Formy powierzchni Ziemi ukształtowane przez lądolód

Szerokie doliny, najczęściej o równoleżnikowym przebiegu, związane z dłuższym postojem lądolodu i wyżłobione przez przepływające wody roztopowe i wody rzeczne, nazywamy pradolinami. Sandry to rozległe powierzchnie równinne, zbudowane ze żwirów i piasków, lekko nachylone w stronę przeciwną do lądolodu. Powstały na przedpolu moreny czołowej, z materiału wynoszonego przez wypływające z lądolodu wody roztopowe. Kolejną formą ukształtowaną przez lądolód, są doliny sandrowe powstałe w miejscach, w których rzeki przecinały moreny denne poprzedniego zlodowacenia (np. rzeki Wda, Brda, Gwda). Lądolód ostatecznie ustąpił z ziem polskich około 12 tys. lat temu. Formy terenu, które utworzył lądolód oraz wypływające z niego wody, są więc geologicznie młode i wyraźnie widoczne w krajobrazie. Tego typu rzeźbę, obejmującą około jedną trzecią obszaru Polski, nazywamy młodoglacjalną.