Sergiusz Hessen wyróżnił trzy fazy w rozwoju moralnym człowieka. Pierwszą nazwał anomią, trwa ona do 2 roku życia. Przejawia się w tym, że relacje dziecka są zdominowane przez potrzeby biologiczne i popędy. Druga faza w rozwoju moralnym to heteronomia, trwa według S. Hessena do około 16 roku życia. Jest to długi i ważny okres w życiu jednostki, w tym czasie uczy się ona zachowań moralnych, społecznych. Istota heteronomii wyraża się w tym, że jednostka jest otwarta, gotowa do przyjęcia norm i wartości środowiska. Młody człowiek uczy się zachowań tzw. Prospołecznych od rodziców, nauczycieli, a także rówieśników. Poddawany jest tzw. socjalizacji, ale dominuje w tym okresie (tj. heteronomii). Zewnętrzne podejście (nastawienie) do nakazów i zakazów. W języku psychologii określa się to zjawisko jako brak interioryzacji norm. Interioryzacja to uwewnętrznienie, przyjęcie normy i zrozumienie jej sensu i znaczenia. Sensem, znaczeniem normy jest wartość. Zatem interioryzacja norm to uznanie, przyjęcie wartości moralnych, społecznych, religijnych i innych. Interioryzacja norm jest istotną właściwością fazy ostatniej, trzeciej w rozwoju moralnym, którą S. Hesen nazywa fazą autonomii moralnej.
Autonomię moralną czyli wolność osiąga jednostka w procesie wychowania, przechodząc od fazy życia biologicznego, następnie poprzez tzw. socjalizację czyli przyswajania norm życia społecznego, by w końcowym etapie tej drogi móc stanowić o sobie i kierować sobą.
|
