Tekst
Różnił się nasz stan rycerski od zachodniego, choć zgodnie obyczaje poczęły do Polski przenikać w trzynastym stuleciu. Nawet wtedy jednak różniły się od swoich zachodnich wzorców. Były skromniejsze, bo i dwory polskie były uboższe, nie lśniły przepychem, a uderzały raczej surowością.
Spełniały jednak podobnie jak na Zachodzie ważną funkcję społeczną. Stały się szkołami, w których młodzi szlachcice odbywali swoją rycerską edukację. Dwory pańskie były także szkołą dobrych manier, tu zdobywała tylko młodzież nie tylko ogładę, lecz i ogólną orientację w sprawach publicznych oraz wojskowych. Zapobiegliwi ojcowie krzątali się wokół umieszczenia syna na dworze. A i panowie starali się o liczny orszak paziów i giermków.
W dworskiej edukacji pasowanie na rycerza było najważniejszym wydarzeniem w życiu młodego człowieka.
Przygotowywał się do tego moralnie i fizycznie. Post, noc spędzona na modlitwie, spowiedź, komunia, kąpiel i świeże szaty miały przyszłemu rycerzowi zapewnić na uroczysty dzień czystość duszy i ciała.
Sam akt pasowania był w zasadniczych elementach wszędzie jednakowy. Nakładano giermkowi pas (stąd nazwa), który biegł z prawego ramienia na lewy bok, trzykrotnie uderzano go w ramię mieczem i wypowiadano słowa:
"W imię Boże, świętego Jerzego i świętego Michała (dlatego trzy uderzenia) pasuję cię na rycerza, bądź dzielny, śmiały i wierny ".
Młody rycerz przysięgał, że broni swej używać będzie w obronie Kościoła, wiary i chrześcijaństwa, i że posługiwać się nią będzie w obronie słabych i uciśnionych.
Na insygnia rycerskie składały się przede wszystkim miecz, tarcza i łańcuch. Miecz miał być od tej chwili najwierniejszym towarzyszem i przyjacielem rycerza . Tarcza miała służyć nie tylko do obrony przed ciosami. Obyczajem zachodnim rycerze polscy dekorowali ją herbem. Dzięki temu wiadomo było, do jakiego rodu rycerz należy. W czasach pokoju zawieszona na ścianach komnaty królowała wśród zbroi i trofeów rycerskich. Podczas oblężenia zamku wieszano ją na murach na znak, że opór będzie stawiany.
Wreszcie łańcuch - ten noszony na szyi - odróżniał rycerzy od ludzi innego stanu. Nie mógł go nosić nikt, kto nie był pasowany na rycerza.
Na podstawie książki Tadeusza Rójka Damy, rycerze i dżinsy, Warszawa 1958
Zadanie 1. (0-1)
Zachodnie zwyczaje rycerskie zaczęły przenikać do Polski:
A. w trzynastym stuleciu
B. na przełomie XI i XII wieku
C. za czasów Bolesława Chrobrego
D. w połowie XIV wieku
Zadanie 2. (0-1)
Młodzieńcy „odbywali swoją rycerską edukację":
A. w szkołach rycerskich
B. na dworze królewskim
C. na pańskich dworach
D. przy klasztorach
Zadanie 3. (0-1)
Do insygniów rycerskich należały przede wszystkim:
A. tarcza, miecz, hełm
B. tarcza, miecz, łańcuch
C. herb, miecz, łańcuch
D. tarcza, zbroja, miecz
Zadanie 4. (0-1)
Tarcza rycerska często była dekorowana:
A. kolorowym malowidłem
B. herbem
C. wizerunkiem smoka
D. portretem damy
Zadanie 5. (0-1)
Podczas oblężenia zamku tarczę wieszano na murach na znak, że:
A. mury zamku są nie do zdobycia
B. mieszkańcy zamku są rodu szlacheckiego
C. mieszkańcy zamku będą go bronić
D. mieszkańcy nie będą stawiali oporu
Zadanie 6. (0-1)
Aby przystąpić do ceremonii pasowania, przyszły rycerz nie musiał:
A. pościć
B. spędzać nocy na modlitwie
C. spowiadać się i przyjmować komunię
D. prosić o pozwolenie rodziców lub opiekunów
Zadanie 7. (0-1)
Wskaż grupę wyrazów, w której znajduje się określenie niepasujące do słowa rycerz:
A. błędny, legendarny, wędrowny
B. dzielny, nieustraszony, zaklęty
C. znakomity, waleczny, śpiący
D. sławny, ospały, zaczarowany
Zadanie 8. (0-1)
„Zachować się po rycersku" dziś oznacza:
A. zachować się szlachetnie, mężnie
B. zgodzić się z kimś w każdej sprawie
C. zachować dawne obyczaje
D. brać udział w każdej potyczce
Zadanie 9. (0-1)
Zdanie: „W dworskiej edukacji pasowanie na rycerza było najważniejszym
wydarzeniem w życiu młodego człowieka" jest:
A. równoważnikiem zdania
B. zdaniem pojedynczym rozwiniętym
C. zdaniem złożonym współrzędnie
D. zdaniem złożonym podrzędnie
Zdanie 10. (0-1)
Które zdanie jest nieprawdziwe:
A. Nazwa „pasowanie" wzięła się od nałożenia giermkowi pasa rycerskiego.
B. Młody rycerz przysięgał, że będzie bronił słabych i pokrzywdzonych.
C. Polskie obyczaje rycerskie były takie same jak na zachodzie Europy
D. Łańcuch noszony na szyi odróżniał rycerzy od ludzi innego stanu.
jagoda003 |
