Usługa – działanie podejmowane zwykle w celach zarobkowych w celu zaspokojenia potrzeb innego człowieka lub organizacji.
Może obejmować czynności: od niematerialnych, jak porada techniczna, reprezentowanie kogoś przed urzędem czy sądem aż po wykonawstwo konkretnych
przedmiotów
(na przykład:
dokumentacji
).
Termin usługi, wywodzący się z teorii ekonomicznych oznacza wszelkie czynności pożyteczne związane z pracą nieprodukcyjną, w odróżnieniu od czynności prowadzących do produkcji
dóbr materialnych
. Pogląd przeciwstawiający usługi określane jako działalność o charakterze niematerialnym od aktywności produkcyjnej posiadającej konkretne, materialne skutki czy efekty został przyjęty na gruncie nauk społecznych. W literaturze pojęcie usług społecznych stosuje się zamiennie z pojęciem usług niematerialnych.
Mówiąc o niematerialnym charakterze usług społecznych należy pamiętać o rozgraniczeniu usługi od materialnego narzędzia jej świadczenia (np.:
szpital
i
opieka zdrowotna
,
szkoła
i
edukacja
). Rozróżnienie to wskazuje na dwa zasadnicze poziomy analizy zjawiska świadczenia i konsumpcji usług społecznych:
- poziom analizy
infrastruktury
usług - w tym ujęciu uwaga badacza skupia się na materialno–kadrowej bazie instytucji świadczących usługi społeczne
- ogląd funkcjonowania infrastruktury usług tzn. analiza procesu zaspokajania potrzeb społecznych
Pod pojęciem usług społecznych przyjęło się rozumieć działalność społecznie użyteczną nakierowaną wprost na człowieka, zarówno na jego potrzeby materialne jak i duchowe. Efektem świadczenia usług społecznych nie są bezpośrednio majątkowe, fizyczne wartości użytkowe. Rezultat tak określonej działalności ma zatem charakter niematerialny i może nim być np.: wiedza, kwalifikacje zawodowe, informacja, porada, przeżycia, poprawa wyglądu, zdrowia, samopoczucia, satysfakcja, odprężenie psychiczne, poczucie bezpieczeństwa.
Geografia usług
to część
geografii społeczno-ekonomicznej
, zajmującą się rozmieszczeniem działalności usługowej. Rozpatruje się je z punktu ich znaczenia w
gospodarce
, wpływu na kształtowanie się
sieci osadniczej
i zaspokojenia potrzeb ludzkich. (E. Jakubowicz
1993
)
- O. Lange (
1967
) uważał, ze usługi to czynności związane z zaspokojeniem potrzeb ludzkich, nie służą one do bezpośredniej produkcji dóbr materialnych.
- Cz. Niewadzi (
1975
) uważa, iż usługi są to czynności zaspokajające potrzeby ludzkie.
- K. Polarczyk (
1971
) przyjmuje, że usługi to praca wytwórcza.
- J.B. Qeen (
1988
) usługi to "przedmiot wymiany między ludźmi, którego nie można sobie upuścić na nogi".
- J. Chmielewski (
2001
) usługi to trzeci wyodrębniający się sektor aktywności gospodarczej. Celem usług jest zaspokajanie rosnących materialnych i niematerialnych potrzeb.
Podział usług
Według
Europejskiej Klasyfikacji Działalności
:
- Usługi dla
konsumentów
:
- Usługi dla producentów i
biznesu
:
- transport i gospodarka
magazynowa
- pośrednictwo finansowe
- obsługa
nieruchomości
- wynajem maszyn i sprzętu
-
informatyka
i działalność pokrewna
- prowadzenie prac badawczo-rozwojowych
- pozostała działalność związana z prowadzeniem biznesu
- Usługi ogólnospołeczne:
Literatura
- Edyta Jakubowicz "Podstawy metodologiczne geografii usług"