skóra
Skóra - narząd, zewnętrzny powłoka ciała kręgowców; stanowi złożony narząd pełniący funkcję ochronną, biorący udział w oddychaniu, termoregulacji, wydalaniu (pot), gospodarce wodnej oraz wytwarzaniu ciał obronnych w organizmie. Receptory (dotyku, ciepła, zimna, bólu) występujące w skórze dostarczają informacji o otoczeniu. Zewnętrzną warstwę tworzy naskórek (podlegający nieustannej odnowie, wskutek czynności najgłębiej leżącej warstwy rozrodczej) oraz jego wytwory, jak: włosy, pióra, łuski. Pod naskórkiem leży skóra właściwa, zbudowana z tkanki łącznej zbitej (włóknistej). Odznacza się dużą spoistością, elastycznością i mechaniczną odpornością, głównie dzięki tworzącym wiązki, sieci i sploty włóknom klejorodnym (kolagenowym) i sprężystym (elastycznym). Górna warstwa skóry właściwej wytwarza brodawki wpuklone w naskórek. Sieć jej kapilarów krwionośnych przyczynia się m.in. do odżywiania warstwy rozrodczej naskórka. Zawiera (podobnie jak nabłonek) barwnik melaninę, decydujący o zabarwieniu skóry. W skórze właściwej ssaków znajdują się gruczoły potowe, łojowe, korzenie włosów, a w naskórku ryb i płazów — gruczoły śluzowe. Najgłębszą warstwą skóry jest tkanka podskórna. Grubość naskórka i skóry właściwej u człowieka waha się od ok. 300 µm do ok. 4 mm. Budowa skóry i jej funkcja różnią się u poszczególnych gromad kręgowców, a także i w ich obrębie.
Oparzenia ponad 60% powierzchni skóry powodują śmierć. Działem medycyny zajmującym się schorzeniami skóry jest dermatologia.
Skóra spełnia wiele czynności ochronnych: przed zakażeniem bakteriami, grzybami, wirusami, przed czynnikami mechanicznymi, termicznymi, chemicznymi i promieniowaniem świetlnym, oraz zapewnia niezmienne warunki dla środowiska wewnętrznego organizmu (homeostazę). Skóra spełnia również czynność percepcyjną ciepła, bólu, dotyku, ekspresyjną w wyrażaniu stanów emocjonalnych, resorpcyjną oraz bierze udział w magazynowaniu i przemianie materii. Skóra w okolicy otworów naturalnych (usta, nozdrza, odbyt, pochwa itp.) przechodzi w błony śluzowe. U człowieka najcieńsza jest na powiekach, natomiast najgrubsza na pięcie.
Podstawowe funkcje skóry to:
izolacja środowiska wewnętrznego od zewnętrznego (czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych)
mechaniczna osłona i obrona organizmu głównie przed drobnoustrojami chorobotwórczymi
u kręgowców niższych udział w oddychaniu
termoregulacja ustroju
biorą udział w gospodarce wodno-elektrolitowej (gruczoły potowe)
percepcja (odbiór) bodźców ze środowiska zewnętrznego (dotyk, ból, ciepło, zimno) poprzez receptory w skórze i naskórku
melanogeneza (melanina chroni organizm przed mutagennym promieniowaniem ultrafioletowym)
wchłanianie niektórych substancji
gospodarka tłuszczowa
gospodarka witaminowa (synteza witaminy D3 z 7-dehydrocholesterolu)
wydzielanie dokrewne i reakcje odpornościowe
Składa się z trzech warstw: naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej.
naskórek (epidermis) – jest to warstwa zewnętrzna pełniąca funkcję ochronną i rozrodczą, która posiada barwnik – melaninę, nadającą włosom i skórze barwę; naskórek dzieli się na 4 lub 5 warstw w zależności od grubości. Są to: warstwa podstawna (łac. stratum basale), warstwa kolczysta (łac. stratum spinosum), warstwa ziarnista (łac. stratum granulosum), warstwa jasna (łac. stratum lucidum) – tylko w miejscach gdzie skóra jest gruba – na podeszwach stóp, zwłaszcza na piętach i wewnętrznej stronie dłoni, warstwa rogowa (łac. stratum corneum), która dzieli się na warstwę zbitą (łac. stratum compactum) i warstwę rogowaciejącą (łac. stratum disjunctum). Naskórek składa się głównie z dojrzewających komórek nabłonkowych, nazywanych keratynocytami
skóra właściwa (łac. cutis vera) – jest to warstwa środkowa, zawierająca receptory, naczynia krwionośne, nerwy oraz gruczoły, np. potowe, a także korzenie włosów, jest to warstwa odżywcza i wspierająca (ma od 1 do 3 mm grubości). W skórze właściwej utworzonej z tkanki łącznej znajdują się włókna kolagenowe i elastyna oraz elementy komórkowe: fibroblasty, mastocyty i komórki krwi oraz naczynia i nerwy
tkanka podskórna (łac. hypodermis, tela subcutanea) – jest to warstwa najgłębsza, zbudowana z tkanki łącznej właściwej luźnej; zawiera komórki tłuszczowe, izoluje przed nagłymi zmianami temperatury
Do skóry zalicza się również przydatki skóry (adnexa cutis), powstające z nabłonka tworzącego naskórek:
Receptory w skórze są narządami zmysłów: dotyku, bólu (nocycepcja) i temperatury.
W skórze właściwej i w warstwie podskórnej występują gruczoły potowe i łojowe, naczynia krwionośne i ciałka zmysłów.
Do przydatków skóry należą też gruczoły (glandulae cutis):
gruczoły potowe (glandulae sudoriferae) (ssaki)
gruczoły łojowe (glandulae sebaceae)(ssaki)
gruczoły sutkowe (glandulae mammariae) (ssaki)
gruczoły śluzowe (glandulae mucosae) (ryby i płazy)
gruczoły mlekowe (glandulae lactiferae)
gruczoły jadowe (gady i płazy)
gruczoły kuprowe (ptaki)
Inne hasła zawierające informacje o "skóra":
Białka fibrylarne
i nitkowate, mają skłonność do układania się obok siebie i tworzenia włókien Występowanieszkieletpancerze
paznokcie
rogiskóra
ścięgna
włosy
pióra ptaków (
kolagen
,
keratyna
)
mięśnie
(
miozyna
) Zobacz też
fibrynogen
gorgonina
fibroina
fibryna
elastyna
...
Przeszczepianie narządów
narządów zajmuje się medyczna dziedzina naukowa nazywana transplantologią.Przeszczep (transplantat) – komórki,
tkanki
(
skóra
,
rogówka
,
kości
) lub
narząd
(
serce
,
nerka
) pobrane od dawcy, podlegające
chirurgicznemu
...
Wrażenie
korzenne, wstrętne, obrzydliwe.Zobacz też
zmysł węchu
. DotykoweOdpowiedzialna za odbiór wrażeń dotykowych jest
skóra
, która ma liczne zakończenia nerwowe. Człowiek poprzez skórę odczuwa dotyk, nacisk, ...
Marazm
...
Mezoderma
Mezoderma (
łac.
mesodermis, z
gr.
mésos środkowy, dérma skóra) – środkowa warstwa komórek
zarodka
, trzeci
listek zarodkowy
trójwarstowców
umiejscowiony pomiędzy ...
Krzywica
...
Kolagen
...
Skóra właściwa
ludzka skóra właściwa (z naskórkiem)Skóra właściwa (
łac.
corium) – warstwa
skóry
znajdująca się ...
Zespół Downa
na piątym palcu rękizwiększona ilość pętli linii papilarnych po łokciowej stronie (35%)marmurkowata skóra (cutis marmorata)krótka szyja, rzadziej
płetwistość szyi
fałd skóry na karku w okresie ...
Łuszczyca
skórnych pokutuje do dnia dzisiejszego i często jest przyczyną dyskryminacji osób, których skóra nie odpowiada obrazowi kreowanemu obecnie przez
media
. Patofizjologia Czynniki wyzwalające manifestację ...
Inne lekcje zawierające informacje o "skóra":
Układ mięśniowy (plansza 15)
...
Percepcja bodźców (plansza 7)
...
Tkanka łączna (plansza 6)
...
|