Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Drama w edukacji wczesnoszkolnej

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 18171 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Termin „drama” pochodzi od greckiego słowa drao – działam, usiłuję. Jest metodą pedagogiczną, służącą poznawaniu świata za pomocą działania. Podstawą dramy jest wchodzenie w określone role. Opiera się na naturalnej skłonności dziecka do naśladownictwa i zabawy oraz umiejętności życia fikcją literacką.

DRAMA W EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ

     Termin „drama” pochodzi od greckiego słowa drao – działam, usiłuję. Jest metodą pedagogiczną, służącą poznawaniu świata za pomocą działania. Podstawą dramy jest wchodzenie w określone role. Opiera się na naturalnej skłonności dziecka do naśladownictwa i zabawy oraz umiejętności życia fikcją literacką.
     W dramie wykorzystuje się spontaniczność, chęć aktywnego działania i zabawy. Intuicyjne zachowania naśladowcze nabierają tu celowego i zorganizowanego charakteru. Dzięki zbliżeniu się do oczekiwań uczniów łatwiej jest wzbudzić ich zainteresowanie i przekazać założone treści. Drama sprzyja poznawaniu i rozwijaniu własnych możliwości dziecka, jak również dokonywaniu w nim pozytywnych zmian. Jest metodą pedagogiczną, która dzięki odwoływaniu się do indywidualności dziecka sprzyja wydobywaniu i rozwijaniu najbardziej pożądanych cech jego osobowości oraz wzmacnia wiarę w siebie, wdraża do samodzielności i aktywności. Rozwija wyobraźnię, fantazję, wrażliwość emocjonalną, a także plastykę ciała.
     W dramie dziecko musi wczuć się w postać, działać, a nie grać. W pracy z małymi dziećmi optymalną jest sytuacja, w której w role wchodzi również nauczyciel. Uczestniczy dramy działają bez scenariusza. Nauczyciel nastawia się głównie na przeżycia uczniów, co czyni poznanie bardziej trwałym. Dostarczając dziecku odpowiednich przeżyć uczy się je właściwych reakcji wobec napotkanych w życiu trudności.
      Główne cele dramy to:
  • kształcenie wrażliwości uczniów,
  • kształcenie pożądanych zachowań społecznych,
  • uzewnętrznianie uczuć, umiejętność rozmowy o uczuciach,
  • kształcenie umiejętności wyrażania stanów psychicznych (lęki, kłopoty, radości),
  • doskonalenie mimiki i ekspresji,
  • kształtowanie umiejętności posługiwania się językiem ojczystym, wzbogacanie słownictwa,
  • rozbudzanie wyobraźni i fantazji,
  • eliminowanie nieśmiałości,
  • integracja zespołu klasowego i zacieśnianie więzi koleżeńskich.
     Według Gavina Boltona można wyróżnić cztery zasadnicze grupy zajęć z młodzieżą:
  1. Proste doświadczenia:
    wprawki dramatyczne,
    ćwiczenia dramowe,
    gry,
    inne formy artystyczne.
  2. Gry dramowe.
  3. Teatr.
  4. Drama
     W edukacji wczesnoszkolnej najbardziej przydatne są proste doświadczenia. Są to przede wszystkim ćwiczenia rozwijające wrażliwość zmysłów: słuchu, wzroku, dotyku i węchu.
  1. Ćwiczenia rozwijające wrażliwość słuchową – słuchanie dźwięków dochodzących z zewnątrz, np. z ulicy, korytarza, podwórka; słuchanie dźwięków muzycznych, zapamiętywanie i powtarzanie usłyszanych nazw, czasowników, rzeczowników, przymiotników;
  2. Ćwiczenia rozwijające wrażliwość wzrokową – patrzenie – obserwacja przedmiotów ułożonych na stole, obserwacja zdjęcia, obserwacja ćwiczeń ruchowych;
  3. Ćwiczenia rozwijające wrażliwość dotykową – dotykanie różnych powierzchni np.: szkła, papieru ściernego, tkanin, metalu; zanurzanie rąk w wodzie o różnej temperaturze – wymiana doświadczeń;
  4. Ćwiczenia rozwijające wrażliwość smakową i węchową – rozpoznawanie po zapachu pokarmów ukrytych w różnych miejscach klasy; rozpoznawanie pokarmów za pomocą smaku.
Wprawki dramatyczne – polegają na odwoływaniu się do przypominania wrażeń wzrokowych, słuchowych, smakowych, węchowych. Nie ma tu bezpośredniego oddziaływania bodźców na analizatory. Do tej grupy należą ćwiczenia językowe, ruchowe, mimiczne.
Ćwiczenia dramowe – są szeroko stosowane w edukacji wczesnoszkolnej. Najczęściej stosowane ćwiczenia to: dokańczanie opowiadania, zmiana zakończenia opowiadania, praca w parach.
Gry – do tej grupy zaliczane są wszelkiego rodzaju gry i zabawy sprzyjające integracji i aktywności dzieci. Należą do nich: gry z wyobrażonymi przedmiotami, gry w wyobrażonych sytuacjach, w wyobrażonej przestrzeni, powstawanie czegoś z niczego. W edukacji wczesnoszkolnej mają one szczególne zastosowanie, ponieważ dzieci w tym wieku dopiero uczą się współżycia i współdziałania w grupie.
Inne formy artystyczne – to przede wszystkim układanie opowiadań, tworzenie melodii do tekstu, tworzenie tekstów do melodii, ilustrowanie zwrotek wiersza utworami plastycznymi, malowanie obrazu słowami, itp.

TECHNIKI DRAMOWE
     Najczęściej wykorzystywaną techniką dramy jest rola, bycie w roli. Polega głównie na tym, że dziecko jest sobą w nowej nie znanej mu, odmiennej od codzienności sytuacji.
     Inną techniką jest rozmowa. Polega ona na dawaniu i przyjmowaniu odpowiedzi. Stanowi najprostszą formę bycia w roli. Technika rozmowy w roli pozwala zrozumieć przeżycia, a jednocześnie sprzyja kształtowaniu mowy dziecka.
     Swoistą odmianą rozmowy jest wywiad. Oparty jest na rozmowie z jedną lub dwiema wytypowanymi osobami. Kształci trudną umiejętność zadawania pytań. Fikcyjna sytuacja rozwija wyobraźnię.
     Ćwiczenia pantomimiczne, tzw.”etiudy”, są często stosowaną formą pracy w roli z małymi dziećmi. Zadaniem uczniów jest przedstawienie ciałem, gestem i mimiką określonego problemu lub tematu. Sprzyjają rozwijaniu plastyki ciała, koncentracji, fantazji itp.
     Improwizacje – to oprócz scenek i inscenizacji także przedstawienia improwizowane. Przedstawienia improwizowane są częściej wykorzystywane w pracy ze starszymi dziećmi oraz młodzieżą.
     Inscenizacja – w odróżnieniu od inscenizacji improwizowanej – opiera się na wyraźnym podziale na widzów i aktorów. Nie jest to typowa drama, opiera się bowiem na wyuczonym wcześniej tekście. Uczniowie – aktorzy uczą się tekstów na podstawie scenariusza, a następnie działają pod kierunkiem reżysera, którym najczęściej jest nauczyciel. W niższych klasach szkoły podstawowej inscenizację stosuje się w przygotowaniu przedstawień okolicznościowych.
     Rzeźba – doskonali plastykę ciała, rozbudza fantazję dziecka, kształci opanowanie i koncentrację. Może mieć kilka odmian. W najprostszej formie uczeń przyjmuje określoną pozę zastygając w bezruchu. Trudniejszym wariantem jest sytuacja, w której jeden z uczniów jest rzeźbiarzem, a drugi materiałem. Rzeźbiarz ustawia swego partnera w odpowiedniej pozie – modeluje go .
     Żywe obrazy – to obrazy stworzone z ludzi. Uczniowie zastygają w bezruchu, w najbardziej dramatycznym momencie granej scenki; po chwilowym zatrzymaniu akcja zaczyna się toczyć, aż do następnego zatrzymania. W żywym obrazie uczniowie uczą się współdziałania i koncentracji.
     Film – stanowi jakby kontynuację stop – klatki. Jego akcja może przebiegać w tempie zwolnionym lub przyspieszonym. W klasach początkowych bardziej przydatny jest film w zwolnionym tempie, który może być w każdej chwili zatrzymany lub cofnięty.
     List – jest jedną z form bycia w roli. Tę technikę można wprowadzić, gdy uczniowie posiadają umiejętność pisania i konstruowania zdań. Dzieci nie zawsze powinny pisać ze swojego punktu widzenia. Mogą zmieniać perspektywę wcielając się w inną postać. Ta forma może być wykorzystaną do charakterystyki bohaterów czytanek, opisu zwierząt lub problemów matematycznych.
     Ćwiczenia głosowe spełniają ważną funkcję w nauczaniu języka ojczystego. W tej grupie ćwiczeń znajdują się zabawy polegające na naśladowaniu głosów zwierząt: ptaków, ssaków, owadów, a także odgłosów wydawanych przez przedmioty. Na początku dobrze jest prowadzić ćwiczenia doskonalące rytm oddechowy oraz ćwiczenia ortofoniczne polegające na wyrazistym wymawianiu sylab ze zbiegiem spółgłosek, np.: kra, kre, kri kru, wry, wru, bri, bro, bru, dro, gro, łka itp. Czynnikiem sprzyjającym doskonaleniu mowy jest również wykorzystanie muzyki, np. uczniowie czytają tekst w rytm muzyki.
     Drama nie stroni też od technik plastycznych. Są nimi: rysunek, przedmiot – znak, wykonywanie stroju, organizowanie wystaw.
     Rysunkiem może być realistyczny lub fantastyczny portret postaci literackiej. Uczniowie mogą rysować przedmioty należące do poszczególnych postaci lub szkicować wnętrza, w których toczy się akcja. Mogą też barwami wyrażać uczucia lub nastroje.
     Przedmiot – znak może służyć do rozpoznawania określonej roli. Na przykład przyniesioną czapkę pilota wykorzystać można do rozpoznania roli pilota z książki A. Bohdaja „Pilot i ja”.
     Oprócz przedmiotu – znaku i rysunku można wprowadzić rolę wykorzystującą kostium. Określone stroje mogą uczniowie wykonać na zajęciach techniki. Sprzyjać to będzie rozwijaniu fantazji oraz zdolności manualnych uczniów.
      Tak więc drama ma duże znaczenie we współczesnej edukacji wczesnoszkolnej. Dzięki ćwiczeniom sprawności komunikacyjnych uczniowie stają się otwarci w kontaktach z innymi ludźmi. Atutem dramy jest również to, że daje nauczycielowi możliwość niezwykłego kontaktu z dzieckiem, motywowania go do pracy nad rozwojem swojej osobowości.
     Jako kontynuacja zabaw aktywizuje dziecko, rozbudza jego twórcze myślenie, a przez to, tworzy warunki do kształtowania sprawności językowej. Współczesna szkoła powinna świadomie i konsekwentnie rozbudzać aktywną i twórczą postawę w każdym dziecku. Szczególnie małe dzieci są otwarte na przekazywane treści i wykazują duże zapotrzebowanie na różnorodne doświadczenia. Zajęcia z dramą spełniają zarówno funkcję dydaktyczną, jak i wychowawczą.
     Pomimo rewelacyjnej skuteczności zajęć dramowych należy pamiętać, że przygotowanie ich i przeprowadzenie nie tylko zabiera sporo czasu i pracy, ale wymaga doświadczenia nauczyciela. Niedoświadczonemu nauczycielowi mogą ze złym skutkiem wymknąć się z rąk i wówczas nie można oczekiwać osiągnięcia zamierzonych celów.
     Roli i znaczenia dramy na szczeblu nauczania początkowego nie sposób przecenić. Ze względu na swoje walory i nieograniczone wprost możliwości może ona pełnić w procesie kształcenia funkcję służebną, pomagając w realizacji wielu czynności i zadań dydaktyczno – wychowawczych.

Bibliografia:
    M.A. Szymańska, Drama w nauczaniu początkowym, Warszawa 1998, wyd. Juka
    J. Awgulowa, W. Świętek, Inscenizacje w klasach początkowych, Warszawa 1985, WSiP
    A. Dziedzic, Drama na lekcjach języka polskiego, Warszawa 1992, WSiP
    R. Więckowski, M. Andrzejczak, Drama w edukacji polonistycznej dziecka, „Życie Szkoły” 1997 nr 1
    M. Lewalska, Drama w nauczaniu początkowym, „Życie Szkoły” 1996 nr 7
    B. Sikorska-Żyrek, Drama w edukacji wczesnoszkolnej, „Życie Szkoły” 1997 nr 2
Opracowały
Elżbieta Cyganek
Honorata Malc

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie