Nizina Śląska (
318.5
) (czes. Slezská nížina, dawniej
cz.
Oderská nížina,
niem.
Schlesische Niederung, Schlesische Tiefebene, Schlesische Bucht lub Oderebene) – rozległa
równina
w południowo-zachodniej
Polsce
i północnych
Czechach
. Jest to najdalej na południe wysunięty fragment (makroregion podprowincji
Nizin Środkowopolskich
). Leży pomiędzy
Przedgórzem Sudeckim
i
Sudetami
na południu,
Kotliną Ostrawską
na południowym wschodzie,
Wyżyną Śląsko-Krakowską
i
Wyżyną Małopolską
na wschodzie,
Wałem Trzebnickim
na północy i
Niziną Śląsko-Łużycką
na zachodzie, głównie wzdłuż doliny
Odry
. Wysokość od ok. 100 do 260 m n.p.m.
Główne rzeki:
Odra
,
Mała Panew
,
Nysa Kłodzka
,
Ślęza
,
Bystrzyca
,
Kaczawa
,
Bóbr
.
Główne miasta:
Legnica
,
Wrocław
,
Brzeg
,
Opole
,
Kędzierzyn-Koźle
,
Racibórz
,
Oława
,
Głogów
.
Nizina Śląska stanowi równinę o pow. ok. 13 000 km². Osią niziny z południowego wschodu na północny zachód płynie
Odra
, której dopływami z lewej strony są:
Osobłoga
,
Nysa Kłodzka
,
Oława
,
Ślęza
,
Bystrzyca
i
Kaczawa
oraz z prawej:
Mała Panew
,
Stobrawa
i
Widawa
. Nizina ma korzystne warunki klimatyczne i glebowe. W jej obrębie wyróżniamy dziewięć
mezoregionów
:
Wysoczyznę Rościsławską
,
Pradolinę Wrocławską
,
Równinę Wrocławską
,
Dolinę Nysy Kłodzkiej
,
Równinę Niemodlińską
,
Równinę Oleśnicką
,
Równinę Opolską
,
Płaskowyż Głubczycki
i
Kotlinę Raciborską
.
Osobliwością klimatu Niziny Śląskiej jest stosunkowo wysoka średnia
temperatura
roczna, krótkotrwała zima, wczesna wiosna, ciepłe lato i najdłuższy w Polsce okres wegetacyjny (230 dni). Cechy te związane są z istnieniem, na południowym zachodzie bariery górskiej Sudetów, z powodu której przy wietrze południowo-zachodnim zmniejsza się
wilgotność
, spada
zachmurzenie
i wzrasta temperatura, przy wiatrach północno-wschodnich natomiast wzrastają
opady
i liczba burz. Zjawiska te związane są z przesuwaniem się
niżów barometrycznych
i przebiegiem
frontu
polarnego. Dzięki korzystnym warunkom klimatycznym i glebowym Nizina Śląska stała się krainą pól uprawnych. Na terenach piaszczystych jednakże, w pradolinie wrocławsko-magdeburskiej, na
stożkach napływowych
rzek sudeckich i na
sandrach
znajdują się przestrzenie zalesione. Bory Dolnośląskie składają się głównie z
sosny
i
jałowca pospolitego
, rzadziej występuje
żarnowiec miotlasty
. Rozwija się tam także
wrzos zwyczajny
oraz
borówki
, a także pasma złożone z
buka
,
dębu
oraz
klonu
. Inny charakter mają zespoły leśne Wzgórz Trzebnickich. Występują tam lasy
bukowe
i
świerkowe
, a także liczne rośliny górskie, np.
dziewięćsił bezłodygowy
,
turzyca
górska, nerecznica górska i inne.
Wzgórza Trzebnickie
to także granica zasięgu
jodły
oraz
olszy szarej
. Specyficzne są
łęgi
doliny Odry. Występują tu przede wszystkim
zarośla wierzbowe
złożone z
wierzby białej
, migdałowej,
purpurowej
i
wiciowej
, na terenach nawodnionych występuje roślinność wodna m.in.
orzech wodny
. Występują tu także rozległe łąki. Dolina Odry jest dawnym terenem osadniczym; skupił się wzdłuż niej szereg starych ośrodków miejskich.
Opole (130 tys. mieszkańców) powstało w miejscu przeprawy przez Odrę i już od XI wieku było siedzibą książęcą. Rozbudowa
przemysłu
wpłynęła znacznie na rozwój współczesnego miasta Opola. W podłożu występują
margle
kredowe.
Synkliny
Odry dostarczają surowców do przemysłu cementowego, które dostarczają surowca dla przemysłu cementowego. Jak na całej nizinie śląskiej rozwija się tu rolnictwo. Miasto jest także węzłem komunikacyjnym (zbieg siedmiu linii kolejowych). Jest także siedziba wojewódzkiej rady narodowej.
Równina Oleśnicka
Równina Oleśnicka l] i
Widawy
. Jest to
morenowa
równina z ostańcami firm glacjalnych
zlodowacenia środkowopolskiego
oraz średnio urodzajnymi
glebami pseudobielicowymi
.
Kotlina Raciborska
Kotlina Raciborska jest najdalej wysuniętą częścią Niziny Śląskiej (wzdłuż biegu Odry) wypełnioną piaskami. Północną część Kotliny przecina
Kanał Gliwicki
.
Płaskowyż Głubczycki
Płaskowyż Głubczycki jest lekko pofalowaną wierzchowiną
lessów
przekraczającą w części środkowej 280 m n.p.m., poprzecinany lewobrzeżnymi dopływami Odry. Zbudowany jest z
iłów mioceńskich
przykrytych utworami dyluwialnymi. Iły wchodzą szerokimi pasami na powierzchnię w postaci złóż gipsów (okolice
Kietrza
).
Równina Opolska
Równina Opolska na wschód od
Opola
obejmuje część prawego dorzecza Odry na południe od doliny Stobrawy do
Obniżenia Małej Panwi
. Pomiędzy
Stobrawą
a
Małą Panwią
występują rozległe tereny piaszczyste z
wydmami
, porośnięte lasami iglastymi (
Bory Stobrawskie
). Pod Opolem znajdują się pokłady
kredy
.
Równina Niemodlińska
Równina Niemodlińska leży między doliną Odry a
Doliną Nysy Kłodzkiej
, na południu dotyka płaskowyżu Głubczyckiego. Na terenach piaszczystych leżą
Bory Niemodlińskie
.