Anna Wojakowicz
SCENARIUSZ LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO
KLASA SZÓSTA
(scenariusz przewidziany na dwie jednostki lekcyjne)
Temat lekcji – Jeszcze jedna legenda? Bolesław Prus - „Z legend dawnego Egiptu”.
Cele lekcji:
- zapoznanie uczniów z tekstem utworu Bolesława Prusa,
- przypomnienie wiadomości o następujących gatunkach literackich: legenda, nowela,
- odszukanie w tekście elementów charakterystycznych dla legendy (elementy świata przedstawionego realistyczne, fantastyczne i prawdopodobne, itd.),
- odszukanie w tekście elementów charakterystycznych dla noweli (zawiązanie akcji, rozwiązanie akcji, punkt kulminacyjny, zwarta kompozycja, niewielka liczba bohaterów, itp.)
- analiza elementów świata przedstawionego: czas, miejsce akcji, bohaterowie, wydarzenia,
- ćwiczenia w określaniu problematyki i tematyki utworu,
- rozważania na temat przesłania utworu.
Metody pracy:
- heurystyczna,
- problemowa,
- zajęć praktycznych,
- aktywizująca – burza mózgów.
Formy pracy:
- indywidualna
- praca z tekstem.
Tok lekcji:
I. Wprowadzenie
1. Opowiedzenie treści utworu Bolesława Prusa „Z legend dawnego Egiptu” przez wybranego ucznia.
2. Podanie tematu pierwszej lekcji: Jeszcze jedna legenda? Bolesław Prus - „Z legend dawnego Egiptu”.
3. Analiza tytułu utworu metodą burzy mózgów:
(zapisanie na tablicy wyrazów wchodzących w skład tytułu i skojarzeń uczniowskich)
Z legend –
dawny –
Egipt –
legenda –
( zwrócenie szczególnej uwagi na sformułowanie „Z legend”, sugerujące istnienie wyboru legend egipskich oraz na pojęcie „legenda”)
II. Opracowanie
1. Postawienie problemu czy utwór jest legendą? Przypomnienie wyznaczników gatunkowych i analiza tekstu pod tym kątem:
czas - .............................
miejsce - ..........................
bohaterowie historyczni - .............................
bohaterowie fikcyjni - ..............................
bohaterowie fantastyczni - ............................
wydarzenia - .............................
Ćwiczenie prowadzi do konkluzji, że utwór Bolesława Prusa nie należy do legend, zaś taki tytuł jest świadomym zabiegiem literackim.
2. Ustalenie gatunku utworu poprzez wspólne uzupełnianie schematu dotyczącego dziejów obu bohaterów:
Horus - ukąszenie, pisanie edyktów, wiadomość o bliskiej śmierci,odrzucanie edyktów - śmierć
Ramzes - po zażyciu lekarstwa walczy ze śmiercią - życie
Poszczególne linie oznaczają dzieje obu bohaterów.
Po uzupełnieniu schematu uczniowie podają nazwy poszczególnych miejsc zaznaczonych kropkami (zawiązanie akcji, punkt kulminacyjny, rozwiązanie akcji), cytują z tekstu zdanie stanowiące ramę kompozycyjną „Patrzcie, jak marne są ludzkie nadzieje, wobec wyroków, które Przedwieczny ognistymi znakami wypisuje na niebie”, określają ilość bohaterów i wydarzeń – po tych zabiegach rozpoznają gatunek utworu – nowelę.
III. Podsumowanie
1. Rozważania na temat nauki płynącej z tekstu, odnalezienie pouczenia, odniesienie się do życia.
Temat lekcji - Wobec wyroków zapisanych na niebie.
Cele lekcji:
- doskonalenie umiejętności pracy z tekstem literackim,
- zwrócenie uwagi na płaszczyznę moralną utworu,
- kształcenie sprawności w klasyfikowaniu i określaniu motywów kierujących bohaterami literackimi,
- rozważania na temat kondycji państwa i władcy idealnego.
Metody lekcji:
- heureza
- zajęć praktycznych
- m. aktywizująca.
Formy pracy:
- indywidualna,
- praca z tekstem.
Pomoce dydaktyczne:
- kartki formatu A4 z wypisanymi nazwami uczuć.
Tok lekcji:
I. Wprowadzenie
1. Podanie tematu lekcji - Wobec wyroków zapisanych na niebie.
2. Praca samodzielna uczniów – zaznaczenie w tekście fragmentów dotyczących edyktów tworzonych przez Horusa.
II. Opracowanie
1. Wspólne uzupełnianie tabelki:
[W tabelce wpisują uczniowie najpierw edykty Horusa w kolejności ich wydawania, następnie wspólnie uzupełniają drugą kolumnę dotyczącą wcześniejszych ustaleń Ramzesa. Po wpisaniu sześciu punktów w obu kolumnach uczniowie uzupełniają tabelkę o motywy rządzące obojgiem bohaterów - w tym ćwiczeniu wykorzystują przygotowane przez nauczyciela i zaprezentowane na plakacie nazwy uczuć, wybierając i wpisując pod każdym edyktem (np. miłość, zazdrość, obojętność, przyjaźń, litość, mściwość, pamięć, współczucie, agresja, nienawiść, pacyfizm, okrucieństwo, bezwzględność). Na koniec podpisują tabelkę w wierszu pierwszym imionami władców oraz wiersz ostatni podsumowanie porządku świata według Horusa i Ramzesa.]
2. Porządek świata według:
...................................... ...............................................
1. Pokój z Etiopią 1. Wojna z Etiopią
.......................... ..............................
2. Złagodzenie kar dla jeńców 2.Surowe kary dla jeńców
........................... .............................
3. Poprawa sytuacji chłopów i niewolników 3.Zła sytuacja chłopów i niewolników
........................... ...........................
4. Odwołanie Jetrona z wygnania 4.Zesłanie Jetrona
........................... ...........................
5. Przeniesienie zwłok Zefory do katakumb 5.Pochowanie Zefory między niewolnikami
.......................... ...........................
6. Uwolnienie Bereniki 6.Uwięzienie Bereniki
......................... ..........................
PORZĄDEK OPARTY NA DOBRU PORZĄDEK OPARTY NA PRZEMOCY
ŚMIERĆ ŻYCIE
3. Rozważania na temat wyglądu państwa Ramzesa –niedola ludzi, ale silne państwo; państwa Horusa – dobro i sprawiedliwość, ale słabość wewnętrzna. Zwrócenie uwagi na śmierć władcy wydawałoby się idealnego – nie jest przypadkowa! Zdrowieje władca silny, dbający o państwo.
III. Podsumowanie
1. Zadanie:
Napisz w formie monologu wewnętrznego myśli:
a) Ramzesa – od wypicia leku po ozdrowienie,
albo
b) Horusa – od ukąszenia po śmierć.
2. Objaśnienie terminu „monolog wewnętrzny”.
|
