Góry Skaliste
Góry SkalisteJezioro Moraine w Kanadyjskich Górach Skalistych Góry Skaliste (
ang.
Rocky Mountains,
fr.
Montagnes Rocheuses) – wschodnie łańcuchy
Kordylierów
, ciągnące się na długości ok. 4800 km, od rzeki
Liard
w
Kolumbii Brytyjskiej
do rzeki
Rio Grande
w stanie
Nowy Meksyk
. Najwyższy szczyt pasma to
Mount Elbert
(4401 m n.p.m.) w amerykańskim stanie
Kolorado
. Najwyższy szczyt w kanadyjskiej części gór to
Mount Robson
(3954 m n.p.m.). EtymologiaAutorem nazwy jest kanadyjski szlachcic Pierre Gautier de Yarennes de la Verandrye po przekroczeniu rzeki Pierre Jaune, dziś
Yellowstone
("rzeka żółtego kamienia") 1 stycznia
1743
r.
Alexander Mackenzie
przebył je w
1793
r. i nazwał Stoney Mountains "góry kamieniste". Góry te przedstawiały się ciągnącym ku zachodowi osadnikom jako potężny mur najeżony skałami, toteż w drugiej połowie
XIX
w. powrócono do pierwszej nazwy. Źródło:
1
Geografia i geologiaZbudowane są ze
skał osadowych
,
metamorficznych
i
magmowych
(zarówno
głębinowych
jak i
wulkanicznych
. Na północ od gór leży wyżyna
Yellowstone
, na wschodzie rozciąga się obszar zwany
Wielkimi Równinami
. Niektóre pasma południowych gór kształtowały się w
prekambrze
(3980 - 600 mln lat temu). Młodsze łańcuchy Gór Skalistych wypiętrzyły się w
kredzie
(140 - 60 mln lat temu). Góry zbudowane są ze skał pochodzenia wulkanicznego i
skał metamorficznych
; młodsze
skały osadowe
występują na skraju południowej części, a skały wulkaniczne z okresu
trzeciorzędu
(65 - 1,8 mln lat temu) - w pasmie
Gór San Juan
. Pasmo Teton i inne środkowo-północne pasma górskie są przykładem intruzji granitowej fałdowanych i rozerwanych skał ery
paleozoicznej
i
mezozoicznej
. Okresy zlodowacenia występowały od
plejstocenu
(1,8 mln - 70 000 lat temu) do
holocenu
(mniej niż 11 000 lat temu). Lodem pokryły się m.in. jezioro Bull rozpoczęte (około 150 000 lat temu) oraz rejon Pinedale (15 000 - 20 000 lat temu). Dziewięćdziesiąt procent
Parku Narodowego Yellowstone
było pokryte lodem w czasie małej epoki lodowcowej, która trwała w latach
1550
-
1860
. Lodowce Agassiz i Jackson z
Parku Narodowego Glacier
miały największy zasięg około
1860
roku. Woda pod różną postacią rzeźbiła dzisiejszy krajobraz Gór Skalistych. Odpływy i topniejący śnieg zasilają rzeki i jeziora, zapewniając wodę jednej czwartej powierzchni
Stanów Zjednoczonych
. Rzeki, które spływają z Gór Skalistych docierają do trzech z pięciu
oceanów
świata:
Atlantyku
,
Pacyfiku
i
Oceanu Arktycznego
. Główne rzeki to m.in.: KlimatW Górach Skalistych panuje typowy górski klimat. Średnia roczna temperatura w dolinach oscyluje w granicach 6 °C. Lipiec jest tu najcieplejszym miesiącem, średnia temperatura dochodzi do 28 °C. W styczniu średnia temperatura wynosi około −14 °C i jest to najzimniejszy miesiąc w roku. Średnia roczna wysokość opadów wynosi w przybliżeniu 360 mm. W rejonie Gór Skalistych lato jest zwykle ciepłe i suche, ponieważ deszczowe chmury z zachodu zatrzymywane są przez pasmo górskie po jego zachodniej stronie. Średnia temperatura lata to 15 °C a średnia wysokość opadów to około 150 mm. Zima obfituje w opady i niskie temperatury, średnia temperatura to −2 °C, a średnia wysokość opadów śniegu to 29 cm. Na wiosnę średnia temperatura wynosi 4 °C, a wysokość opadów 107 mm. Jesień przynosi opady o średniej wysokości 66 mm i temperaturze około 7 °C. TurystykaCo roku krajobrazy i ośrodki rekreacyjne ściągają w Góry Skaliste miliony turystów. Głównym językiem jest
angielski
, lecz są też miejsca, w których używane są inne języki jak np.
język hiszpański
,
języki indiańskie
oraz
język francuski
(głównie w
kanadyjskiej
części Gór). Główne atrakcje turystyczne to: Park Narodowy Glacier w
Montanie
oraz
Park Narodowy Waterton Lakes
w prowincji
Alberta
graniczą ze sobą (ich granica to granica państwowa między USA a Kanadą) i tworzą
Międzynarodowy Park Pokoju Waterton-Glacier
. W zimie główną atrakcją są liczne trasy narciarskie. Najbogatsze pod tym względem są stany
Kolorado
,
Utah
i
Idaho
. W
Kolumbii Brytyjskiej
znajdują się liczne parki prowincjonalne, z których największe to Mount Assiniboine Provincial Park, Mount Robson Provincial Park, Northern Rocky Mountains Provincial Park, Kwadacha Wilderness Provincial Park, Stone Mountain Provincial Park i Muncho Lake Provincial Park. PodziałGóry Skaliste dzielą się na następujące części:[1] -
Far Northern Rockies
,
-
Canadian Rockies
,
- Central Montana Rocky Mountains,
- Idaho-Bitterroot Rocky Mountains,
- Greater Yellowstone Rockies,
- Western Rocky Mountains,
- Southern Rocky Mountains.
Najwyższe szczyty-
Mount Elbert
- 4401 m,
-
Mount Massive
- 4398 m,
-
Mount Harvard
- 4397 m,
-
La Plata Peak
- 4379 m,
-
Blanca Peak
- 4374 m,
-
Uncompahgre Peak
- 4365 m,
-
Crestone Peak
- 4359 m,
-
Mount Lincoln
- 4357 m,
- Castle Peak - 4352 m,
- Grays Peak - 4352 m,
- Mount Antero - 4351 m,
- Mount Evans - 4348 m,
-
Longs Peak
- 4346 m,
- Mount Wilson - 4342 m,
- Mount Princeton - 4329 m,
- Mount Yale - 4329 m,
- Maroon Peak - 4317 m,
- Mount Sneffels - 4315 m,
- Capitol Peak - 4309 m,
- Pikes Peak - 4302 m,
- Mount Eolus - 4294 m,
- Handies Peak - 4285 m,
- Culebra Peak - 4283 m,
- San Luis Peak - 4274 m,
- Mount of the Holy Cross - 4271 m,
- Grizzly Peak - 4266 m,
- Mount Ouray - 4255 m,
-
Mount Meeker
- 4240 m,
- Vermilion Peak - 4237 m,
- Mount Silverheels - 4215 m,
- Rio Grande Pyramid - 4214 m,
- Gannett Peak - 4209 m,
-
Grand Teton
- 4199 m,
| - Bald Mountain - 4173 m,
- Mount Oso - 4173 m,
- Mount Jackson - 4169 m,
- Bard Peak - 4159 m,
- Peak 10 - 4157 m,
- West Spanish Peak - 4155 m
- Hagues Peak - 4137 m,
- Mount Powell - 4135 m,
- Tower Mountain - 4132 m,
- Treasure Mountain - 4125 m,
- Kings Peak - 4120 m,
- North Arapaho Peak - 4117 m,
- Parry Peak - 4083 m,
- Williams Mountains High Point - 4081 m,
- Sultan Mountain - 4076 m,
- West Buffalo Peak - 4064 m,
- Mount Herard - 4062 m,
- Summit Peak - 4056 m,
- Dolores Peak - 4053 m,
- Antora Peak - 4046 m,
- Henry Mountain - 4042 m,
- Lavender Peak - 4037 m,
- Jacque Peak - 4027 m,
- Bennett Peak - 4026 m,
- Wind River Peak - 4022 m,
- Conejos Peak - 4017 m,
-
Cloud Peak
- 4013 m,
- Wheeler Peak - 4013 m,
- Francs Peak - 4012 m,
- Twilight Peak - 4012 m,
- South River Peak - 4009 m,
- Bushnell Peak - 3996 m.
| |
Linki zewnętrznePrzypisy- ↑ Góry skaliste na peakbagger
[1]
Inne hasła zawierające informacje o "Góry Skaliste":
Wag
...
Trzcina cukrowa
...
Tampere
...
Uznam
...
Jura
...
Zugspitze
...
Michałowice (powiat jeleniogórski)
...
Teatr Nasz
...
Flins
...
Sedmídolí
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Góry Skaliste":
19 Sygnały na drodze. Hierarchia sygnałów i znaków (plansza 17)
...
23 Pierwsza pomoc (plansza 7)
...
211a Rzeczpospolita na arenie międzynarodowej w dwudziestoleciu międzywojennym (plansza 9)
...
|