Siedem Rodów – plemię lub związek plemion
słowiańskich
zamieszkujących od
VII wieku
tereny na południe od dolnego
Dunaju
, na obszarze od rzeki
Jantry
do
Morza Czarnego
.
Plemię Siedmiu Rodów przekroczyło Dunaj na początku VII wieku, po klęsce wyprawy
cesarza bizantyjskiego
Maurycjusza
przeciw
Sklawinom
w 602 roku. W ciągu następnych lat takie ośrodki rzymskie w Bułgarii jak Transmariscus, Kaliakra, Arbitus i Marcianopolis przestały istnieć. Około 614 roku Słowianie z terenu opanowali i zniszczyli
Serdikę
. Bizantyńczycy zdołali się utrzymać na wybrzeżu Morza Czarnego. W następnych latach trzykrotnie (609, 620, i 622) wspólnie z
Awarami
atakowali bez powowdzenia
Tesalonikę
poprzez dolinę
Strymonu
. W 626 roku weszli w skład wielkiej armii awarsko-protobułgarsko-słowiańsko-gepidzkiej, która bezskutecznie oblegała
Konstantynopol
.
Tereny Bułgarii naddunajskiej plemię Siedmiu Rodów opanowało kosztem zamieszkałej dotychczas w tym rejonie ludności
trackiej
. Część Traków zginęła, część uciekła w trudno dostępne góry, dając początek
Wołochom
. Wydaje się jednak, że spore grupy ludności miejscowej musiały przetrwać, zanim bowiem Trakowie zasymilowali się i rozpłynęli w ludności słowiańskiej, najeźdźcy przejęli szereg trackich nazw miejscowych i zwyczajów. Tak tracka nazwa Philopolis – Pulpudewa została zmieniona najpierw w Pludin, a następnie w Pławdiw (dzisiejszy
Płowdiw
); nazwa rzeki Yatrus zmieniła się w
Jantrę
; Timakos w
Timok
; rzeka Almus w
Łom
; rzeka Utus zmieniła nazwę na
Wit
; rzeka Nestos na
Mestę
; góry Rhodope na
Rodopy
.
Na zajętych terenach plemię Siedmiu Rodów zajęło się rolnictwem i hodowlą bydła, przyniosło ze sobą z północy również znajomość ciesielstwa, odlewnictwa i kowalstwa. Żyli we wspólnotach sąsiedzkich łączących się w małe terytorialne opola, do których chętnie przyjmowano autochtonów. Najzamożniejsze rody tworzyły radę starszych, spośród której wyłaniano dowódców wojskowych. W VII wieku władza wodzów zwanych kniaziami była już dziedziczna przekazywana z ojca na syna lub przynajmniej w jednej rodzinie panującej. Władza wodza była ograniczona przez wiec. W wojsku służyli wszyscy członkowie plemienia, wyruszając na dalekie wyprawy często w towarzystwie swych żon i dzieci. Kronikarze greccy przedstawiają ich raz jako ludzi okrutnych zdolnych do wbijania na pal czy zarzynania niepotrzebnych jeńców, to znów jako ludzi nieomal łagodnych: Nie trzymają jeńców w niewoli przez czas nieokreślony, jak to czynią inne plemiona, lecz wyznaczają granicę czasową i pozostawiają im możliwość wyboru, czy – po zapłaceniu okupu – chcą wrócić do ojczyzny, czy zostać tu jako wolni ludzie i przyjaciele[1].
Ze źródeł bizantyńskich wiemy, że głównym bogiem ich panteonu był gromowładny
Perun
, któremu składano ofiary ze zwierząt: koguta, byka, niedźwiedzia lub kozła. Z Perunem związany był bóg nieba i ognia,
Swaróg
. Jego syn,
Dadźbóg
, bóg solarny pod wpływem kontaktów z kulturą grecką przyjął pewne cechy
Heliosa
, podobnie Swaróg utożsamiany był z
Hefajstosem
, a Perun z
Zeusemi
. Do głównych bóstw należał też Veles lub
Wołos
, opiekun stad i hodowli. Dowodem kultu płodności są posągi kamiennych bab – wielkich postaci kobiecych wyrzeźbionych w kamieniu, związanych z symboliką narodzin. Obecnie można je oglądać w muzeum w
Szumenie
.
W 680 roku Bułgaria naddunajska została najechana przez
Protobułgarów
Asparucha
. W wyniku podboju plemię Siedmiu Rodów zostało częściowo wysiedlone z terenu
Dobrudży
. W utworzonym przez siebie państwie Asparuch powierzył im zadanie obrony zachodniej granicy przed Awarami. Plemię Siedmiu Rodów związane układem z Asparuchem i jego następcami i uznając ich zwierzchnictwo było zobowiązane do płacenia chanom rocznego trybutu. Ze względu na przewagę liczebną Słowian nad Protobułgarami w nowo powstałym państwie w następnych dwóch stuleciach doszło do zeslawizowania warstwy rządzącej w państwie i do zlania się słowiańskiego plemienia Siedmiu Rodów z pozostałą ludnością państwa w lud Bułgarów posługujący się językiem słowiańskim.
Przypisy
- ↑ Pseudo-Maurycy, Strategicum, za
D. M. Lang
: Bułgarzy. S. 31.
Bibliografia
-
T. Wasilewski
: Historia Bułgarii. Wrocław: Ossolineum, 1983, ss. 26-31, 34-35 i 45. .
-
D. M. Lang
: Bułgarzy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983, ss. 27-33. .