Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Charakterystyka psychologiczna problemów młodzieży w wieku dojrzewania

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 12884 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

O młodzieży gimnazjalnej napisano już wiele złego: niezdyscyplinowana, agresywna, wagarująca, zbuntowana, często bez motywacji do nauki, bez szacunku do nauczyciela, wpadająca w pułapkę uzależnień itp. Gimnazjum, a dokładnie zachowania młodzieży gimnazjalnej, były nawet porównywane z „puszką Pandory”. Pojawiały się zdania, że jeśli wychowawczo najtrudniej jest w gimnazjach, należy je zlikwidować, wrócić do poprzedniego systemu szkolnego.
Wszyscy wiemy, że okres dojrzewania jest dla każdego młodego człowieka trudny, ale rzadko zastanawiamy się nad przyczynami tych problematycznych zachowań.
A tymczasem w okresie dojrzewania następują istotne zmiany w sferze somatycznej, psychicznej a także duchowej. Właściwie nic w tym młodym człowieku nie pozostaje na swoim miejscu. Ten świat ludzi młodych, ten okres burzy i naporów, jest tak trudny, że nie tylko rodzice czy wychowawcy mają problem z młodymi ludźmi, ale sami ci młodzi ludzie mają problem ze sobą. Na ich sytuację psychiczną należy spojrzeć od ich strony, podjąć wysiłek lepszego zrozumienia, co się dzieje w młodym człowieku, w okresie, który psychologowie nazywają okresem adolescencji (adorescere – rosnąć, zbliżać się ku dorosłości).
Początkowo występują zmiany w zakresie wzrostu ciała, powoli zaczyna się zmiana sylwetki. Już ten szybki rozwój organizmu sprawia, że młodzi doświadczają swojej inności, obcości. Nie są w stanie przystosować się do tego, że nagle stali się więksi, że ich ruchy stały się niezgrabne. Trudno im zaakceptować zmiany, które wystąpiły w strukturze organów wewnętrznych (np. wzmożone wydzielanie gruczołów łojowych i potowych stają się dla młodych poważnym problemem). Szybki rozwój układu kostnego i mięśniowego sprawia, że często doświadczają różnych bólów, których nie znali. Zmianie ulega układ nerwowy. Szybki wzrost powoduje, że przekaz informacji między neurytami jest utrudniony.
Dojrzewanie gruczołów dokrewnych sprawia, że hormony, które zaczynają funkcjonować, nie funkcjonują w sposób uregulowany, za czym idzie cała burza hormonalna, która ujawnia się totalną zmianą nastroju. Nastroje nastolatka wynikają z niedostosowania organizmu do tych procesów. Brak możliwości zrozumienia siebie może potęgować np. agresję, co jest z kolei niezrozumiałe dla otoczenia. W tych przeżyciach nastolatek pozostaje bardzo osamotniony, nie rozumiejąc, co się z nim dzieje. Obserwuje, że osoby, które dotychczas były jego powiernikami teraz nie rozumieją go. Nastolatek staje się skazany na samotność.
W tym okresie zmienia się również wiele funkcji poznawczych. Młodzi ludzie stają się bardziej spostrzegawczy, mają zdolność dokładnego analizowania szczegółów, ich inteligencja „złośliwa” jest bardzo błyskotliwa. Potrafią wyłapać najmniejsze potknięcia, skoncentrować się na najdrobniejszych szczegółach, których wcześniej nie zauważali. Pamięć ich jest coraz bardziej logiczna, przekształca się uwaga z mimowolnej w dowolną, potrafią prowadzić długie wywody intelektualne, zafascynować się niektórymi sprawami. Wyobraźnia i fantazja ludzi młodych jest nieposkromiona. Nie posiadają jeszcze zdolności odraczania reakcji, nie potrafią kontrolować swoich emocji, które często są bezprzedmiotowe. Nie są spowodowane ani reakcją rodziców, nauczyciela, ale burzą hormonalną, którą te osoby przeżywają, ich zainteresowaniami seksualnymi.
Jest to okres, w którym dokonuje się ciekawa przemiana orientacji życiowej. Do tej pory ważny był autorytet matki, ojca, księdza, nauczyciela. A teraz młody człowiek będący na granicy między dzieciństwem a dorosłością, chciałby przejąć odpowiedzialność za jakieś obszary życia. Próbuje to zrobić „po swojemu”, często błędnie. Gdy błędy zostaną mu wytknięte, zaczyna uciekać od świata dorosłych. Jeśli mówimy o „konflikcie pokoleń”, to największe jego nasilenie przypada na ten okres. Są tego dwa powody:
1. sami młodzi ludzie się zmieniają,
2. ich rodzice się nie zmieniają.
Rodzic traci autorytet, bo największym autorytetem staje się telewizja, gangi, grupa rówieśnicza (niekoniecznie dewiacyjna).
Młodzi ludzie przeżywają wielką intensywność uczuć. Od głębokiego smutku, głębokiej depresji, izolacji, po bezgraniczny entuzjazm. Stany te zmieniają się dość łatwo i intensywnie. Dlatego czynnikiem stabilizującym jest ukazywanie im pewnych wartości. Jeśli do czegoś się „zapalą”, przekonają (np. zespół muzyczny, grupa sportowa), zaczną pod tym kątem organizować swój świat. Jeśli im tego zabraknie, pozostanie izolacja, ucieczka w samotność.
Najbardziej powszechny stan w okresie adolescencji, to reakcja agresywna, która służy sprawdzeniu „ile mogę zmienić?”. Jest to znak podejmowania odpowiedzialności za rzeczywistość. Lepszy jest gniew, a nawet pewien rodzaj agresji, od lęku, izolacji, zamknięcia. Dziecko zbuntowane, zagniewane pozwala nam wiedzieć, co ono myśli. Jeżeli agresję „zamknie w sobie” i ujawnia lęk, zawstydzenie, to kończą się nasze możliwości oddziaływania. Bardzo często reakcją obronną nastolatka jest strach, smutek, żal. Nastolatki dokonują migracji wewnętrznej, nie chcą nawiązywać kontaktów głównie z dorosłymi.
Najważniejszą wartością dla nastolatka jest wolność, chce robić to, co chce, na co ma ochotę, nie lubi, kiedy się nim kieruje. Młody człowiek „walczy” o swoją wolność. Czyni to w znany mu sposób: krzykiem, kłótnią, ucieczką z domu, łamaniem norm.
Najbardziej istotne, dla młodego, dojrzewającego człowieka jest dążenie do tożsamości, wypromowanie swojego własnego „ja”, tego, że „jestem kimś”. Jeżeli młody człowiek nie będzie miał własnego poczucia tożsamości, to nigdy nie będzie dojrzały. Jakże często, rodzice chcą mieć grzeczne, poukładane dziecko, które wykonuje, co mu się każą, a młody człowiek buntując się walczy o swoją tożsamość. Mówiąc o tożsamości, znów pojawia się problem wartości, z którymi nastolatek się identyfikuje. Są wartości, o które trzeba walczyć, „zapalić” młodych ludzi do nich. A wtedy cała energia, która w nich jest, zostanie wykorzystana dobrze. I nie należy tej energii tłumić, przekreślać, gdyż pozostaną wtedy zbuntowanymi. Fiksacja w okresie fazy rozwojowej, prowadzi do ciągłego buntu. Ci ludzie nie osiągają własnej tożsamości.
Wyznaczniki problematycznych zachowań nastolatków
Wyznacznik – „to, co wyznacza, określa coś, wskazuje na coś”(kwantyfikator)
Hormony – czyli biochemiczne przyczyny reakcji, które ze zdwojoną siłą wpływają na funkcjonowanie młodego człowieka, jest to czas „burzy i naporu”.
Prowokacja. Najbardziej niezawodnym sposobem wywołania np. agresji jest prowokacja w formie fizycznego ataku lub słownej obelgi. Skonfliktowana „sama ze sobą” młodzież bardzo łatwo ulega wszelkim prowokacjom. Prowokacja wywołuje agresję, z co najmniej trzech powodów:
1. wzbudza gniew i cierpienie, motywując sprowokowaną osobę do ich pozbycia się za pośrednictwem agresji (lub ucieczki).
2. wzbudza pragnienie rewanżu poprzez agresję, zgodnie z zasadą wzajemności.
3. podwyższa dobre mniemanie zaatakowanego o sobie i jego reputację, wzbudzając motywację do ich odzyskania.
Choć prowokacja nasila szansę zwrotnej agresji, zjawisko to nie jest nieuchronne, ani powszechne. Sposób reagowania na prowokację jest silnie uwarunkowany kulturowo, na przykład wychowaniem w tak zwanej kulturze honoru, w której nawet drobne utarczki stają się polem walki. W grupie rówieśniczej (tak istotnej dla młodego człowieka) każdy stara się to własne poczucie honoru zachować za wszelką cenę.
Pobudzenie emocjonalne – emocje dojrzewającej młodzieży są bardzo rozchwiane, zmienne i intensywne. Silne pobudzenie osłabia poznawczą kontrolę zachowania – wszelkie kontrole zachowania, mechanizmy kontroli wewnętrznej dopiero kształtują się u młodego człowieka.
Negatywne autorytety – negatywne społecznie modele są zdolne wywołać równie złe zachowania dzieci. Młody człowiek łatwo ulega modzie, agresywnej reklamie, wszelkim pozorom, przyjmując różne autorytety, najczęściej promowane przez media. Są wśród nich indywidualności, ale są także indywidua. A w okresie dojrzewania dotychczasowe autorytety (np. rodzice, dziadkowie) straciły już swój wymiar.
Normy i oczekiwania grupy rówieśniczej – wpływ aprobaty społecznej na zachowanie jest efektem nie mechanicznego warunkowania instrumentalnego, lecz świadomie kontrolowanego dążenia do aprobaty obserwatorów. Młody człowiek dąży do akceptacji grupy, szuka swojej grupy odniesienia. Jeżeli jest to grupa negatywna, aprobata jej członków jest ważnym czynnikiem powodującym i nasilającym niepożądane społecznie zachowania. Ponadto dorastający człowiek walczy o swoją wolność, pragnie zmieniać świat, więc niejednokrotnie łamie normy i oczekiwania społeczne.

Bibliografia
Kmiecik – Baran K.: Agresja, przemoc, przestepstwo. Instytut Promocji Nauczycieli KSOiW, Gdańsk 2001.
Skorny Z: Psychologiczna analiza agresywnego zachowania się. PWN Warszawa 1968.
Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa 1979.

Opracowała mgr Alina Budzyńska
pedagog Gimnazjum nr 2 w Płocku

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie