1. Identyfikacja problemu
Uczeń pomimo dwuletniego opóźnienia ma bardzo duże trudności w nauce.
W sytuacjach konfliktowych przejawia agresję. W czasie zajęć chodzi po klasie, przeszkadza innym.
Analiza dotyczy chłopca klasy pierwszej, lat 10. Uczeń wraz z rodzeństwem wychowywany w Domu Dziecka, dzieli tam z nimi pokój. W wyniku współpracy z Domem Dziecka uzyskano informację dotyczącą sytuacji rodzinnej dziecka. Chłopiec pochodzi z rodziny wielodzietnej, patologicznej. Rodzicom odebrano władzę rodzicielską. Dziecko zgłoszone do Banku Adopcyjnego.
W miejscu zamieszkania otoczony specjalistyczną opieką pedagogiczną, psychologiczną i logopedyczną.
Chłopiec był dwukrotnie badany w Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej. Zgodnie z zaleceniami program dostosowywany jest do możliwości ucznia.
Głównymi objawami wskazującymi na istnienie problemu są trudności w polonistycznym i matematycznym obszarze edukacji elementarnej. Uczeń nie pamięta i nie rozpoznaje wszystkich liter, czyta tylko sylaby otwarte. Litery pisane nie mieszczą się w liniaturze i stanowią nieczytelny zlepek znaków. Chłopiec dodaje i odejmuje w zakresie 10 tylko z pomocą nauczyciela i na konkretach. Często wchodzi w konflikt z kolegami i nauczycielami. Jest niewytrwały, ma trudności w skoncentrowaniu się w nauce. Reaguje nieadekwatnie do sytuacji.
Na powyższy problem zwróciłam uwagę, ponieważ niepokoją mnie agresywne zachowanie chłopca i duże kłopoty w opanowaniu umiejętności i wiadomości podstawy programowej klasy pierwszej pomimo dwuletniego opóźnienia.
2. Geneza i dynamika zjawiska
Na podstawie analizy dokumentów m.in. opinii z poradni , wywiadu, współpracy z wychowawcami, psychologiem i dyrektorem Domu Dziecka, wychowawcą oddziału przedszkolnego i wychowawcą klasy pierwszej, którą uczeń powtarzał oraz dysponując aktualnymi danymi z procesu obserwacji ucznia należy stwierdzić, że ukazany problem miał następujący rozwój w czasie.
Już w oddziale przedszkolnym chłopiec przejawiał zachowania nieadekwatne do sytuacji, Nie słuchał tego co do niego się mówił ,miał trudności z utrzymaniem uwagi w zabawie. Zapominał o wielu rzeczach.
W wyniku badań w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej był odroczony od obowiązku szkolnego, gdyż nie osiągnął dojrzałości szkolnej. Do nauki w klasie pierwszej przystąpił z rocznym opóźnieniem. W szkole był włączony do zespołu korekcyjno- kompensacyjnego. W klasie pierwszej przeszkadzał w prowadzeniu zajęć np. wtrącał się do rozmowy, zagadywał głośno kolegów i koleżanki siedzące obok, często wstawał z miejsca, zmieniał pozycje. W następstwie bardzo słabych osiągnięć w nauce i nie opanowania minimum podstawy programowej w klasie pierwszej pomimo dostosowywania programu do możliwości ucznia , chłopiec zgodnie z zaleceniami kolejnego badania w Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej powtarza klasę pierwszą.
W wyniku moich obserwacji uczeń nadal przejawia cechy nadpobudliwości ruchowej m. in.:
-unika rozpoczęcia zadania, ociąga się
-ma kłopoty z dokończeniem zdań
bardzo często gubi swoje rzeczy
-łatwo rozprasza się
-zapomina o wielu rzeczach
-często niepytany wyrywa się z odpowiedzią
-ma kłopoty z czekaniem na swoją kolej
-ciągle popada w różne konflikty
-jest wybuchowy, nie umie nad sobą zapanować
Takie same zachowania dziecka mają miejsce w grupie w Domu Dziecka, gdzie aktualnie przebywa dziecko.
W szkole chłopiec nadal ma kłopoty z nazywaniem liter i z czytaniem. Ma kłopoty z mieszczeniem się w liniaturze i pisze bardzo niekształtne litery. Jego pismo jest trudne do odczytania. Wypowiada się pojedynczymi wyrazami. Nadal odejmuje i dodaje tylko w zakresie 10, ale tylko na konkretach i z błędami w liczeniu.
3. Znaczenie problemu
Na podstawie wiedzy, którą nabyłam podczas praktyki szkolnej i odbytego szkolenia na temat Praca z dzieckiem o specyficznych problemach edukacyjnych i wychowawczych (kserokopia zaświadczenia w sprawozdaniu ze stażu) stwierdzam, że ucznia charakteryzuje zespół nadpobudliwości ruchowej ADHD oraz podejrzewam pogranicze niedorozwoju umysłowego chłopca.
Zespół ADHD(skrót ang. Attention Deficit Hiperactivity Disorder dosłownie zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi).
O nadpobudliwości możemy mówić, gdy występują równocześnie w każdej sytuacji tj. zarówno w domu, wśród bliskich, jak i w grupie rówieśniczej – w przedszkolu lub w szkole w dłuższym( minimum półrocznym okresie ) następujące cechy:
- brak kontroli własnej impulsywności
- zaburzenia koncentracji uwagi
- nadmierna aktywność ruchowa
Według dr Tomasz Wolańczyka z Kliniki Psychiatrii Wieku Rozwojowego w Warszawie przyczyną ADHD jest złe funkcjonowanie niektórych struktur mózgowych odpowiedzialnych za kontrolę ruchu, impulsywność i kontrolę uwagi, a także nieprawidłowe wydzielanie neuroprzekaźników – substancji chemicznych przenoszących bodźce z jednej komórki nerwowej do drugiej (np.:dopamina, serotonina, noradrenalina).
Uznałam, że powyższy problem tj możliwość wystąpienia u chłopca zespołu ADHD ma decydujący wpływ na funkcjonowanie ucznia w szkole i grupie wiekowej.
Zespół ADHD, zaburzenia o charakterze organicznym (a nie tylko zaniedbania środowiskowo – wychowawcze) znacznie utrudniają opanowanie programu szkoły masowej. Istnienie ADHD powoduje: zaburzenia koncentracji uwagi, nadruchliwość i impulsywność. Czynniki te prowadzą również do obniżonego poziomu właściwego zachowania się w grupie.
3. Prognoza
a)negatywna
na podstawie własnych doświadczeń i przeczytanej literatury:
- T.Wolańczyk, A. Kołakowski, M. Skotnicka . Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci.Prawie wszystko co chcielibyście wiedzieć . wyd.BiFolium, Lublin 1999.
- G.Sarfontein Twoje nadpobudliwe dziecko.Prószyński i S-ka, Warszawa 1999.
- H.Nartowska Dzieci nadpobudliwe ruchowo. PZWSz Warszawa 1972
należy stwierdzić, że nie podejmując działań diagnostycznych w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej i terapeutycznych, nastąpi pogłębienie trudności szkolnych, dalsze zaburzenia zachowania, a nawet depresja. Uczeń może stracić motywację do nauki i pokonywania trudności oraz wiarę we własne możliwości. Istnieje również zagrożenie, że może z czasem związać się nieformalną grupą rówieśniczą , uzależnić się od alkoholu, papierosów czy narkotyków.
b)pozytywna
Po wdrożeniu działań terapeutycznych w szkole i w domu spodziewam się, że uczeń:
-nie będzie popadał w różne konflikty
-podniesie wiarę we własne umiejętności i możliwości
-podniesie motywację do nauki
-opanuje materiał nauczania dostosowany do swojego poziomu i możliwości
-będzie akceptowany i lubiany przez grupę wiekową
-zdobędzie umiejętność czytania , pisania i liczenia
4. Propozycja rozwiązania
Konsultacje i rozmowy z opiekunami Domu Dziecka na temat ponownego skierowania na badania w specjalistycznej placówce tj. Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej. Po ewentualnym potwierdzeniu diagnozy podjąć działania terapeutyczne w domu i w szkole.
Natomiast bez względu na wynik badania wcielić w życie zastosowanie następujących oddziaływań w procesie edukacyjnym:
a) dostosować swoje wymagania i sposób uczenia się do możliwości
ucznia
b) objąć dziecko dodatkową terapią logopedyczną w celu rozwijania
kompetencji komunikacyjnej
c) kontynuować pracę korekcyjno – kompensacyjną
d) podjąć odpowiednie działania terapeutyczne i wychowawcze:
-organizować zajęcia umożliwiające rozładowanie potrzeby ruchu np.
zajęcia w klubie sportowym
-umożliwiać swobodę działania, ale wkraczać w zabawę lub zajęcie, gdy
stają się chaotyczne i nadmiernie podniecające
-wykorzystać aktywność dziecka – włączać go do pomocy w pracach
szkolnych
-dostrzegać i pochwalać dziecko, nawet za najdrobniejsze, przejawy jego
pozytywnego zachowania się
-zapewnić stały rozkład zajęć w ciągu dnia, tj. o tej samej porze
zabawa, odrabianie lekcji, posiłki, sen
-wydawać polecenia krótkie, nawet jednowyrazowe, dobrze jest połączyć
je z gestem, wskazaniem tego o co chodzi
-na zajęciach i sprawdzianach zadania dzielić na mniejsze etapy. Każdą
część przygotować na osobnej kartce, używać kolorów czcionek, które
przyciągną uwagę dziecka i na powrót zainteresują go.
5. Uwagi końcowe
Uczeń został przebadany w Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej, gdzie potwierdzono w zaburzenia sugerowane w analizie przypadku.
Stwierdzono między innymi zespół nadpobudliwości psychoruchowej ADHD.
Opracowała:Anna Siuda
|
