Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Jak realizować zajęcia edukacji regionalnej?

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 6921 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

Jednym z głównych, współczesnych problemów życia społecznego jest głęboki kryzys więzi międzyludzkich. Pod wpływem kultury masowej zanika zwłaszcza wśród młodzieży szkolnej poczucie więzi z własnym środowiskiem.

W obliczu stającego się faktem przyjęcia Polski do Wspólnoty Europejskiej, nie możemy zapomnieć o własnych korzeniach tkwiących w „małej ojczyźnie”. Stanowi ona dla każdego człowieka punkt wyjścia do kształtowania się jego światopoglądu. W zmieniających się warunkach chodzi też o to, by nie tylko zachować własną tożsamość, ale móc bagaż własnego bogactwa kulturowego wnieść do wspólnego dziedzictwa europejskiego. Aktualnie treści regionalne są podstawą szkolnych programów nauczania każdego szczebla. Dziennik Ustaw nr 14 z 1999 roku wyraźnie precyzuje zadania szkoły i cele kształcenia w zakresie edukacji regionalnej. Należą do nich:

1. Rozwijanie wiedzy o kulturze własnego regionu i jej związkach z kulturą narodową.

2. Ugruntowanie poczucia tożsamości narodowej poprzez rozwój tożsamości regionalnej.

3. Rozwijanie wiedzy o historii regionu w powiązaniu z tradycjami własnej rodziny.

W ramach wychowania i kształcenia szkolnego istnieje obowiązek wprowadzania uczniów w historię, tradycje i kulturę regionu dla budowania ich więzi z „małą ojczyzną” oraz przygotowania pokolenia młodych ludzi do bycia pełnowartościowymi i pełnoprawnymi członkami społeczeństwa.

Uczniowie mogą być wdzięcznymi odbiorcami treści regionalnych pod warunkiem, że zajęcia te będą miały dla nich atrakcyjne i różnorodne formy. Oto przykłady takich zajęć:

1. Konkurs historyczno-literacki, bądź na najciekawszy album pod hasłem: „MOJA GMINA MOJĄ MAŁĄ OJCZYZNĄ”

Walory edukacyjne:

- kształtowanie umiejętności samodzielnego zdobywania, gromadzenia i porządkowania informacji o ciekawych miejscach w gminie,

- doskonalenie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji ( Urząd Gminy, prasa, Internet itp.),

- przybliżenie pojęcia „małej ojczyzny”,

- wdrażanie uczniów do samodzielnego pisania prac o charakterze historyczno-literackim,

- poznanie topografii i położenia geograficznego gminy i jej miejsca w Polsce,

- poznanie genezy oraz przebiegu przełomowych wydarzeń, jak i wybitnych osób, które wycisnęły piętno na historii regionu,

- poznanie bogactwa materialnego gminy i jej mieszkańców oraz budzenie dumy z ich osiągnięć,


W jaki sposób mogą one być realizowane?

- należy wcześniej przygotować regulamin konkursu, sformułować tematy prac, w tym określić wymagania wobec prac przygotowywanych przez uczniów,

- do rozstrzygnięcia konkursu powołuje się komisję złożoną z nauczycieli języka polskiego, historii, geografii i plastyki,

- oceniana powinna być estetyka pracy, poprawność językowa, ilość i jakość przedstawionej wiedzy historycznej oraz geograficznej,

2. Konkurs recytatorski utworów poetów związanych z regionem.

Walory edukacyjne:

- zapoznanie z twórczością poetów związanych z regionem,

- zainteresowanie uczniów literaturą regionalną,

- kształtowanie wrażliwości na piękno mowy ojczystej i opiewanej w poezji „małej ojczyzny”

W jaki sposób mogą one być realizowane?

- należy wcześniej przygotować regulamin konkursu, w tym określić wymagania wobec prac przygotowanych przez uczniów,

- do rozstrzygnięcia konkursu powołuje się komisję złożoną z nauczycieli języka polskiego,

- należy przygotować wybór utworów poetyckich przeznaczonych do prezentacji w konkursie,

- należy zorganizować spotkanie uczestników konkursu z żyjącymi twórcami literatury z regionu lub przeprowadzić zajęcia zapoznające z literaturą regionalną.

3. Spotkania ze starszymi mieszkańcami miejscowości zaliczanymi do autochtonów oraz twórcami literatury i sztuki.

Walory edukacyjne:

- umożliwienie bezpośredniego kontaktu uczniów z ludźmi aktywnie uczestniczącymi w życiu społecznym i kulturalnym regionu,

- poznanie historii i dnia dzisiejszego regionu z relacji aktywnych jej uczestników,

- kształtowanie szacunku dla starszego pokolenia i jego dokonań.

W jaki sposób mogą one być realizowane?

- należy zorganizować spotkanie z autochtonami i twórcami kultury regionu; spotkaniu może towarzyszyć wystawa prac twórców regionalnych,

- należy przygotować właściwą oprawę spotkania (kwiaty, foldery, gadżety),

4. Wędrówki i wycieczki szkolne z nauczycielem bądź wychowawcą po najbliższej okolicy.

Walory edukacyjne:

- wyzwolenie aktywności poznawczej uczniów oraz ich intuicji,

- kształtowanie wrażliwości estetycznej i ekologicznej, kondycji fizycznej oraz psychicznej uczniów,

- kształtowanie umiejętności korzystania z literatury turystycznej,

- wędrowanie sprzyja integracji grupy, nawiązywaniu bezpośrednich kontaktów na linii uczeń-nauczyciel, poznaniu uczniów,

- w trakcie wycieczki uczniowie uczą się wybierać ciekawe obiekty godne dokumentacji,

W jaki sposób mogą one być realizowane?

- należy ustalić cel i temat wyprawy lub wycieczki,

- można wykorzystać usługi miejscowych przewodników turystycznych,

- przeprowadzić zajęcia wstępne, na których planuje się wspólnie z uczniami trasę wyprawy oraz przydziela zadania (pełnienie funkcji pilota, przygotowanie opisu poszczególnych obiektów, zbieranie skał, robienie zdjęć),

- wybiera się środek komunikacji,

- przygotować kosztorys wycieczki z uwzględnieniem możliwie najniższych wydatków,

- przeprowadzić zajęcia podsumowujące, których owocami mogą się stać przygotowana wystawa eksponatów i zdjęć lub wykonane przez uczniów albumy.

5. Wystawa materiałów regionalnych bądź fotografii i widokówek.

Walory edukacyjne:

- odkrywanie pasji kolekcjonerskiej u uczniów,

- kształtowanie umiejętnego prezentowania zbiorów, materiałów i własnej pracy,

- zapoznanie z zasadami porządkowania i opracowywania zbiorów kolekcjonerskich,

- uczniowie aktywnie uczestniczą w zachowywaniu dóbr kultury materialnej, którym grozi zapomnienie.

W jaki sposób mogą one być realizowane?

- należy przeprowadzić poszukiwania w domach rodzinnych tekstów dawnych piosenek, modlitw, pieśni religijnych,

- można zorganizować turniej wiedzy o regionalnej symbolice chrześcijańskiej funkcjonującej w życiu codziennym starszego pokolenia, zwyczajach i obrzędach związanych z rokiem liturgicznym i uroczystościami religijnymi,

- należy gromadzić pomoce naukowe w postaci strojów ludowych, narzędzi pracy, przedmiotów towarzyszących niegdyś codziennemu życiu itd. zwyczajów regionalnych, tradycji rodzinnych (np. związanych z obchodzonymi świętami).

6. Przygotowanie inscenizacji opracowanej na podstawie literatury regionalnej lub materiału słowno-muzycznego.

Walory edukacyjne:

- przygotowanie spektaklu może wyłonić talenty recytatorskie czy nawet aktorskie,

- uczniowie (w zależności od wieku) mogą uczestniczyć w pisaniu scenariusza spektaklu, gromadzeniu rekwizytów, strojów itp.,

- uczniowie uczą się interpretacji tekstów literackich,

- przygotowanie spektaklu kształtuje umiejętności współpracy w grupie, co w efekcie ma dać jednolitą, inscenizację teatralną.

W jaki sposób mogą one być realizowane?

- należy dokonać wyboru tekstów literackich oraz przydziału ról na inscenizację,

- należy przygotować scenografię spektaklu,

- należy wcześniej zaplanować i przeprowadzić wymaganą potrzebami ilość prób do przedstawienia,

- należy przygotować zaproszenia na spektakl dla osób związanych z regionem,

- inscenizacja lub spektakl mogą stanowić jedną z form prezentacji projektu edukacyjnego.

7. Projekt edukacyjny.

Walory edukacyjne:

Projekt edukacyjny jest najbardziej optymalną metodą pracy w zakresie edukacji regionalnej:

- umożliwia uczniom łączenie w spójną całość wiedzy, jaką nabywają oni w toku kształcenia w ramach różnych przedmiotów nauczania,

- pozwala też łączyć i wykorzystywać inne, wyżej wymienione w poniższej tabeli metody,

- uczniowie mogą zapoznać się z problemami współczesnego życia społeczno-kulturalnego regionu; ważnymi przełomowymi wydarzeniami z dziejów rodzinnej miejscowości; wybitnymi ludźmi, którzy kształtowali przeszłość, bądź współcześnie przyczyniają się do rozwoju okolicy; tradycjami obecnymi w rodzinach a związanymi z rokiem obrzędowym bądź kulturą regionu oraz bogactwem przyrodniczym i materialnym „małej ojczyzny”.

- zastosowanie projektu w edukacji regionalnej umożliwia wielostronne aktywizowanie uczniów, ich podmiotowe traktowanie, wspomaganie w nabywaniu wielu umiejętności związanych z podejmowaniem konkretnych działań,

- uczniowie rozwijają takie umiejętności, jak zdolność pracy w zespole, formułowanie, wyrażanie, argumentowanie własnych opinii oraz słuchanie opinii wyrażanych przez inne osoby, podejmowanie decyzji grupowych, rozwiązywanie konfliktów i dokonywanie bezpośredniej samooceny własnej pracy.

- metoda ta rozwija samodzielność i samorządność uczniów oraz przyczynia się do integracji grupy, co jest obecnie ważnym składnikiem wychowania obywatelskiego; może ułatwić w przyszłości podejmowanie przez nich inicjatyw obywatelskich.

W jaki sposób mogą one być realizowane?

Metoda ta polega na tym, że zespół uczniów pod opieką nauczyciela samodzielnie inicjuje, planuje i wykonuje pewne przedsięwzięcia oraz dokonuje ich oceny.

Realizacja projektu sprowadza się do zaplanowania i realizacji określonych działań w kolejnych etapach:

a) Etap I – sformułowanie przy pomocy nauczyciela problemu i podział uczniów na zespoły.

b) Etap II – rozważenie propozycji tematu. Uczniowie samodzielnie po wstępnym zapoznaniu się z problematyką dokonują opisu projektu. W jego ramach formułują temat projektu, jego cele i przewidywaną formę realizacji oraz prezentacji (np. odczyt, wystawa, inscenizacja itp.) Prace uczniów są z kolei analizowane, po czym dokonuje się akceptacji zaproponowanych tematów.

c) Etap III – ustalenie zakresu tematu projektu i spisanie kontraktu. Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela sporządzają kontrakt, który powinien zawierać temat projektu, jego cele, zadania dla poszczególnych członków grupy, źródła, które trzeba wykorzystać w toku pracy nad projektem, terminarz spotkań oraz zakończenia pracy, możliwe sposoby przeprowadzenia prezentacji projektu oraz kryteria dokonania jego oceny. Na podstawie tak sporządzonego kontraktu opracowuje się ostateczny plan działania.

d)Etap IV – wspólne opracowanie planu projektu. Uczniowie opisują problem, formułują cele pracy, proponują sposoby rozwiązania, dokonuje się przydział zadań poszczególnym członkom zespołu.

e)Etap V – wykonanie projektu oraz sporządzenie sprawozdania. Nauczyciel tak organizuje zajęcia, aby uczniowie przynajmniej częściowo mogli samodzielnie przy wykazaniu własnej inicjatywy, inwencji wykonać zadania związane z realizacją projektu.

f) Etap VI - zaprezentowanie innym osobom (np. dyrekcji szkoły, nauczycielom, rodzicom, przedstawicielom władz samorządowych) własnej interpretacji tematu i sposobu jego rozwiązania. Należy obmyślić formę prezentacji odpowiednią do tematu projektu. Na tym etapie dokonuje się również oceny realizacji projektu.


Wszystkie wymienione formy wymagają wcześniejszego przygotowania i omówienia z wychowankami, zapoznania z zasadami gromadzenia zbiorów lub zasadami konkursów. Organizowanie tych zajęć nie jest możliwe bez współpracy z rodzicami, dziadkami, wychowawcami i innymi nauczycielami. Zajęcia powinny być organizowane w małych grupach dając możliwość wcześniejszego wyboru określonej formy i podjęcia zadań, jakie będą realizowane stosownie do zainteresowań uczniów.

Odpowiednio rozbudowany sposób prowadzenia zajęć pozwala angażować uczniów, wyjść poza mury szkoły, sprzyja nawiązywaniu bliższych więzi między wychowankami i rozbudza zainteresowania kulturą regionalną. Edukacja regionalna umożliwia bezpośredni kontakt z zabytkami, z ludźmi, którzy tworzyli historię i brali udział w omawianych wydarzeniach historycznych oraz innymi źródłami historycznymi, przez co sama wiedza o przeszłości jest przez nich lepiej przyswajalna, niż ogólne treści historyczne zawarte w podręczniku.

Edukacja regionalna posiada również walory wychowawcze. Wiąże ona uczuciowo młodzież z jej najbliższym środowiskiem społecznym, budzi patriotyzm lokalny, mobilizuje do pracy na rzecz własnego otoczenia. Ułatwia też zrozumienie jego potrzeb i problemów. Uczniowie, poprzez aktywną pracą w różnych formach edukacji regionalnej, czują się ważną częścią środowiska lokalnego.

W obecnie reformującej się szkole miejsce historii regionalnej i lokalnej przewidziano w postaci realizacji ścieżki edukacyjnej: Edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie. Zadaniem nauczyciela jest dobre poznanie przeszłości najbliższej okolicy, konieczne jest samodzielne zbieranie i gromadzenie różnych materiałów pomocniczych. Wymaga to jednak inicjatywy ze strony nauczycieli i wychowawców.



BIBLIOGRAFIA:

1. Gorlewska A., Jak rozbudzać zainteresowania historią regionalną?, Edukacja i dialog, nr 2 (125), 2001, s.52-54.

2. Jakubowska E., Jak budować więzi z najbliższą okolicą – wychowawcze i poznawcze walory „ścieżki regionalnej”?, Geografia w szkole, nr 1 styczeń – marzec 2002, s.27-28.

3. Koralewska M., Jak można realizować ścieżkę regionalną?, Wiadomości historyczne, nr 2 kwiecień-czerwiec 2002, s.107-108.

4. O edukacji regionalnej-dziedzictwie kulturowym w regionie, Biblioteczka reformy MEN, Warszawa 2000.

5. Zellma. A., Realizacja edukacji regionalnej w toku zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych, Wychowanie, na co dzień, nr 4-5 (91-92) 2001, s.36-38.

6. Zellma A., Realizacja edukacji regionalnej metodą projektów uczniowskich, Wychowanie, na co dzień, nr 2-3 (101-102) 2001, s.5-9.

7. Zieleniewska J.S., Metoda projektu w edukacji regionalnej, Nowe w szkole, nr 9 (53) wrzesień 2002, s.14-15.



Opracowała: Anna Milewska.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie