Rodzaj zagrożenia:
I. Obciążenie fizyczne narządu mowy (dotyczy wszystkich grup nauczycieli)
Przyczyny zagrożenia:
1. brak umiejętności operowania głosem jako narzędziem pracy, przeciążenie strun
głosowych,
2. wysuszenie błon śluzowych,
3. podrażnienie górnych dróg oddechowych kurzem i pyłem kredowym.
Skutki zagrożenia (możliwość wystąpienia):
• choroba zawodowa związana z nadmiernym wysiłkiem głosowym (guzki
śpiewacze, niedowład strun głosowych, zmiany przerostowe),
• nieżyt krtani wywołany przez powtarzającą się infekcję górnych dróg
oddechowych.
Działania korygujące lub zapobiegawcze (przykładowe):
• profilaktyczne badania laryngologiczne co 2 lata,
• nie przekrzykiwanie,
• częste picie letniej lekko posłodzonej wody, herbaty ziołowej,
• stosowanie aktywizujących metod nauczania,
• wycieranie tablicy kredowej na mokro,
• utrzymywanie miejsc gromadzenia się kurzu w czystości,
• nauka mówienia przeponowego,
• unikanie przeciągów.
• wymiana tablicy
Rodzaj zagrożenia:
II. Przeciążenie wzroku i słuchu (dotyczy wszystkich grup nauczycieli,
a szczególnie informatyki).
Przyczyny zagrożenia:
1. niewłasciwe oświetlenie,
2. wzmożona koncentracja uwagi,
3. hałas czyniony przez uczniów na przerwach,
4. praca z komputerem przed ekranem monitora,
5. praca z tekstem.
Skutki zagrożenia (możliwość wystąpienia):
• pogorszenie ostrości widzenia,
• rozdrażnienie psychiczne,
• ból głowy,
• osłabienie organizmu.
Działania korygujące lub zapobiegawcze (przykładowe):
• okresowe i kontrolne badania lekarskie,
• badanie środowiska pracy(oświetlenie, poziom hałasu),
• przy dużym nasłonecznieniu stosowanie żaluzji,
• pastelowe kolory ścian gabinetów lekcyjnych,
• relaksacja wzroku, przerwy śródlekcyjne, rośliny ozdobne,
• stosowanie okularów ochronnych z powłokami antyrefleksyjnymi przy pracy
z komputerem.
Rodzaj zagrożenia:
III. Obciążenie nerwowo psychiczne (dotyczy wszystkich nauczycieli).
Przyczyny zagrożenia:
1. odpowiedzialność za zdrowie i bezpieczeństwo dzieci i młodzieży,
2. niebezpieczne postawy młodzieży,
3. konflikty w relacjach z rodzicami, dziećmi, przełożonymi,
4. zbyt liczne klasy.
Skutki zagrożenia (możliwość wystąpienia):
• depresja, nerwice, stres, wypalenie psychiczne,
• towarzysza temu: pogorszenie samopoczucia wyczerpanie
psychiczne, znużenie, zmęczenie, wrogość do innych, brak
jakiejkolwiek satysfakcji z wykonywanej pracy,
• skłonność do nadmiernego palenia tytoniu, nadużywanie alkoholu,
brak apetytu, skłonność do popełniania błędów.
Działania korygujące lub zapobiegawcze (przykładowe):
• wiczenia relaksacyjne,
• urlopy dla podratowania zdrowia,
• sanatoria,
• warsztaty terapeutyczne,
• szkolenia i warsztaty dla nauczycieli,
• pomoc starszych i doświadczonych kolegów, życzliwość i troska
przełożonych,
• nie przekraczanie dopuszczalnej liczby uczniów w jednej klasie.
Rodzaj zagrożenia:
IV. Zagrożenie biologiczne (dotyczy wszystkich nauczycieli).
Przyczyny zagrożenia:
1. kontakt z chorymi uczniami na choroby wirusowe, bakteryjne i grzybicze.
Skutki zagrożenia (możliwość wystąpienia):
• stałe narażenie na choroby zakaźne, a w tym: wirus ospy lub półpaśca, wirus
grypy, zapalenia
wątroby, zapalenia gardła i krtani.
Działania korygujące lub zapobiegawcze (przykładowe):
• szczepienia ochronne,
• utrzymywanie należytego stanu sanitarno- higienicznego szkoły,
• profilaktyczna opieka lekarska.
Rodzaj zagrożenia:
V. Zagrożenie chemiczne (dotyczy szczególnie nauczycieli pracowni chemicznej).
Przyczyny zagrożenia:
• bezpośredni kontakt z odczynnikami chemicznymi: kwasami, zasadami,
solami,
• metalami ciężkimi typu ołów, rtęć,
• kontakt z kredą.
Skutki zagrożenia – możliwość wystąpienia:
• zatrucia ostre lub przewlekłe,
• podrażnienia,
• uczulenia,
• kaszel, suchość w gardle,
• pylica płuc.
Działania korygujące lub zapobiegawcze (przykładowe):
• profilaktyczna opieka lekarska ,
• założenie karty charakterystyki chemicznej, substancji chemicznej (instrukcja
obsługi),
• przestrzeganie regulaminu pracowni chemicznej.
Rodzaj zagrożenia:
VI. Obciążenie statyczne układu mięśniowo szkieletowego (dotyczy wszystkich grup
nauczycieli).
Przyczyny zagrożenia:
• regularne siedzenie w pochylonej pozycji przez dłuższy czas,
• korzystanie ze zbyt małych krzeseł.
Skutki zagrożenia (możliwość wystąpienia):
• dyskomfort,
• ból pleców,
• choroby kręgosłupa.
Działania korygujące lub zapobiegawcze (przykładowe):
• przerwy w pracy,
• ćwiczenia korygujące,
• stosowanie odpowiednich mebli,
• częsta zmiana pozycji podczas prowadzenia lekcji.
Rodzaj zagrożenia:
VII. Zagrożenie fizyczne.
Przyczyny zagrożenia:
• mikroklimat pomieszczeń lekcyjnych,
• niskie temperatury pomieszczeń w okresie późno jesienno-zimowym,
• wysoka wilgotność pomieszczeń na parterze szkoły,
• hałas na korytarzach w czasie przerw,
• zapylenie pomieszczeń np. sali gimnastycznej, korytarze.
Skutki zagrożenia (możliwość wystąpienia):
• utrata ciepła sprzyja wzrostowi zapadalności na choroby przeziębieniowe,
• przewlekłe schorzenia układu oddechowego, gościec i inne,
• ogólne zmęczenie hałasem (obniżenie sprawności myślenia, koncentracji uwagi).
Działania korygujące lub zapobiegawcze (przykładowe):
• wymiana lub uszczelnienie okien w gabinetach,
• utrzymywanie w miarę możliwości stałej temperatury gabinety - co najmniej
15 C, sale gimnastyczne - 15 C, biura-18 C,
korytarze - 16 C przy względnej wilgotności powietrza - 40-60%,
• unikanie pracy i nauki w pomieszczeniach, w których w okresie mrozów lub
niskich temperatur trudno jest utrzymać właściwe warunki klimatyczne pracy i
nauki,
• wietrzenie sal w tym również sali gimnastycznej,
• systematyczne i bardzo dokładne sprzątanie sal również „na mokro”
• zastosowanie wentylatorów,
• dbanie o właściwy wypoczynek nauczycieli w czasie przerwy od zajęć,
• wygłuszenie pokoju nauczycielskiego, a przy dużej liczbie nauczycieli
wygospodarowanie większego pomieszczenia.
Przy opracowaniu powyższej analizy korzystałem z następujących materiałów
źródłowych:
- Poradnik BHP dyrektora szkoły wydany przez MEN,W-wa 1998 r.
- Poradnik dyrektora szkoły w zakresie organizowania dla nauczycieli różnych form
szkolenia bhp wydany przez MEN, W-wa 1999 r.
- D. Smoliński – Ocena ryzyka zawodowego. Przykłady obliczeń, wzory
dokumentacji, procedury postępowania ODDK Gdańsk 1999 r.
- L. Skuza - Co warto wiedzieć o ryzyku zawodowym. ODDK Gdańsk 1.
Opracował i przedstawił: Krzysztof Koziołek. |
