Żywność funkcjonalna -
żywność
, której poza podstawowym zadaniem, jakim jest odżywianie, przypisuje się psychologiczny lub/i fizjologiczny wpływ na ludzki organizm; może np. obniżać poziom
cholesterolu
, wzmacniać układ odpornościowy, przywracać równowagę mikrobiologiczną układu pokarmowego, wspomagać leczenie
zespołu jelita drażliwego
, działać przeciwzapalnie. Nazywana jest również żywnością
probiotyczną
lub
nutraceutyczną
(w
USA
i
Wlk.Brytanii
).
Mianem "żywności funkcjonalnej" określa się taki
pokarm
, który jest (może być) elementem codziennej
diety
i nadaje się do ogólnego spożycia. Żywnością funkcjonalną nie są zatem żadne tabletki, suplementy odżywcze ani żadne inne środki
farmaceutyczne
. Musi to być produkt otrzymany ze składników naturalnych i mieć udokumentowany klinicznie pozytywny efekt prozdrowotny.
Obecnie do grupy produktów spełniające kryteria żywności funkcjonalnej można zaliczyć:
- produkty wzbogacone w:
- produkty zawierające obniżoną zawartość:
Idea żywności funkcjonalnej ma związek z filozoficzną tradycją
Wschodu
, w której nie dokonuje się wyraźnego rozróżnienia między pożywieniem a lekarstwem.
Żywność funkcjonalna jest znana w krajach
Europy Zachodniej
i w Stanach Zjednoczonych. Jednak liderem na rynku produkcji tego typu żywności jest
Japonia
, gdzie badania nad nią prowadzono już w latach '80
XX wieku
. Obecnie żywność funkcjonalna produkowana jest tam na skalę przemysłową; przez japońskie Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej została zdefiniowana jako "Żywność o Określonym Zdrowotnym Zastosowaniu" (FOSHU-Foods for Specified Health Use).
W
Polsce
żywność funkcjonalna nie jest jeszcze szeroko znana ani rozpowszechniona, choć sytuacja ta wydaje się już zmieniać. W czerwcu
2005
r. jedna ze znanych firm-dystrybutorów
herbaty
wypuściła na rynek nowy produkt - herbaty o właściwościach probiotycznych, a naukowcy z
Politechniki Łódzkiej
prowadzą badania nad wzbogaceniem
czekolady
w
bakterie
, które w wyniku
fermentacji
wytwarzają
kwas mlekowy
a mogą przeżyć nawet do jednego roku w temperaturze otoczenia. Dostępne są również w sieci handlowej napoje owocowe zawierające podobne szczepy bakterii.
Polskie Towarzystwo Badań nad Miażdżycą zaleca spożywanie produktów żywności funkcjonalnej osobom narażonym na stres, zażywającym dużą ilość leków (np.
antybiotyki
), palaczom, cierpiącym na różne dolegliwości przewodu pokarmowego, etc.
Przypisy
- ↑ Socha J., Stolarczyk A, Probiotyki i prebiotyki jako przykład żywności funkcjonalnej, 2002, Pediatria Współczesna. Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie dziecka, 4, 1, s. 15-18
- ↑ Mossakowska M., Poradnik dla młodzieży i rodziców dzieci chorych na wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa) lub chorobę Leśniowskiego- Crohna, 2006, Towarzystwo Jelita, s. 50