Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Poziom zdolności zachowania równowagi chłopców z wadą słuchu

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 4708 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 


KRZYSZTOF CEJMER
Ośrodek Szkolno – Wychowawczy
w Gołotczyźnie

Wprowadzenie.

     W wielu pracach dotyczących motoryczności równowaga ( zdolność równowagi ) wymieniana jest jako jedna z najważniejszych zdolności koordynacyjnych (Singer1985; Szopa 1988; Hirtz 1989; Raczek 1991 ). Niestety, w układach prób testowych rekomendowanych testów motoryczności (sprawności fizycznej) bardzo rzadko uwzględnia się pomiar zdolności równowagi ciała. W jednej z najnowszych prac z antropomotoryki ( szopa, Mleczko, Żak, 1996 ) spośród 13 opisanych testów tylko jeden " Eurofit" zawiera próbę mierzącą tę zdolność koordynacyjną (równowagę statyczną ). Dotychczasowy stan badań nad metodami diagnozowania zdolności zachowania równowagi ciała można najogólniej sprowadzić do twierdzenia, że jedna grupa pomiarów dotyczy użycia mniej lub bardziej wyrafinowanej aparatury i urządzeń (np. Golema 1981; Juras, Waśkiewicz 1994 ) druga – prostych testów motorycznych, możliwych do zastosowania w codziennej praktyce pedagogicznej, trenerskiej, terapeutycznej (np.Ljach1988; Kalina, Jagiełło, Gliniecka 2001; Raczek, Mynarski, Ljach 2002 )
     Raczek (1991 ) stwierdza, że zdolność równowagi umożliwia utrzymanie pozycji ciała ( równowaga statyczna ) oraz zachowanie lub odzyskanie tego stanu ( równowaga dynamiczna ) w czasie czynności ruchowej albo po jej wykonaniu. Równowaga dynamiczna – wyjaśnia dalej – dotyczyć może ruchów wykonywanych w jednym kierunku lub też wokół osi ciała. Z ta zdolnością wiążą się czynności zapewniające równowagę manipulowanych ( balansowanych, żonglowanych ) obiektów, np. piłek, obręczy. Raczek podkreśla, że znaczenie zdolności równowagi jest szczególnie istotne w przypadku małych płaszczyzn podparcia, chwiejnego podłoża lub też w warunkach częstych zakłóceń (np. podczas jazdy na łyżwach, nartach, gimnastyce ).
     W toku dotychczasowych badań ustalono, że podstawę zdolności równowagi stanowią przede wszystkim informacje pochodzące z analizatorów dotykowych, kinestetycznych, optycznych i przedsionkowych. W równowadze statycznej lub w czasie bardzo powolnych ruchów główną rolę spełnia analizator kinestetyczny, natomiast w równowadze dynamicznej ( lokomocyjnej, obrotowej ) analizator przedsionkowy.
     Golema ( 1981 ), badając regulację równowagi u człowieka, stwierdził, że jest to proces dynamiczny i odbywa się odruchowo. W kolejnych eksperymentach mierzył swobodne wychylenia ciała w przód i w tył, określał przemieszczanie poszczególnych części ciała podczas pchnięcia ( zakłócenia ), rejestrował siły przy zderzeniu niecentralnym, porównywał swobodne wychylenia ciała do modelu pręta opartego na łuku koła, rejestrował przemieszczenia punktu przyłożenia siły reakcji podłoża. Przeprowadzone przez Golemę badania dały podstawę do przyjęcia odpowiednich uproszczeń do budowy matematycznego modelu procesu regulowania równowagi przez człowieka. Takie badania mają bardzo duże znaczenie, zwłaszcza poznawcze – w sensie zgłębienia istoty mechanizmów regulacji równowagi u człowieka. Na podstawie dotychczasowych badań ustalono, że najwyższy poziom równowagi statycznej przypada na 16 – 17 rok życia zarówno dziewcząt, jak i chłopców; natomiast równowagi dynamicznej u 16 letnich chłopców i 17 letnich dziewcząt (Raczek, Mynarski 1992 ). Ogólną tendencją jest stosunkowo szybki rozwój zdolności zachowania równowagi u dziewcząt do 13 – i u chłopców do 14 roku życia (Martin 1982; Hirtz, Wellitz 1985 ).
     W założeniach do badań własnych przyjąłem następujące ustalenia :
  • Zjawisko równowagi dynamicznej ma szczególne znaczenie ze względu na zagrożenie upadkiem podczas codziennych czynności oraz ze względu na oczekiwaną efektywność zawodowa osób działających w warunkach zakłócenia równowagi.
  • Adaptacja do zwiększania tolerancji ustroju na zakłócenia równowagi zachodzi bądź poprzez określony trening sportowy i udział w walce sportowej, bądź poprzez odpowiednio intensywną aktywność zawodową związaną z ekspozycją tej właśnie zdolności koordynacyjnej.
     Niniejsza praca poświęcona została problematyce zdolności zachowania równowagi ciała chłopców głuchych w odniesieniu do ich rówieśników słyszących. Zainteresowanie się tym problemem wśród głuchych wynika z racji mojej pracy w charakterze nauczyciela wychowania fizycznego w Ośrodku Szkolno – Wychowawczym dla Dzieci i Młodzieży Niesłyszącej i Słabo Słyszące.

Rozwój fizyczny i sprawność motoryczna dzieci głuchych.
     Na formowanie się osobowości dziecka głuchego, poza wieloma czynnikami, ogromny wpływ wywiera rozwój fizyczny. Z historii rozwoju nauki medycyny oraz teorii nauczania i wychowania dowiadujemy się, że na temat wpływu głuchoty na fizyczny rozwój dziecka wypowiadane były różnorodne, a niejednokrotnie sprzeczne poglądy. Większość lekarzy i surdopedagogów traktowało dawniej głuchego jako chorego, o znacznych odchyleniach fizycznych w porównaniu z rozwojem jednostek słyszących. Wypowiedzi ówczesnych naukowców o wpływie głuchoty na fizyczny rozwój głuchego odbiły się w opracowaniach pedagogicznych nawet postępowych działaczy.
Tak np. Łagowski w pracy " Nauczanie głuchoniemych mowy ustnej" dowodzi, że :
  • Działalność całego systemu nerwowego u głuchych przypuszczać należy jest słabsza, niż u słyszących.
  • Wśród głuchych dzieci sporo jest dzieci niewielkiego wzrostu, słabszych, często spotykamy u nich zamglone wejrzenie, niezdrowy wygląd.
  • Dowiedzione jest, że choroby, które wywołują głuchotę częstokroć źle oddziaływały również na oczy.
  • Specjalnie rzuca się w oczy fakt, iż w zakładach dla głuchych dużo dzieci choruje na świnkę.
  • Wszyscy głusi powłóczą nogami, ciężko oddychają.
     Przytoczone powyżej wypowiedzi o anomalnym stanie fizycznym głuchych są jednostronne. Dużym błędem przy badaniu stanu fizycznego dziecka głuchego było wówczas to, że badania te nie były prowadzone na przestrzeni dłuższego okresu rozwoju dziecka dzięki czemu nie potrafiono wykryć jak organizm dziecka mobilizując wszystkie swoje kompensacyjne możliwości, walczy ze zniekształceniem jego fizycznego ustroju.

Ustalając ogólny pogląd na fizyczny stan dziecka głuchego lekarze i pedagodzy nie uwzględniali jego złych warunków bytowych, złej organizacji lecznictwa oraz nienależytego poziomu wychowania.
     Współczesne wyniki badań dotyczące rozwoju fizycznego dzieci głuchych i ich sprawności fizycznej nie są jednoznaczne. Różne opinie wyrażono zwłaszcza na temat rozwoju klatki piersiowej tych dzieci. Dominowało przekonanie, iż obwód klatki piersiowej dzieci głuchych jest mniejszy niż słyszących.
     Kirejczyk K.( 1967 ) wykazuje, że u dzieci głuchych częściej niż u słyszących spotykamy : zaburzenia zmysłu równowagi, anomalie i odchylenia od normy w rozwoju centralnego układu nerwowego, schorzenia oczu wynikające z ich przepracowania, słabszy rozwój klatki piersiowej i narządów oddechowych oraz prawie trzykrotnie większą liczbę dzieci leworęcznych.
     Potwierdzenie słabszego rozwoju fizycznego, głównie klatki piersiowej znajdujemy również u Marii Grzegorzewskiej (1964 ). M. Grzegorzewska stwierdza również, że chód dziecka głuchego jest dość charakterystyczny, niepewny ponieważ ma ono często uszkodzony narząd przedsionkowy.
Zaprzeczeniem wyników badań dotyczących pojemności życiowej płuc i obwodu klatki piersiowej głuchych są badania eksperymentalne S.Łopatko (1960)).Dowodzą one, że głuchota nie ma zasadniczo wpływu na obwód klatki piersiowej ani na pojemność życiową płuc, natomiast ma wpływ na sposób posługiwani9a się organami oddechowymi przy tworzeniu mowy.
     Na temat rozwoju i sprawności fizycznej dzieci głuchych w wieku 10 – 16 lat wypowiadał się J. Dziedzic (1967 ), który sformułował następujące wnioski :
  • rozwój fizyczny dzieci głuchych, zwłaszcza chłopców, odniesiony do norm R. Trześniowskiego można uznać za prawidłowy,
  • sprawność fizyczna dzieci głuchych jest niższa od sprawności fizycznej dzieci normalnych,
  • sprawność fizyczna dziewcząt głuchych jest wyższa od sprawności fizycznej głuchych chłopców.
     Opinie przeciwstawna wyraził Z.Skrocki (1967 ) , który stwierdził , iż wysokością i ciężarem ciała chłopcy głusi wyraźnie ustępują słyszącym, zaś sprawność fizyczna badanej grupy nie odbiega od sprawności słyszących. Jego zdaniem także pojemność płuc dzieci głuchych, określona obwodem klatki piersiowej nie różni się od pojemności płuc rówieśników słyszących.
     Reprezentatywne i zarazem najobszerniejsze badania nad rozwojem i sprawnością fizyczną całej populacji dzieci głuchych w Polsce przeprowadził T.Maszczak (1985 ). Badania objęły 3015 dzieci głuchych. Program badań obejmował : ocenę poziomu rozwoju fizycznego opartą na pomiarach wysokości i ciężaru ciała oraz obwodu klatki piersiowej, a także ocenę poziomu sprawności fizycznej oparta na wynikach uzyskanych na próbach sprawności motorycznej mierzonej testem Ludwika Denisiuka.
T. Maszczak dokonał analizy porównawczej uzyskanych przez siebie wyników badań z danymi N. Wolańskiego (1962 ) i R. Trześniowskiego (1951 ) dotyczacymi wybranych wskaźników morfologicznych dzieci i młodzieży słyszącej oraz danymi S. Łopatto (1938 ) dotyczącymi dzieci głuchych.
Stwierdził, że :
  • zarówno chłopcy jak i dziewczęta głuche badane w 1972 roku mają znaczna przewagę w wysokości i ciężarze ciała nad głuchymi rówieśnikami z 1938 roku,
  • średnia wartości wysokości i ciężaru ciała dzieci głuchych badanych w 1972 roku są również na ogół wyższe w porównaniu ze wzrostem i ciężarem ciała słyszących z 1951 roku,
  • w porównaniu z danymi dzieci słyszących z 1962 roku zarówno wysokość jak i ciężar ciała badanych dzieci głuchych odznaczają się niższymi wartościami średnich arytmetycznych,
  • rozwój fizyczny dziewcząt głuchych przebiega w sposób bardziej dynamiczny niż rozwój ich głuchych rówieśników,
  • uzyskane wyniki badań wskazują, iż obserwowane wśród i młodzieży zjawisko akceleracji rozwoju występuje także u dzieci głuchych, jednakże jego tempo jest mniejsze niż u słyszących.
     Tadeusz Maszczak na podstawie swoich badań nie potwierdził rozpowszechnionego poglądu, iż rozwój klatki piersiowej dzieci głuchych jest słabszy niż słyszących. Sądzi on, że fakt ten jest wynikiem szczególnego akcentowania nauki mowy w pracy z dziećmi głuchymi. Ma to ścisły związek z nasileniem ćwiczeń artykulacyjnych oraz ćwiczeń oddechowych i głosowych. Wszystkie one mają ścisły związek z rozwojem klatki piersiowej.
     Analiza oceny poziomu sprawności fizycznej wykazała, że najbardziej rozwiniętą cechą motoryczności u chłopców głuchych jest zwinność, najmniej siła. Najbardziej rozwiniętymi cechami motoryki u dziewcząt głuchych jest wytrzymałość i zwinność, najmniej moc.
     Na podstawie przeprowadzonych badań i analizy zebranego materiału T. Maszczak wysunął następujące wnioski :
  • najbardziej rozwiniętymi cechami motoryczności w rozwoju ontogenetycznym dzieci głuchych są : zwinność i wytrzymałość, najsłabiej siła i moc,
  • poziom sprawności fizycznej dziewcząt głuchych jest nieco wyższy w porównaniu z poziomem sprawności fizycznej głuchych chłopców,
  • sprawność fizyczna dzieci głuchych kształtuje się na poziomie średniej sprawności dzieci słyszących,
  • dzieci głuche i równocześnie upośledzone umysłowo osiągnęły niższy poziom rozwoju fizycznego i sprawności fizycznej aniżeli ich głusi rówieśnicy o normalnym rozwoju umysłowym.
     Uzyskane przez T. Maszczaka wyniki pozwalają stwierdzić, iż głuchota nie determinuje w istotny sposób rozwoju fizycznego i sprawności motorycznej, aczkolwiek tempo wzrastania u dzieci głuchych jest wyraźnie opóźnione w porównaniu z dziećmi słyszącymi, a średnie wymiary wysokości i ciężaru ciała niższe. U. Eckert (1989 ) podkreśla w swojej pracy dotyczącej stopnia dojrzałości szkolnej dzieci z wadą słuchu, iż osiągnięcie przez dziecko pewnej odporności i sprawności fizycznej oraz określonego stopnia rozwoju ruchowego jest mu niezbędne w związku ze szkolnym trybem życia, np.: siedzenia przez dłuższy czas w ławce, branie udziału w zorganizowanych zabawach ruchowych. Dojrzałość w tym zakresie jest konieczna przy opanowywaniu różnych technik szkolnych np. przy nauce pisania, rysowania, w zajęciach praktycznych. W technikach tych duża rolę odgrywają ruchy rąk, a szczególnie palców, tzw. sprawność manualna. Rozwój sprawności motorycznej związany jest ze zmysłem równowagi. U osób z wada słuchu częściej niż u osób słyszących proces chorobowy ucha powoduje uszkodzenie kanałów półkolistych błędnika i w konsekwencji zaburzenie równowagi, co uniemożliwia wykonywanie ruchów.
     Badania H.R.M. Myklebusta (Gałkowski 1976 ) wykazują opóźnienia dzieci głuchych w zakresie motoryki, szybkości ruchów i koordynacji statycznej. Badania nad różnymi elementami dojrzałości szkolnej, w tym nad sprawnością motoryczną, prowadzone były w WSPS im. M.. Grzegorzewskiej w Warszawie (Kurach 1978 ). W badaniach sprawności motorycznej wykorzystano test Oziereckiego zmodyfikowany przez A. Barańskiego. Przeprowadzono sześć grup ćwiczeń sprawdzających podstawowe mechanizmy pojętności ruchowej dla wieku 6,7,8 lat. Porównano zdolności ruchowe dzieci głuchych i słyszących. Analiza wyników uzyskanych przez dzieci głuche i słyszące w wieku 6,4 do 7,4 lat wykazała, że średnie wartości wieku metrykalnego dzieci słyszących i wieku ich zdolności ruchowych przewyższały średnie wartości wieku metrykalnego i zdolności ruchowych dzieci głuchych.
     U dzieci głuchych stwierdzono obniżenie średnich wartości wieku zdolności ruchowych o jeden miesiąc w odniesieniu do wieku metrykalnego. U dzieci słyszących obie te średnie mają równą wartość. Prawidłowy rozwój zdolności ruchowych występuje u około 2/3 dzieci głuchych, natomiast u dzieci słyszących norma zdolności ruchowych ma miejsce w 3 przypadków . Stwierdzono, że dojrzałość szkolna u badanych dzieci w zakresie sprawności ruchowych wynosi u głuchych 6,8 podczas gdy u słyszących 7,0.

Cel pracy.
    Celem tej pracy jest ocena i porównanie poziomu zdolności zachowania równowagi chłopców głuchych i słyszących w wieku 14 – 16 lat.
Znajomość poziomu zdolności zachowania równowagi badanych chłopców głuchych ma duże znaczenie dla ich rewalidacji, ułatwi bowiem na lekcjach wychowania fizycznego i na pozalekcyjnych zajęciach sportowo – rekreacyjnych właściwy dobór metod i form pracy, pozwoli również dokonać wstępnej selekcji młodzieży pod kątem ich indywidualnego usprawniania w zakresie tej zdolności koordynacyjnej.
     Podmiot, przedmiot i materiał badawczy.
Przedmiotem pracy było :
  • dokonanie pomiaru zdolności zachowania równowagi chłopców głuchych,
  • dokonanie pomiaru zdolności zachowania równowagi chłopców słyszących,
  • dokonanie porównania zdolności zachowania równowagi chłopców głuchych i słyszących,
  • dokonanie analizy wyników w aspekcie wieku badanych.
     Badany zespół obejmował 26 chłopców głuchych w wieku 14 – 16 lat oraz 26 rówieśników słyszących .
     Chłopcy głusi to uczniowie Gimnazjum w Ośrodku Szkolno – Wychowawczym w Gołotczyźnie a chłopcy słyszący Gimnazjum w Sońsku. Charakterystyki badanych grup dokonano na podstawie analizy dokumentacji szkolnych.

Metody i narzędzia badań.
     Badania, których wyniki przedstawiłem w dalszej części pracy dotyczą chłopców głuchych uczęszczających do Gimnazjum w Ośrodku Szkolno – Wychowawczym w Gołotczyźnie. Grupą porównawczą są chłopcy z Gimnazjum w Sońsku.
Obie szkoły dysponują :
  • obszernym terenem wyposażonym w boiska do gier zespołowych – piłki nożnej, koszykówki, siatkówki,
  • urządzeniami lekkoatletycznymi – bieżnia, skocznia,
  • salą gimnastyczną wyposażoną w niezbędny sprzęt sportowy.
     Badany zespół obejmował 26 chłopców w każdej grupie. W celu poznania interesującej mnie rzeczywistości posłużyłem się następującymi metodami badawczymi :
  1. Analiza dokumentów.
  2. Pomiar zdolności zachowania równowagi.
  3. Metody statystyczne.
     Do pomiaru zdolności zachowania równowagi zastosowano tzw. test obrotowy ( Kalina, Jagiełło, Gliniecka 2001, Kalina, Nawrocki 2002) Test polega na wykonaniu po sześć wyskoków w powietrzu z obrotem o 360o ( naprzemiennie w prawo i w lewo ) i lądowaniu po każdym tego rodzaju wyskoku i obrocie w taki sposób, by obie stopy ponownie uzyskały kontakt z ustalona wcześniej linia, z której badana osoba rozpoczyna próbę trwającą około 12 sekund. Testowanie poprzedzono dokładnym wyjaśnieniem zasad i umożliwiono badanym osobom wykonanie kilku próbnych wyskoków z obrotem ( chłopcy głusi otrzymali instrukcję wykonania testu w języku migowym ).
     Instrukcja wykonania testu i kryteria oceny : badana osoba przyjmuje postawę stojąc w rozkroku ( nogi na szerokość bioder ) na twardym materacu, tak, by stopy środkową częścią znajdowały się na wyznaczonej linii ( o szerokości nie większej niż 1 cm ).Na komendę " gotów", wydaną przez prowadzącego test, badana osoba ugina nogi w kolanach, a wówczas asystent prowadzącego test rozpoczyna odliczanie : sto dwadzieścia jeden ( wypowiedź głośna ) – sto dwadzieścia dwa ( znacznie ciszej ). W czasie odliczania "121" badana osoba wykonuje wyskok z obrotem o 360o w prawo, a kiedy asystent wypowiada "122", wówczas badany koryguje postawę po lądowaniu ( jeżeli utracił kontakt stopami z ustaloną linią, ustawia ponownie stopy w postawie wyjściowej). Podczas kolejnego cyklu odliczeń badana osoba wykonuje wpierw wyskok z obrotem w lewo ("121" ) i korektę postawy po lądowaniu ("122" ) – następny cykl rozpoczyna się obrotem z wyskoku w prawo itd. ( każdy cykl " wyskok – lądowanie – korekta postawy" trwa około 2 sekund ).Lądowanie po wyskoku przez badaną osobę na wyznaczonej linii obydwiema stopami i utrzymanie równowagi prowadzący test potwierdza wypowiedzią "zero" ( jest to najwyższa z możliwych ocen wykonania danego elementu testu ); brak po lądowaniu kontaktu z linią jednej stopy oceniane jest jako "jeden", co oznacza umowny stopień niedokładności; "dwa" oznacza brak po lądowaniu kontaktu z linią obydwiema stopami; "trzy" oznacza podparcie się o podłoże ręką / rękami lub upadek. Oceny wypowiadane przez prowadzącego test jego asystent, który jednocześnie odlicza "121 – 122’, odnotowuje w karcie dokumentowania danych przy odpowiednim elemencie testu ( kolejnym wyskoku). Ogólny wynik testu jest sumą ocen jego sześciu elementów ( następujących po sobie wyskoków z obrotem ciała ) i zawiera się od 0 do 18 umownych punktów.
     "0" oznacza bardzo wysoki poziom równowagi (zdolność równowagi ) – natomiast "18" skrajne przeciwieństwo tej oceny. Dopuszcza się możliwości dwukrotnego wykonania testu przez badaną osobę ( oddzielając powtórzenia co najmniej 5 – minutową przerwą). Wówczas uwzględnia się wynik lepszy.
     Arbitralnie przyjęto następujące kryteria indywidualnej oceny poziomu zdolności równowagi ( w nawiasach punkty jako umowny stopień niedokładności zrealizowania testu) :
  • wybitny (0 ),
  • bardzo wysoki (1 ),
  • wysoki (2 –3 ),
  • przeciętny (4 –6 ),
  • niski (7 –9 ),
  • bardzo niski (10 – 12 ),
  • niedostateczny (13 – 18 ).

Metody statystyczne.
     Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej, wyliczając dla badanych zmiennych : sumę, średnią arytmetyczną, odchylenie standardowe, rozstęp. Określono ponadto istotność różnic między zbiorami danych zgodnie z celem badań.

Analiza wyników.
     Wyniki zastosowanego testu dowodzą, iż poziom zdolności zachowania równowagi ciała chłopców głuchych jest niższy a niżeli u chłopców słyszących., aczkolwiek średnio tę zdolność koordynacyjną chłopcy ukształtowali na poziomie niskim . Średni wynik testu chłopców słyszących wynosi 6,88 zaś chłopców głuchych 8,08.Różnica 1,2. Nie stwierdzono statystycznie istotnych różnic.
     Rozstęp wyników u chłopców słyszących wynosi od 0 – 14 punktów ( a więc od poziomu wybitnego do niedostatecznego ),zaś u chłopców głuchych od 1 – 15 punktów ( od poziomu bardzo wysokiego do niedostatecznego ).
     Bezbłędnie test wykonał jeden chłopiec słyszący ( 3,8 % ), dowodząc wybitnego poziomu zdolności równowagi i żaden z chłopców głuchych bardzo wysoki poziom zdolności równowagi ujawnił jeden chłopiec słyszący (3,8 ) i jeden chłopiec głuchy (3,8 ), natomiast odpowiednio wysoki 23,1% i 15,4 %; przeciętny po 19,2 %; niski po 26,9 %; bardzo niski 15,4 % i 23,1 %; niedostateczny 7,7 % i 11,5.
     Obie grupy różnią się także pod względem profilu zdolności tolerowania zakłóceń równowagi (rys.2). Każdy element na niższym poziomie realizowali chłopcy głusi. Chłopcy słyszący najlepiej tolerowali zakłócenia równowagi spowodowane pierwszym wyskokiem z obrotem w prawo o 360 , najgorzej natomiast trzeci i szósty obrót. Chłopcy głusi również najlepiej tolerowali pierwszy wyskok z obrotem, najgorzej trzeci, piąty i szósty obrót. Jednakże chłopcy głusi nie ustępują na poziomie statystycznie istotnym rówieśnikom słyszącym pod względem jakości tolerowania równowagi.
     Wyniki testu równowagi w poszczególnych kategoriach wiekowych kształtują się na poziomie niskim zarówno u chłopców słyszących jak i głuchych (tab.5, rys.4 ). W tym chłopcy głusi osiągnęli nieco gorsze wyniki niż słyszący. Jednakże w obu badanych grupach wraz z wiekiem chłopców zwiększa się poziom tolerowania zakłóceń równowagi. Prawdopodobnie jest to spowodowane aktywnością fizyczną.
Dyskusja.
     Z analizy porównawczej badanych grup młodzieży wynika, że zdolność zachowania równowagi chłopców głuchych mierzona testem obrotowym jest niższa niż u chłopców słyszących. Równocześnie wyniki wskazują, iż ta zdolność koordynacyjna w obu grupach kształtuje się na poziomie niskim. Dotychczasowe prace dotyczące poziomu zdolności zachowania równowagi dowodzą, że tę zdolność można ukształtować poprzez stosowanie odpowiednich ćwiczeń, podczas których dochodzi do intensywnych zakłóceń równowagi. Dłuższy staż treningowy nie tylko sprzyja zmniejszaniu różnic między sportowcami pod względem zdolności równowagi ale także stymuluje zwiększanie tolerancji ustroju na zakłócenia równowagi. Dowodem na to są wyniki badań ( Kalina, Nawrocki 2002 ) przeprowadzonych na żołnierzach kawalerii powietrznej, które upoważniają do stwierdzenia, że realizowany intensywny trening militarny żołnierzy sprzyja kształtowaniu zdolności zachowania równowagi. Inne badania ( Kalina, Syska, Gliniecka 2004 ) wykazały, iż trening samoobrony z elementami nowoczesnych form gimnastyczno – tanecznych stymuluje zdolność zachowania równowagi. Zwiększenie tolerancji na zakłócenia równowagi nie tylko zwiększa możliwości obronne człowieka, ale także zwiększa bezpieczeństwo lokomocyjne. Kolejne badania ( Kalina, Jagiełło, Gliniecka 2001 ) na młodych sportsmenkach uprawiających przez wiele lat woltyżerkę dowodzą, że te dyscypliny sportu gdzie zachodzi bardzo często do intensywnych zakłóceń równowagi wydatnie zwiększają tolerancję ustroju na tego rodzaju bodźce środowiskowe.
     Wyniki badań wskazujące niski poziom zdolności zachowania równowagi zarówno u chłopców głuchych jak też i słyszących sugerują konieczność zwrócenia większej uwagi na kształtowanie tej zdolności koordynacyjnej podczas lekcji wychowania fizycznego i pozalekcyjnych zajęć sportowo – rekreacyjnych. Jak dowiedziono w nielicznych badaniach poziomu zdolności zachowania równowagi można stymulować poprzez odpowiednio ukierunkowaną aktywność fizyczną, podczas której często dochodzi do zakłóceń równowagi. W związku z powyższym wskazane byłoby wzbogacenie programów nauczania wychowania fizycznego o treści ukierunkowane na stymulowanie mechanizmów ustroju odpowiedzialnych za regulację równowagi. Wstępna diagnoza poziomu zdolności zachowania równowagi ciała uczniów ma duże znaczenie w procesie rewalidacji. Ułatwi bowiem na lekcjach wychowania fizycznego i na pozalekcyjnych zajęciach sportowo – rekreacyjnych właściwy dobór metod i form pracy.
Wnioski.
  1. Badania wykazały, że średnia zdolność zachowania równowagi chłopców głuchych wynosi 8,08 przy rozstępie 1 – 15 zaś u chłopców słyszących średnia zdolność zachowania równowagi wynosi 6,88 przy rozstępie 0 – 14 . W obu grupach zdolność ta kształtuje się na poziomie niskim. Nie stwierdzono statystycznie istotnych różnic.
  2. Uszkodzenie słuchu nie należy do czynników różnicujących w sposób statystycznie istotny predyspozycji do tolerowania zakłóceń równowagi ciała.
Opracował: mgr Krzysztof Cejmer

Literatura :
  1. Dziedzic J. Ritzke L. 1979, Kultura fizyczna w szkołach i zakładach dla głuchych i niedosłyszących, WsiP, Warszawa.
  2. Eckert U. 1989, Biuletyn audiofonologii tom I.
  3. Encyklopedia zdrowia 1998, praca zbiorowa, PWN.
  4. Golema M. 1981, Biomechaniczne badania regulacji równowagi u człowieka, Wrocław, Studia i monografie Akademii wychowania Fizycznego we Wrocławiu, Zeszyt nr 2.
  5. Grzegorzewska M. 1964, Pedagogika Specjalna, Skrypt wykładów,PIPS.
  6. Kalina R.M., Jagiełło W., Gliniecka W. 2001, Ocena poziomu równowagi sportowców uprawiających woltyżerkę. W : Cz. Urbanik (red) : Wybrane zagadnienia biomechaniki sportu. Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie.
  7. Kalina R. M., Nawrocki W. 2002, Zdolnośc równowagi żołnieży kawalerii powietrznej w różnych okresach służby wojskowej. W : Poznań.
  8. Kirejczyk K. 1967, Ewolucje systemów kształcenia dzieci głuchych, Warszawa NK.
  9. Łopatto S. 1960, Wpływ głuchoty na fizyczny rozwój dziecka, Warszawa.
  10. Maszczak T. 1985, Wychowanie fizyczne i sport dzieci specjalnej troski, Warszawa AWF.
  11. Raczek J., Mynarski W. 1992, Koordynacyjne zdolności motoryczne dzieci i młodzieży. Struktura wewnętrzna i zmienność osobnicza, AWF, Katowice.
  12. Raczek J., Mynarski W., Ljach W. 2002, Kształtowanie i diagnozowanie koordynacyjnych zdolności motorycznych. Podręcznik dla nauczycieli, trenerów i studentów, AWF w Katowicach, Katowice.
  13. Szczepankowski B. 1999, Niesłyszący – Głusi – Głuchoniemi wyrównywanie szans, Warszawa, WsiP
  14. Szopa J., Mleczko E., Żak S. 1996, Podstawy antropomotoryki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków.
  15. Wolański N. Parizkowa J. 1976, Sprawność fizyczna a rozwój człowieka, Warszawa PWN.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie