Potwór
PotwórPotwór - samo słowo wywodzi się od "po tworzeniu" czyli ma to być istota "stworzona już po właściwym dziele stworzenia" (choć bardzo często określenie to odnosi się do istot pochodzących jeszcze sprzed niego, istoty wtórnie stworzone/zmienione zwąc raczej "mutantami") (
łac.
monstrum zły omen, cud) – popularne określenie szerokiej grupy fikcyjnych
stworzeń
występujących w
mitologii
,
legendach
,
wierzeniach ludowych
, oraz
literaturze grozy
. Stworzenia takie zwykle cechują się przerażającym wyglądem, a także prymitywnym, agresywnym zachowaniem, często utożsamianym z wcieleniem
zła
. Zbliżonym znaczeniowo terminem jest bestia, choć z założenia, wygląd "bestii" ma przywodzić na myśl istniejący organizm(y) (zwykle kręgowca - gada, ssaka, płaza, względnie rybę lub ptaka), podczas gdy "potwór" ma stanowić zupełnie nową jakość - istotę niepodobną do żadnego znanego ludzkości organizmu. Terminem tym zwykle nie opisuje się istot paranormalnych, które posiadają dominujące cechy ludzkie, chyba że ich osobowość lub wygląd uległy znacznemu wynaturzeniu. W folklorzeOd zarania dziejów, potwory pojawiały się wierzeniach i opowieściach, gdzie łączone były z groźnymi i niezrozumiałymi zjawiskami oraz niezbadanymi regionami świata, często stanowiąc przestrogę przed lekkomyślnością (przykładami mogą być
smoki
,
wilkołaki
, czy słowiańskie
zmory
). Pod tym względem, odgrywały istotną rolę socjologiczną, silniej wiążąc lokalne społeczności i plemiona. Warto jednak odnotować, że w pewnych sytuacjach, potwory występują po prostu jako barwne lokalne przypowieści, bez szczególnej wagi moralizatorskiej – przykładem może być
Nessie
lub
Yeti
; znane są też przypadki celowych mistyfikacji i współczesnego tworzenia legend w celu zyskania rozgłosu, czego przykładem może być
Paskuda
, czyli polski odpowiednik Nessie, grasujący rzekomo pod koniec lat 80. i na początku lat 90. XX w. w
Zalewie Zegrzyńskim
pod Warszawą. W wierzeniachW
religii
oraz w licznych
mitologiach
, potwory niosące chaos i zniszczenie występują jako przeciwnicy
bogów
oraz ich wysłanników. Przykładem może być biblijny
Lewiatan
, grecka
Hydra lernejska
oraz
harpie
, nordyckie stwory
Sköll
,
Hati
, oraz liczne inne potwory
Ragnaröku
. W literaturzeWymyślone lub wzorowane na wierzeniach potwory stanowią integralną część współczesnej literatury fantastycznej, gdzie często zarówno historia ich powstania, jak i dalszej egzystencji, stają się tematem pierwszoplanowym. Do godnych wzmianki przykładów należą m.in. powieści
Frankenstein
,
Drakula
, czy
Doktor Jekyll i pan Hyde
. Potwory spotyka się również w utworach fantasy. Dobrym przykładem może tu być także świat
Śródziemia
, jaki w swoich powieściach stworzył
John Ronald Reuel Tolkien
. Do potworów należą tu same
orki
, czy pajęczyca
Szeloba
[1]. Na co dzieńWspółczesne społeczeństwa często odwołują się do tego określenia w celu zdehumanizowania i odcięcia się od postaci, która ze względu na swoje postępowanie, kryteria moralne lub cechy fizyczne wzbudza szczególną odrazę. Potworami określeni mogą zostać zbrodniarze
hitlerowscy
czy
seryjni mordercy
, ale także – co dziś nie spotyka się z otwartą aprobatą – dzieci z poważnymi
wadami wrodzonymi
(np.
anencefalia
). Zobacz teżPrzypisy- ↑ Władca Pierścieni / J. R. R. Tolkien ; przeł. Jerzy Łoziński, Poznań : Zysk i S-ka. Wydaw., cop. 2001;
Inne hasła zawierające informacje o "Potwór":
Terabajt
zasobów
plików
i
baz danych
. Przedrostek
tera
pochodzi od greckiego słowa téras (Potwór); przedrostek tibi został utworzony sztucznie (zob.
przedrostek dwójkowy
).Formalnie, terabajt oznacza
bilion
...
Taylor Swift
klasie szkoły podstawowej, Taylor wygrała krajowy konkurs literacki dzięki pracy pod tytułem "Potwór w mojej szafie"[10][11].W wieku 10 lat Swift zaczęła pisać piosenki, które ...
Ludwik XVIII
marca
1815
r. na dwór królewski w Paryżu dotarła wieść, że "korsykański Potwór" wylądował
1 marca
w zatoce Jouan na południu Francji. Wiadomość ta ...
Fiskalizm
Mączyńska:
Podatkowa wańka-wstańka
. Rzeczpospolita.↑
Potrzebne są duże zmiany przepisów
. Rzeczpospolita, 2010.↑
Podatkowy Potwór rośnie w siłę. Podatki blokują naszą gospodarkę
. Wyborcza.biz, 2010.↑ 17,0 17,1 ...
Tyfon
Gaja zakopała je w ziemi i po jakimś czasie na świat wyszedł Potwór Tyfon. OpisTyfon był pół człowiekiem, pół zwierzęciem, wzrostem i siłą przerastał ...
Echidna
Echidna (
gr.
Ἔχιδνα Echidna,
łac.
Echidna, "Żmija") – Potwór w
mitologii greckiej
, o ciele w połowie młodej kobiety, w połowie ...
Syrena (mitologia)
i
fińskiego
regionu
Päijänne Tavastia
.Syrena w herbie
Warszawy
była przedstawiana jako skrzydlaty Potwór w ciele mężczyzny o nogach byka i lwim ogonie, uzbrojonego w ...
Literatura dla dzieci i młodzieży
Siódme wtajemniczenie
,
Księga urwisów
Ewa Nowacka
– Małgosia kontra Małgosia
Anna Onichimowska
– Dobry Potwór nie jest zły
Ewa Ostrowska
– Przygody króla Gucia i króla Maciusia
Joanna ...
Wampir
...
Hipolit (mitologia)
wzywając przy tym
Posejdona
o karę dla uwodziciela. Zesłany przez władcę mórz Potwór spłoszył konie
rydwanu
Hipolita, który spadł pod kopyta rumaków i stratowany ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Potwór":
095. Płazy (plansza 18)
żaba szponiasta
schwarze Krallen - czarne pazury
der Baumsteigerfrosch - drzewołaz karłowaty
das Wassermonster - Potwór wodny
die Gliedmaßen - organy
die Wirbelsäule - rdzeń kręgowy
sich erneuern - odradzać ...
|