Narodziny ideologii faszystowskiej były związane z głębokim kryzysem politycznym, moralnym, kulturowym i ekonomicznym, który nastał w Europie w wyniku pierwszej wojny światowej.
Tej nazwy używa się potocznie dla określenia różnych totalitarnych doktryn politycznych o charakterze skrajnie prawicowym oraz związanych z nimi ruchów społecznych. Mówi się więc o faszyzmie włoskim, niemieckim, chorwackim etc.
Precyzyjniejsze jest jednak używanie nazwy faszyzm tylko na określenie doktryny i ruchu społecznego, a także systemu politycznego we Włoszech.
Sam termin pochodzi od słowa fascio, czyli „związek”, gdyż pierwszym ugrupowaniem głoszącym treści faszyzmu był Fasci Italiani di Combattimento (Związek Włoskich Kombatantów). W odniesieniu do Niemiec właściwsze jest używanie terminu narodowy socjalizm, gdyż takie określenie stosowali autorzy tej doktryny (nie używali oni nigdy nazwy faszyzm w odniesieniu do Niemiec).