Święta państwowe w Polsce
Święta państwowe w PolsceŚwięta państwowe – to grupa
świąt
ustanowionych przez
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
, opublikowanych w
Dziennikach Ustaw
, jako dni szczególnej pamięci o ważnych wydarzeniach z historii
Polski
, ogólnie rozumianych dobrach narodowych lub społecznych, czy też osobach, które społeczeństwo polskie chce uczcić, obchodząc każdego roku rocznice im poświęcone. Ze wszystkich tych dni tylko 3 są dodatkowymi, do wszystkich
niedziel
,
dniami wolnymi od pracy
[1]. Art. 7
ustawy
o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych[2] nakłada obowiązek podnoszenia w czasie świąt państwowych
flagi państwowej
na budynkach „organów administracji rządowej i innych organów państwowych oraz państwowych jednostek organizacyjnych, a także organów jednostek samorządu terytorialnego i samorządowych jednostek organizacyjnych”. Święto narodowePrzymiotnik „narodowy” w nazwach tej grupy świąt jest mylący, bowiem w polskim prawie używa się jedynie pojęcia „
święto państwowe
”, nie ma w nim pojęcia „święto narodowe”[3]. Wykaz świąt państwowych- Dni wolne od pracy
- Święta państwowe, nie będące dniami wolnymi
HistoriaAby uczcić w 1792 r. pierwszą rocznicę
Konstytucji 3 maja, Stanisław August Poniatowski
musiał uzyskać od papieża Piusa VI zgodę na przeniesienie obchodzonych 8 maja uroczystości św. Stanisława na 3 maja. Tego dnia król m.in. wmurował kamień węgielny pod budowę Świątyni Najwyższej Opatrzności, a mieszkańcy Warszawy tłumnie wylegli na ulice w biało-czerwonych szarfach. Ten zestaw kolorów po raz pierwszy nabrał znaczenia barw państwowych. Okres międzywojennyPierwszym samodzielnie ustanowionym przez władze Polski świętem państwowym było obchodzone 10 lutego 1919 r. święto narodowe z okazji otwarcia
Sejmu Ustawodawczego
[32]. Od 1919 r. świętem państwowym wolnym od pracy było Narodowe Święto Trzeciego Maja[5]. Przez całe dwudziestolecie międzywojenne trwał spór o akt założycielski odrodzonej w 1918 r. Polski i jej ojców założycieli. Rozstrzygnięto go w warunkach obowiązywania autorytarnej konstytucji kwietniowej – w 1937 r. ustanowiono Święto Niepodległości ściśle – co zapisano w ustawie – powiązane z osobą
Józefa Piłsudskiego
[7]. Po zamachu majowym, nieformalnymi świętami państwowymi były imieniny Józefa Piłsudskiego i prezydenta
Ignacego Mościckiego
. Uroczystości związane z imieninami Piłsudskiego organizowano z ogromnym rozmachem, miały one charakter masowy i trwały niekiedy nawet kilka dni. Okres PRL-uPierwszym świętem państwowym ustanowionym przez władze komunistyczne było Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności obchodzone w dniu 9 maja. Po przyjęciu w 1951 r. ustawy o dniach wolnych od pracy, święto straciło status dnia wolnego, jednak pozostało świętem państwowym. Dekret ustanawiający to święto jest wciąż obowiązującym aktem prawnym. W związku z pierwszą rocznicą ogłoszenia
Manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego
, ustanowiono
Narodowe Święto Odrodzenia Polski
[33]. W ustawie tej uchylono ustawę z 1937 r. o Święcie Niepodległości. Święto "11 Listopada" przywrócił
Sejm PRL
-u w lutym 1989[8]. Narodowe Święto Odrodzenia Polski zniósł tzw.
Sejm kontraktowy
6 kwietnia 1990[34]. Tego samego dnia Sejm ustanowił ponownie Święto Narodowe Trzeciego Maja. Ustawa z 1919 r. o ustanowieniu 3 Maja po wojnie nigdy nie została uchylona, jednak w końcu lat 40. władze komunistyczne zakazały obchodów tego święta. Nie zostało ono umieszczone w ustawie o dniach wolnych od pracy. Jednym z powodów zakazania 3 Maja była jego bliskość z przypadającym 1 maja międzynarodowym Świętem Pracy. Władze komunistyczne obchodziły Święto Pracy od 1945 r., jednak formalnie święto ustanowiono w 1950 roku. Święto 1 Maja nazwano w ustawie świętem państwowym – taką oficjalną nazwę ma ono do dzisiaj. W 2007 r. zmieniono preambułę ustawy z 1950 r., pozostawiając 1 Maja jako wolne od pracy święto[4]. Brak zgody w sprawie aktu założycielskiego Trzeciej Rzeczypospolitej i jej ojców-założycieli uniemożliwia dotąd ustanowienie wolnego od pracy święta państwowego związanego z powstaniem lub funkcjonowaniem Polski po 1989 roku. Przypisy- ↑ 1,0 1,1
Dz. U. z 1951 r. Nr 4, poz. 28
z późn. zm. Dz.U. 1990 nr 28 poz. 159 i 160
- ↑
Dz. U. z 1980 r. Nr 7, poz. 18
z późn. zm. Dz.U. 1980 nr 7 poz. 18
- ↑ Informacja o wynikach kontroli używania symboli państwowych przez organy administracji publicznej - Departament Strategii Kontroli
Najwyższej Izby Kontroli
, nr ewid. 76/2005/D/04/505/WSK, Warszawa, kwiecień 2005
- ↑ 4,0 4,1
Dz. U. z 1950 r. Nr 19, poz. 157
z późn. zm.
Dz. U. z 2007 r. Nr 35, poz. 214
- ↑ 5,0 5,1
Ustawa z dnia 29 kwietnia 1919 r. o święcie narodowem trzeciego maja
, Dz.Pr.P.P. 1919 nr 38 poz. 281
- ↑
Dz. U. z 1990 r. Nr 28, poz. 160
- ↑ 7,0 7,1
Dz. U. z 1937 r. Nr 33, poz. 255
- ↑ 8,0 8,1
Dz. U. z 1989 r. Nr 6, poz. 34
- ↑
Dz. U. z 2010 r. Nr 79, poz. 523
- Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Art. 15.)
- ↑
Dz. U. z 2004 r. Nr 49, poz. 467
- ↑
Dz. U. z 2002 r. Nr 37, poz. 331
- ↑
Dz. U. z 1945 r. Nr 21, poz. 116
- ↑
Dz. U. z 1951 r. Nr 4, poz. 28
- ↑
Dz. U. z 1990 r. Nr 78, poz. 462
- Ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (tekst jednolity: Art.7b.); w pierwotnej ustawie nie ma zapisu o święcie, a art. 7b. wprowadzono zmianą przed rokiem 1996.
- ↑
Święto Straży Granicznej
na stronie
MSWiA
- ↑
Dz. U. z 2001 r. Nr 27, poz. 298
- Ustawa z dnia 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu (Art. 4.).
- ↑
Dz. U. z 2001 r. Nr 123, poz. 1353
- Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych (Art. 15).
- ↑ Jednolity tekst ustawy o policji
Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277
(Rozdz. 2 Organizacja Policji, Art. 13b. – Święto Policji)
- ↑
Dz. U. z 1995 r. Nr 104, poz. 515
– Ustawa z dnia 21 lipca 1995 r. o zmianie ustaw: o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych, o Policji, o Urzędzie Ochrony Państwa, o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw
- ↑
Dz. U. z 2010 r. Nr 127, poz. 858
(art. 6a) – Ustawa z dnia 25 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o kontroli skarbowej oraz niektórych innych ustaw
- ↑ na podstawie zarządzenia
Ministra Finansów
- ↑
Dz. U. z 2009 r. Nr 206, poz. 1588
- ↑
Dz. U. z 1992 r. Nr 60, poz. 303
- ↑
Dz. U. z 1997 r. Nr 123, poz. 779
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych (Art.12b.).
- ↑
Dz. U. z 2005 r. Nr 155, poz. 1295
- ↑
Dz. U. z 1997 r. Nr 68, poz. 436
- ↑
Dz. U. z 1999 r. Nr 72, poz. 802
i
Dz. U. z 2009 r. Nr 168, poz. 1323
- ustawy: z 1999 (Rozdz. 1, Art.6.) i 2009 roku (Rozdz. 1, Art. 14.) o Służbie Celnej
- ↑
Dz. U. z 1982 r. Nr 3, poz. 19
z poźn. zm.)
- ↑ Ustawa - Karta praw i obowiązków nauczyciela (
Dz. U. z 1972 r. Nr 16, poz. 114
)
- ↑
Dz. U. z 2005 r. Nr 155, poz. 1296
- ↑
Dz. U. z 1990 r. Nr 87, poz. 506
- Ustawa z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej; nowa ustawa z 2004 roku (z późn. zm.) podtrzymała zapis o święcie (Art. 121.4.) -
Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593
- Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
- ↑
Dekret o święcie narodowym z okazji otwarcia Sejmu Ustawodawczego
, Dz.Pr.P.P. 1919 nr 16 poz. 218
- ↑
Dz. U. z 1945 r. Nr 32, poz. 194
- ↑
Dz. U. z 1990 r. Nr 28, poz. 159
Dni o charakterze świąt państwowychPoza świętami państwowymi można wyróżnić dni o charakterze świąt państwowych ustanowionych
uchwałą
Sejmu, a więc aktem prawnym, opublikowanym w
Monitorze Polskim
, który w przeciwieństwie do ustawy nie jest powszechnie obowiązujący. W czasie dni o charakterze świąt państwowych nie ma nakazu podnoszenia flagi państwowej. Wykaz dni o charakterze świąt państwowychPrzypisy- ↑
M.P. z 2007 r. Nr 19, poz. 225
- ↑
M.P. z 2004 r. Nr 37, poz. 648
- ↑
M.P. z 2007 r. Nr 87, poz. 944
- ↑
M.P. z 2003 r. Nr 37, poz. 513
- ↑
M.P. z 2000 r. Nr 19, poz. 404
- ↑
M.P. z 2006 r. Nr 36, poz. 389
- ↑
M.P. z 2006 r. Nr 36, poz. 390
- ↑
M.P. z 2006 r. Nr 43, poz. 455
- ↑
M.P. z 1998 r. Nr 30, poz. 414
- ↑
M.P. z 2002 r. Nr 59, poz. 799
Inne hasła zawierające informacje o "Święta państwowe w Polsce":
Wszystkich Świętych
...
Dziady (zwyczaj)
...
Pęcice
...
Rodzimy Kościół Polski
...
Dzień Zmarłych
...
Dzień Zaduszny
...
Biskup
...
Mieszko II Lambert
...
Nadciśnienie tętnicze
...
Guwernantka
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Święta państwowe w Polsce":
Zasady zgodnego z prawem wykorzystywania komputera (plansza 4)
...
02c Pojęcia podstawowe - część 3 (plansza 11)
...
Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 14)
...
|