Zarys historii Publicznej Szkoly Podstawowej im. UNICEF
w Lewiczynie.
Historia szkoły w Lewiczynie sięga czasów zaborów.
Pierwsze wzmianki datowane są na lata 1816-1818.
Po Kongresie Wiedeńskim Polacy doszli do wniosku, że mogą liczyć tylko na własne siły.
W takich okolicznościach, dzięki zapobiegliwości i wytrwałej pracy ówczesnego proboszcza parafii Lewiczyn ks. Teofila Osmańskiego powstała publiczna szkółka elementarna. Utrzymywano ją z ofiar i dobrowolnych zapisów rozłożonych na wszystkich parafian.
Pismem z dnia 30.03.1918 roku ksiądz Osmański został wezwany do organizacji placówki. Mieściła się ona w budynku parafialnym. Została zatwierdzona pismem Komisarza d/s Oświaty Obwodu Warszawskiego z dnia 11.05.1818 roku.
Dokument zatwierdzający szkołę
w Lewiczynie
Nr 4198 Komisarz Obwodu Warszawskiego Służba Cyw. Rządu w Warszawie. 11.05.1818
Dzieło zorganizowania Szkoły Elementarnej we wsi Lewiczyn potwierdzone przez Komisję Wojewódzką do użycia właściwego Dozoru przysyłając.. Wzywa Go o zastosowanie w Ex pensie zupełnie do etatu - przy tym oświadcza, że Naddzierżawca Ekonomii Goszczyn został wezwany do wyznaczenia domu na szkołę tymczasowo jaki bądź może, a potem starał się o wybudowanie nowego za dopomożeniem Towarzystwa Szkolnego.
Do dozoru Szkółki Elementarnej (podpis nieczytelny)
Trudności lokalowe jednak się nie skończyły. Budynek parafialny mógł pomieścić tylko 24 uczniów. Do szkoły natomiast uczęszczały dzieci z Lewiczyna, Skurowa, Jaroch, Kuss, Oczesał, Piekiełka, Kraski, Widowa, Grotowa Górnego i Dolnego, Borut, Zaborowa, Zaborówka, Wilczego Targu. W związku z tym powołany uprzednio Dozór Szkoły postanowił wynająć dom prywatny i zobowiązano społeczność Lewiczyna do poczynienia starań związanych z budową nowej szkoły. Województwo przeznaczyło na ten cel 1000złp oraz drewno. Szkoły jednak nie pobudowano.
17.04.1821 roku ks. Teofil Osmański kupił osiem mórg magdeburskich i dom z zabudowaniami od niejakiego Komorowskiego - mieszkańca Lewiczyna - dla szkoły. Płaca roczna nauczyciela wynosiła wówczas 600 złp. Gospodarze nie płacili, więc po trzech latach nauczyciel Niciński opuścił wieś, a wrócił tu były nauczyciel ks. Zalewski z płacą 81 złp.
Ostatni zapisek pochodzi z 30.03.1828 roku - budynek szkoły i pole zabrał ówczesny dzierżawca Lewiczyna - Zawadzki. Szkoła elementarna istniała więc 10 lat.
Prawdopodobnie w 1603 roku działała już wiejska szkółka, czego dowodem jest opis wizyty bpa Goślickiego " ze wsi Jarochy vector scholae pobiera dziesięcinę"
Kolejne wiadomości o szkole pochodzą dopiero z roku 1926. Jedynym wówczas nauczycielem i dyrektorem był pan Poniatyszyn. Znajdowała się ona wówczas w murowanym budynku biblioteki mleczarni oraz remizy strażackiej. Następnie kierownictwo objął pan Marian Rzeczkowski, a nauczycielami w tym czasie, a także podczas okupacji byli: panie Małachowska, Burzyńska oraz panowie Jakobi, Fornalski, Kraszewski.
Działania wojenne zawiesiły pracę placówki, chociaż nie zrezygnowano z tajnych kompletów.
W 1933 roku w szkole było 6 oddziałów, czterech nauczycieli i około 260 uczniów.
15 sierpnia 1937 roku odbyła się wielka loteria fantowa, z której dochód miał być przeznaczony na budowę nowego budynku. Jednak do niej nie doszło. Lekcje w dalszym ciągu odbywały się w kilku budynkach : w dawnym domu gminnym , w mleczarni oraz na posesji Państwa Puncewiczów . Do szkoły uczęszczało wówczas około 210 uczniów.
W 1945 roku kierownictwo objął Władysław Lewandowski , który rozpoczął starania o budowę nowej szkoły .W 1947 roku odbyło się walne zebranie rodziców, na którym zapadła decyzja o budowie. Społeczność Lewiczyna zobowiązała się wówczas do bezpłatnej pracy i transportu materiałów budowlanych oraz gromadzenia środków na ten cel. Zakontraktowano także po 200 złotych z 1 ha na rzecz szkoły. Za pieniądze komitetu oraz otrzymane z gminy kupiono budynek z majątku Lewiczyna , następnie budynek ten został rozebrany i przeznaczony na fundamenty szkoły . Wykop został zrobiony przez mieszkańców w czynie społecznym . Cegłę na nową szkołę przywożono z cegielni w pobliskim Worowie . Wozili ją wozami konnymi okoliczni mieszkańcy w czynie społecznym .Piach , żwir , wapno oraz cement został zakupiony za pieniądze zarobione na licznych zabawach szkolnych organizowanych przez Komitet Rodzicielski . Budowniczym szkoły był Pan Czajkowski – mistrz murarski z Grójca .
W 1948 roku prace nasiliły się i już w roku 1950 młodzież rozpoczęła naukę w nowym budynku (na parterze). Szkoła prezentowała się wspaniale – zbudowana z czerwonej cegły widoczna była z daleka . Nie było wówczas centralnego ogrzewania; a w każdej klasie stały po dwa piece kaflowe .Stopniowo, przez lata, prowadzono prace wykończeniowe w budynku . Zmieniał się jego wystrój i wyposażenie – został otynkowany , w latach 70-tych założono centralne ogrzewanie i kanalizację , dobudowano od zachodu część mieszkalną .
Przez kolejne lata wzrastał dorobek szkoły przy współpracy Rady Rodziców, mieszkańców Lewiczyna i okolicznych wsi.
Do 31 grudnia 1995 organem nadzorującym było Kuratorium Oświaty w Radomiu, a od 1 stycznia 1996 prowadzona jest przez Urząd Gminy w Belsku Dużym.
26 maja 1998 roku odbyła się uroczystość nadania szkole sztandaru i imienia UNICEF . Tego dnia wmurowano tablicę pamiątkową poświęconą Panu Władysławowi Lewandowskiemu – pierwszemu kierownikowi i organizatorowi obecnej szkoły . Zaproszeni goście po części oficjalnej mogli obejrzeć część artystyczną z udziałem wszystkich – 172 uczniów klas 0 – VIII .
Z chwilą wejścia w życie reformy oświatowej w 2000 roku Publiczna Szkoła Podstawowa ze szkoły ośmioklasowej stała się szkołą sześcioklasową . Liczba uczniów zmniejszyła się do około 130 . Zdecydowana część absolwentów kontynuuje naukę w Publicznym Gimnazjum w Belsku Dużym .
Kolejnymi dyrektorami szkoły byli:
1945- 68 Władysław Lewandowski
1968-85 Jan Krajewski
1985-87 Janusz Szajko
1987-91 Tomasz Krawczyński
1991-99 Tomasz Fliszkiewicz
od 1999 Mirosława Bojaczuk
Przez wiele lat pracowało w niej także wielu wspaniałych i oddanych pedagogów : Wacław Abram , Zbigniew Ramotowski , Tadeusz Trzaska , Katarzyna Lewandowska , Jadwiga Trzaska , Euzebia Krajewska , Henryka Jezierska , Lidia Urbanowicz , Barbara Solecka , Teresa Jasińska , Jerzy Wojciechowski , Irena Korczak , Ewa Kuligowska , Iwona Dmowska , Barbara Dąbrowska.
Opracowała :
Mirosława Bojaczuk |
