Aktualna kategoria: Wiadomości »
31 lipca 2024
» Kto jest odpowiedzialny za ...
Kto jest odpowiedzialny za stan BHP w zakładzie pracy?
Powszechne prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy wynika z art. 66 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, natomiast sposób realizacji tego prawa określają m.in. przepisy zawarte w Kodeksie pracy. Nad bezpieczeństwem w miejscu pracy należy czuwać nieustannie - zarówno na etapie powstawania przedsiębiorstwa, kompletowania wyposażenia i organizowania stanowisk pracy, jak i już w trakcie działalności. Pozostaje jednak pytanie, kto jest odpowiedzialny za stan BHP w zakładzie pracy?
Odpowiedzialność za stan BHP ponosi pracodawca
Zgodnie z art. 207 Kodeksu pracy to na pracodawcy ciąży odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny w miejscu pracy. Co więcej, pracodawca powinien chronić zdrowie i życie pracowników, zapewniając im odpowiednie warunki z wykorzystaniem stosownych osiągnięć nauki i techniki. Pracodawca musi również znać przepisy oraz zasady związane z zapewnieniem bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy podkreślić, że pracodawca zapewnia odpowiednie warunki pracy nie tylko pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, ale również:
- osobom, które wykonują pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej (w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę);
- osobom, które wykonują pracę w ramach własnej działalności gospodarczej (w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę);
- uczniom i studentom, którzy uczestniczą w zajęciach na terenie zakładu pracy, ale nie są pracownikami tego zakładu.
Czy pracownicy ponoszą odpowiedzialność za BHP w zakładzie pracy?
Choć z Kodeksu pracy jasno wynika, kto jest odpowiedzialny za stan BHP w zakładzie pracy, to nie znaczy, że pracodawca jest jedyną osobą, która musi pamiętać o zasadach bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie. W tym miejscu należy przytoczyć art. 207 § 3 Kodeksu pracy, zgodnie z którym również osoba wyznaczona do kierowania pracownikami powinna znać przepisy o ochronie pracy (w tym przepisy BHP) w zakresie wynikającym z jej obowiązków.
Ponadto z art. 283 wynika, że w razie nieprzestrzegania zasad BHP wszystkie osoby odpowiedzialne za stan bezpieczeństwa i higieny pracy, a także osoby zarządzające innymi pracownikami (czyli np. kierownik, dyrektor) ponoszą karę finansową. Wysokość grzywny może wynosić od 1000 do 30000 złotych. Tej samej karze podlegają wszystkie osoby, które popełniają wykroczenia związane z przestrzeganiem przepisów BHP określone w art. 283 § 2.
Na czym polega odpowiedzialność pracownika służby BHP?
Zgodnie z art. 237(11) Kodeksu pracy w zakładach pracy zatrudniających więcej niż 100 pracowników należy utworzyć służbę bezpieczeństwa i higieny pracy, która będzie sprawować funkcje doradcze i kontrolne w zakresie BHP. Z kolei w zakładach pracy zatrudniających do 100 pracowników zadania służby BHP można zlecić specjaliście spoza zakładu pracy. Niemniej nawet wtedy nie zmienia się kwestia tego, kto jest odpowiedzialny za stan BHP w zakładzie pracy. Nadal to pracodawca musi dbać o odpowiednie warunki pracy, nawet jeżeli przydziela zadania związane z BHP swoim pracownikom lub behapowcowi z zewnątrz. Co ważne, ani pracownik firmy, ani specjalista spoza zakładu nie może ponosić negatywnych konsekwencji ze względu na zadania wykonywane w ramach służby BHP.
Kto jest odpowiedzialny za stan BHP w zakładzie pracy według Kodeksu karnego?
Według Kodeksu pracy odpowiedzialność za stan BHP w zakładzie pracy spoczywa głównie na pracodawcy oraz osobie, która zarządza pracownikami (np. kierownikowi). Jednak osoby odpowiedzialne za BHP mogą odpowiadać również z tytułu art. 220 Kodeksu karnego, jeżeli przez niedopełnienie swoich obowiązków narażają pracownika na utratę życia lub ciężki uszczerbek na zdrowiu.
W takim razie kto jest odpowiedzialny za stan BHP w zakładzie pracy w świetle prawa karnego? Według wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2013 roku (sygn. akt IV KK 216/12) odpowiedzialność z tytułu przepisów 220 Kodeksu karnego mogą ponosić nie tylko pracodawca czy kierownik, ale również inne osoby zaangażowane w zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy. Mogą to być także osoby spoza struktur przedsiębiorstwa.
