Kotlina Zakopiańska i Tatry
Rów Podtatrzański (
514.14
),
słow.
Podtatranská brázda – mezoregion fizycznogeograficzny leżący u północnego podnóża
Łańcucha Tatrzańskiego
, czyli
Tatr
i
Gór Choczańskich
i stanowiący część
Obniżenia Orawsko-Podhalańskiego
. Od północy ograniczony jest progiem
Pogórza Spisko-Gubałowskiego
.
Topografia
Na zachodzie zaczyna się na Słowacji w okolicach
Dolnego Kubina
i ciągnie się poprzez Polskę i znów Słowację aż po
Tatrzańską Kotlinę
. Składa się z szeregu kotlin i dolin, a na wschodzie również erozyjnie porozcinanych płaskich garbów. W kierunku od zachodu na wschód wyróżnia się w nim następujące odcinki:
- Rów Podchoczański
- Rów Huciański z Kotliną Huciańską,
- Rów Zuberski:
Dolina Borowej Wody
, Kotlina Zuberska, Dolina Błotna,
- Rów Orawicki: Dolina Mihulcza,
Kotlina Orawicka
i
Dolina Cicha Orawska
,
-
Rów Kościeliski
,
-
Rów Zakopiański
z
Kotliną Zakopiańską
,
- Rów Poroniński,
- Rów Podspadzki z Kotliną Jaworzyńską,
- Rów Zdziarski:
Dolina Zdziarska
i Dolina Kotliny
Rów Podtatrzański nie jest ciągły, podzielony jest na kilka odcinków przełęczami i
działami wodnymi
. Dzielą go:
Huciańska Przełęcz
, Maniowa Przehyba, przełęcz Borek,
Brama Orawska
,
Nędzowski Dział
, Brzegowski Dział,
Zdziarska Przełęcz
.
Opis regionu
Region jest podłużnym obniżeniem osiągającym wysokość od 750 do 1000 m n.p.m., utworzonym w
marglistych
łupkach
eoceńskich
. W granicach Polski ma on długość 20 km i powierzchnię około 130 km². Kotliny są nachylone ku północy i są one
stożkami napływowymi
utworzonymi przez spływające z gór potoki. W Kotlinie Zakopiańskiej występują żwirowe pokrywy pochodzące z trzech
zlodowaceń
. Zachodnia część i wschodnie krańce Rowu są zalesione. Głównymi ciekami regionu w Polsce są
Czarny Dunajec
oraz Zakopianka i
Poroniec
(źródłowe potoki
Białego Dunajca
).
Głównym ośrodkiem miejskim regionu w Polsce jest
Zakopane
, ponadto
Kościelisko
,
Małe Ciche
i
Murzasichle
. Region ma niekorzystny klimat spowodowany głównie przez silne
wiatry halne
oraz częste w zimie
inwersje temperatur
. Jednakże występują tutaj korzystne warunki do uprawiania turystyki i sportów zimowych: bliskość dużych gór, ładne widoki, długotrwałe zaleganie śniegu, dobre stoki narciarskie. To powoduje, że wiele miejscowości tego regionu stało się ośrodkiem turystyczno-narciarskim i rekreacyjnym, samo zaś 30-tysięczne Zakopane jest największym w całej Polsce ośrodkiem turystyczno-sportowo-rekreacyjnym (do 2 mln gości rocznie).
Autorzy
WET
za początek Rowu Podtatrzańskiego na zachodzie uważają miejscowość Huty w Rowie Huciańskim, Rów Podchoczański uważając za odrębny mezoregion.
Bibliografia
- Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. .
- Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka Encyklopedia Tatrzańska. Wyd. Górskie, 2004. .
- Dookoła Tatr. Mapa 1:100 000. Sygnatura. .