοι Παράλληλοι Bíoi Parálleloi), które powstały w latach 105 - 115, opisującego dzieje życia 46 znanych osobistości zestawianych parami Grek-Rzymianin np. Tezeusz-Romulus, Lizander-Sulla, Aleksander III Wielki-Juliusz Cezar. Każda para równoległego żywotu kończyła się σύγκρισις synkrisis - porównaniem obu postaci. Tekst o pierwszej parze postaci, Epaminondas - Scypion, nie przetrwał do naszych czasów. Wśród biografii paralelnych znalazły się pojedyncze żywoty Aratosa i Artakserksesa. Żywoty należy jednak odczytywać z dużą dozą dystansu, gdyż Plutarch bardzo często zabarwia historię, jest bezkrytyczny wobec opisywanych postaci, a także zwraca dużą uwagę na wróżby i zabobony. Widoczne jest to przede wszystkim w księgach poświęconych Cezarowi i Aleksandrowi Wielkiemu. Zwłaszcza jeżeli chodzi o życie Aleksandra, Plutarch bardzo dużą uwagę przywiązuje do magii, a także do snów, jakie miewał Aleksander w czasie swych podróży, co stawia duży znak zapytania co do pewności niektórych faktów przez Plutarcha przedstawionych. Często koloryzuje swoje postacie, przypisując im niemalże boskie umiejętności. Pomimo tego, Żywoty są jednym z najważniejszych i najpopularniejszych dziś źródeł starożytnych.
Inne hasła zawierające informacje o "Plutarch":
II wiek
...
I wiek
...
Imieniny
5 października
,
11 października
Placyda
—
11 października
Platon
—
1 grudnia
Platonida
—
6 kwietnia
Plutarch
—
28 czerwca
Pola
, zob.
Apolonia
Polian
,
Poliana
,
Polianna
—
10 września
Poliana
,
Polianna
, ...
Literatura – przegląd chronologiczny
...
Grupa Laokoona
...
Temistokles
Sycylijski
w „Bibliotheke” (Biblioteka),
Herodot
w „Dziejach”,
Nepos
w „Żywotach wybitnych mężów”,
Plutarch z Cheronei
w „Moraliach”,
Tukidydes
w „Wojnie peloponeskiej”.Wśród starożytnych uważany był ...
Alkibiades
...
Platonizm
poł. I w. n.e.) – podzielił dialogi Platona na tetralogieOnasandros (I w. n.e.)Strategikos
Plutarch z Cheronei
(I-II w. n.e.)Żywoty sławnych mężówMoralia
Ammonios z Egiptu
(I-II w. ...
Historia nauki
...
Tragedia
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Plutarch":
018. Historiografia rzymska (plansza 12)
...
018. Historiografia rzymska (plansza 13)
...
018. Historiografia rzymska (plansza 11)
...
|