Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Typy, rodzaje i formy prowadzenia zajęć pozalekcyjnych

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 58265 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Klasyfikacja zajęć prowadzonych z dziećmi i młodzieżą w ramach wychowania pozalekcyjnego nastręcza wiele trudności. Zadanie to wyrażają m.in. H Burno – Nowakowa i T. Polkowska oraz R. Anyszko i T. Kott zaznaczając, iż w wielu przypadkach prawie niemożliwe staje się wyodrębnienie czystych form tych zajęć.

Mariola Jurek
SOSW w Mielcu



Typy, rodzaje i formy prowadzenia zajęć pozalekcyjnych.


Klasyfikacja zajęć prowadzonych z dziećmi i młodzieżą w ramach wychowania pozalekcyjnego nastręcza wiele trudności. Zadanie to wyrażają m.in. H Burno – Nowakowa i T. Polkowska oraz R. Anyszko i T. Kott zaznaczając, iż w wielu przypadkach prawie niemożliwe staje się wyodrębnienie czystych form tych zajęć. W zależności od przyjętego kryterium można te same zajęcia umieścić w różnych typach czy rodzajach. Stąd też dość często pojawia się niestałość kryteriów klasyfikacyjnych oraz dowolność w ich podawaniu przez autorów.
Klasyfikując różne formy wychowania H. Muszyński wyróżnił dwie zasadnicze grupy form organizowania wychowania: formy przedmiotowe i formy organizacyjne. W ramach grupy form przedmiotowych autor dokonał rozróżnienia wychowania przez działalność poznawczą, wytwórczą ( produkcyjną ), gospodarczą, twórczą, recepcyjną, usługowo – opiekuńcza, zabawowo – rozrywkową, sportowo – turystyczną, techniczną, konsumpcyjną.
W ramach grupy form organizacyjnych rozróżniono wychowanie przez działalność indywidualną, zespołową i zbiorową, a w niej samorządową, spółdzielczą, współzawodnictwo, współrealizującą zadania.
A. Kamiński klasyfikuje formy organizacyjne czasu wolnego wychodząc z podziału rzeczowego, łatwego jego zdaniem, do przeprowadzenia na podstawie jednoznacznego zachowania się ludzi. W tym celu posługuję się podziałem instytucjonalnym, a zatem mówi o turystyce, sporcie, środkach masowego przekazu, teatrze, samokształceniu, amatorstwie artystycznym, kolekcjonerstwie, hobby, aktywności społecznej itp.
Demel i Humen klasyfikują organizację czasu wolnego według trzech form: fizycznych, umysłowych i społecznych. Za istotny wynik wyboru danej formy spędzania czasu wolnego – zdaniem tych jurorów- uważać należy motywy skłaniające do podejmowania takiej czy innej działalności rekreacyjnej. Autorzy ci uważają, że ,,... żadna sztywna klasyfikacja nie będzie nigdy ani precyzyjną, ani praktyczną”.
R. Wroczyński przy klasyfikacji form bierze pod uwagę możliwości instytucji i placówek oraz rodzaj aktywności dzieci i młodzieży. Do najbardziej typowych i atrakcyjnych form zajęć organizowanych w czasie wolnym – zdaniem autora – należą: gry i zabawy na boiskach szkolnych i w salach gier i zabaw ( gimnastycznych ); świetlice w których organizowane są zajęcia
o charakterze opiekuńczym i rozrywkowym, obok kół zainteresowań; wycieczki; udział w przedstawieniach teatralnych, koncertach. Autor rozważając problematykę klasyfikacji form zwraca szczególną uwagę na zajęcia w kółkach zainteresowań, wśród których wyróżnia następujące rodzaje: koła artystyczne
( muzyczne, teatralne, żywego słowa, plastyczne itp.), koła techniczne
( różnego typu modelarstwo ), koła przedmiotowe ( biologiczne, historyczne, geograficzne, itp. ), koła czytelnicze, koła sportowe.
Z. Skórzyński ujmuje formy organizacji czasu wolnego w pewne kompleksy najczęściej odczuwanych potrzeb i najbardziej rozpowszechnionych sposobów spędzania czasu wolnego. Wyodrębnia zatem takie formy, jak: zajęcia amatorskie, ćwiczenia fizyczne, rozrywki towarzyskie, rozrywki o charakterze publiczno – widowiskowym, zajęcia o charakterze czysto wypoczynkowym
( leżenie, spacery itp.).
Interesującej klasyfikacji form oddziaływania pedagogicznego w pracy
z upośledzonymi umysłowo dokonał w swojej pracy K. Kirejczyk, zwracając uwagę na ogromne znaczenie form pracy jednostkowej, zbiorowej i pośredniej. Wśród form oddziaływania pedagogicznego z dziećmi upośledzonymi umysłowo wyróżnił:
- w ramach zajęć lekcyjnych – lekcje i ośrodki pracy,
- w ramach zajęć pozalekcyjnych – dożywianie, wypoczynek, zajęcia
świetlicowe, koła zainteresowań, kluby sportowe, chóry dziecięce, organizacje uczniowskie, samorząd szkolny, ZHP, PCK, czytelnictwo, prace społeczno – użyteczne,
- oddziaływanie rodziny – profilaktyka, wychowanie fizyczne
i psychiczne, pomoc szkole w nauczaniu i wychowaniu,
nauka wypoczynku,
- oddziaływanie instytucji – indywidualne i zbiorowe,
doraźne, długotrwałe, dostosowane do stopnia rozwoju i
wieku dziecka, zabawa, nauka, praca.
H. Burno – Nowakowa i T. Polkowska przyjęły, iż wyznacznikami typów zajęć świetlicowych są ogólne cele wychowania realizowane w ramach organizowania określonej działalności wychowanków. Pozwala to na wyróżnienie następujących typów:
- zajęcia oświatowe ( umysłowe ),
- zajęcia rozrywkowe,
- zajęcia artystyczne,
- zajęcia praktyczno – techniczne,
- wychowanie fizyczne i sport,
- zajęcia organizacyjno – społeczne,
- zajęcia harcerskie,
- zajęcia specjalne ( indywidualne ).
Pełne zestawienie typów i rodzajów zajęć świetlicowych przedstawia
poniższa tabela.










Typy zajęć Rodzaje zajęć Uwagi
Oświatowe( umysłowe ) Czytelnictwo pism i książek, zajęcia bibliotekarskie, opracowanie lektur obowiązkowych, konkursy o charakterze umysłowym, zgaduj – zgadule, opowiadania bajek i baśni, zajęcia w kółkach przedmiotowych i kółkach zainteresowań ( np. czytelniczym , filatelistycznym, przyrodniczym, krajoznawczym ), audycje radiowe i telewizyjne oraz filmy o walorach popularno – naukowych, prowadzenie kronik, korespondencji, informacje i poradnictwo, nauka własna. Mają one charakter zajęć rozrywkowych, artystycznych, terapeutycznych i innych.
Rozrywkowe Gry i zabawy ze śpiewem, przy muzyce, stolikowe ( np. loteryjki, zręcznościowe ), konkursy sprawnościowe, imprezy rozrywkowe, tańce towarzyskie, rozwiązywanie szarad, rebusów, zagadek, audycje i filmy o charakterze rozrywkowym. Zajęcia rozrywkowe integrują się z innymi typami zajęć.
Artystyczne Rysunek, malarstwo, rzeźba, grafika i inne techniki plastyczne; zajęcia z zakresu żywego słowa; recytacje, teatry lalek, cieni, żywego planu; zajęcia muzyczne – chory, zespoły wokalne, muzyczne, perkusyjne, orkiestry, występy solistów, wieczornice artystyczne, akademie i uroczystości, wystawy, pokazy i inne. Mogą mieć równocześnie cechy zajęć rozrywkowych i oświatowych.
Praktyczno - techniczne Szycie, haftowanie, dziewiarstwo, cerowanie, tkanie, prace w papierze, drewnie, prace ze sznurka, rafii, słomy, mas i tworzyw, zajęcia gospodarskie, kuchenne, ogrodnicze, zajęcia modelarskie, konstrukcyjne, fotograficzne, prace dekoratorskie i inne. Wiele z tych zajęć odbywa się w odpowiednich kółkach zainteresowań.
Wychowaniefizyczne i sport Gry i zabawy ruchowe, wycieczki sportowe, rajdy piesze i rowerowe, lekkoatletyka, pływanie, saneczkarstwo, łyżwiarstwo, narciarstwo, rozgrywki i turnieje w różnych dyscyplinach sportowych, zajęcia w kółkach i klubach sportowych, gimnastyka poranna.
Organizacyjno - społeczne Praca w organizacjach dziecięcych i młodzieżowych, drużyny porządkowe, higieniczne i inne, akcje i czyny społeczne, udział w konkursach czystości, estetyki, oszczędzania, zbiórka makulatury, organizowanie imprez, wystaw i inne. Kontakty z rodziną i środowiskiem.
Harcerskie Zbiórki zastępów, drużyn, szczepu, biwaki, obozy, gry terenowe, zdobywanie sprawności i stopni, udział w obozach harcerskich, kominki ogniska, przyrzeczenie harcerskie. Podczas zajęć harcerskich realizuje się wszystkie wymienione wyżej typy i rodzaje.
Specjalne (indywidualne) Nauka samoobsługi, ćwiczenia usprawniające manualnie, poprawa wymowy, ćwiczenia korekcyjne, kompensujące, gimnastyka lecznicza, zajęcia wyrównawcze z czytania, pisania, matematyki i innych przedmiotów nauczania, psychoterapia.

Pojęcie typów zajęć ma charakter szerszy, ogólniejszy, natomiast określenie – rodzaj zajęć wiązać należy zarówno ze szczegółowymi zadaniami pracy pozalekcyjnej, jak i uwzględnieniem treści, metod i środków realizacji. Określenie formy zajęć – spotykane jest w literaturze najczęściej. Używane bywa zamiennie – zamiast terminu typy czy rodzaje zajęć. Formy te stosunkowo trudno usystematyzować, gdyż obok najbardziej znanych i najczęściej spotykanych w praktyce pedagogicznej powstają wciąż nowe i doskonalsze rozwiązania realizacji zajęć w czasie wolnym.
Gdy przyjmiemy jako kryterium podziału liczbę uczestników biorących udział w zajęciach, możemy wyodrębnić:
- zajęcia masowe np. akademie, wspólne wycieczki, zabawy, imprezy,
- zajęcia w grupach świetlicowych,
- zajęcia w małych zespołach,
- zajęcia indywidualne.
Zajęciami masowymi obejmuje się najczęściej wszystkich uczestników placówki wychowawczej.
W zajęciach świetlicowych z dziećmi upośledzonymi umysłowo najczęściej stosuje się pracę w grupach świetlicowych i małych zespołach oraz zajęcia indywidualne.
Praca zespołowa może być prowadzona z dziećmi zorganizowanymi w stały zespół celem prowadzenia zajęć przez dłuższy czas.
Odmianą pracy zespołowej jest praca w kółkach zainteresowań.
Zajęcia indywidualne można prowadzić dwojako. Pierwszy rodzaj zajęć to taki, gdy dziecko pracuje indywidualnie lecz pozostaje z całą grupą. Drugi rodzaj zajęć indywidualnych stanowią specjalne zajęcia terapeutyczne, korygujące, kompensujące.
Wymienione formy zajęć pozalekcyjnych wzajemnie się uzupełniają, a łączenie ich wzbogaca i czyni bardziej atrakcyjne zajęcia z dziećmi.
Niektóre typy zajęć świetlicowych ujęte są w określone jednostki metodyczne.
Świetlica planowana – tokowa, to zorganizowana jednostka metodyczna z określonym programem i tokiem. Jeśli program zajęć świetlicowych – świetlicy tokowej – jest powiązany jednym tematem czy problemem przewijającym się przez wszystkie zajęcia danej jednostki metodycznej, mówi się o świetlicy tematycznej.
Świetlice: klubowa dla starszych i kominkowa dla młodszych otrzymały swoje nazwy ze względu na formę organizacyjną, charakter zajęć i sposób spędzania czasu wolnego, który polega na swobodnym i dowolnym wyborze zajęć, a także dowolnym wyborze współtowarzyszy o wspólnych w danej chwili zainteresowaniach.
Świetlica typu instruktorskiego, to najczęściej zajęcia artystyczne z zakresu sztuk plastycznych, zajęcia rytmiczne i umuzykalniające, zajęcia praktyczno – techniczne.
Świetlica zielona to zorganizowane zajęcia pozalekcyjne o charakterze dydaktyczno – rozrywkowym prowadzone na wolnym powietrzu.
Charakterystyczna cechą zajęć pozalekcyjnych jest duża plastyczność
w stosowaniu form i metod oraz doborze treści.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie