Zbiornik nasienny (
łac.
spermatheca, receptaculum seminis) – organ układu rozrodczego
samic
niektórych
zwierząt
, np.
owadów
i niektórych
mięczaków
. Niektóre
gatunki
mają kilka zbiorników nasiennych.
W zbiorniku nasiennym są przechowywane
plemniki
, które mogą tam pozostawać przez dłuższy czas, nie powodując
zapłodnienia
. Plemniki ze zbiornika nasiennego mogą służyć do zapładniania wielu
komórek jajowych
bez potrzeby ponownego
zaplemnienia
.
U matek pszczelich
pszczoły miodnej
zbiornik nasienny leży w górnej części
pochwy
, jest kulisty, połączony z pochwą krótkim przewodem, do którego spływa wydzielina
gruczołów
znajdujących się na zewnątrz zbiornika, odżywiająca plemniki.
U samic
bezkręgowców
narządy magazynując w czasie
kopulacji
męskie komórki rozrodcze (np. u matek pszczelich) są napełniane raz w życiu, a plemniki są z nich uwalniane w czasie składania jaj.