Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Sposoby postępowania z dziećmi nadpobudliwymi

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 1575 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

Nadpobudliwość psychoruchowa to zespół cech zachowania, który dotyczy czynności psychicznych i motorycznych.
Występuje w postaci wzmożonego pobudzenia ruchowego, nadmiernej reaktywności emocjonalnej oraz specyficznych zaburzeń funkcji poznawczych u około 12% dzieci. 

Bez względu na to co jest przyczyną zespołu nadpobudliwości czy zachowań, konieczne jest podjęcie działań przez dorosłych z jego otoczenia.Trzeba dzieciom zapewnić takie działania, aby mogły rozładować napięcie, kierować ich energię na rzeczy społecznie użyteczne i przynoszące satysfakcję, a chronić przed nadmiarem bodźców podniecających. Stwarzać im okazję do samokontroli i opanowania.

Istotą nadpobudliwości jest brak równowagi między dwoma podstawowymi procesami nerwowymi: pobudzaniem i hamowaniem.
Nadpobudliwość psychoruchowa to zespół cech zachowania, który dotyczy czynności psychicznych i motorycznych.
Występuje w postaci wzmożonego pobudzenia ruchowego, nadmiernej reaktywności emocjonalnej oraz specyficznych zaburzeń funkcji poznawczych u około 12% dzieci.
Nadpobudliwość psychoruchowa cechować może dzieci najmłodsze – w wieku niemowlęcym, poniemowlęcym, przedszkolnym, a także dorastające. W szczególny sposób przejawia się ona jednak w młodszym wielu szkolnym. Dzieje się tak dlatego,
że zmiana trybu życia, nowe wymagania i zadania stawiane z chwilą rozpoczęcia nauki stwarzają sytuacje do której dziecko nadpobudliwe przystosowuje się trudniej niż jego rówieśnicy bez cech nadpobudliwości.
Można mówić o zespole nadpobudliwości psychoruchowej, po angielsku Attention Deficyt Hyperactivity Disodrer, znanym pod nazwą ADHD.
ADHD występuje na całym świecie, we wszystkich kulturach, jako ( jednostka chorobowa)-może być stwierdzona jedynie przez lekarza, psychiatrę, psychologa, Zaburzenie to jest rozpoznawane u dzieci mających trwale występujące objawy, które rozpoczęły się przed 7 rokiem życia.
Przyczyny nadpobudliwości:
Nadpobudliwość psychoruchowa związana jest z uszkodzeniem centralnego systemu nerwowego. Może też być wywołana przez stres emocjonalny czy zmęczenie. Istnieje również pogląd wiążący nadpobudliwość z określonym typem układu nerwowego.
1) Silniejsze reakcje pobudzania następujące szybciej i łatwiej niż hamowania – typ mocny –
u dzieci z tym typem układu nerwowego można zaobserwować silną pobudliwość emocjonalną, nadaktywnością ruchową, pospieszne mówienie.
2) Zmniejszona pobudliwość i powolne reakcje o niewielkim nasileniu – typ słaby – u dzieci z tym typem układu nerwowego można zaobserwować małą aktywność;
Trzeci typ układu nerwowego – słaby, nadpobudliwy – u dzieci o tym typie może zachodzić zaburzenie równowagi i ruchliwości procesów nerwowych. Słaba siła procesów nerwowych powoduje, że pobudzenie trwa krótko, następuje szybkie wyczerpanie układu nerwowego i krótkotrwałe hamowanie ochronne. Dlatego u tych dzieci można zaobserwować szybkie zmęczenie, brak wytrwałości i równomierności tempa pracy.
Biologiczne przyczyny nadpobudliwości -czynniki te powodują uszkodzenie struktury i zaburzenia funkcji c.u.n. Nieprawidłowości układu nerwowego mogą być uwarunkowane genetycznie (jeśli matka lub ojciec byli dziećmi nadpobudliwymi, istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia tego problemu u ich dzieci (w przypadku chłopców – ok. 50%), wskutek działania szkodliwych czynników jeszcze przed zapłodnieniem lub nabyte po zapłodnieniu, tzn. procesie rozwoju ontogenetycznego ( w okresie prenatalnym, podczas porodu i po urodzeniu się dziecka).Urazy głowy ,przebyte choroby. W przypadku stwierdzenia ADHD za przyczyny podaje się:
· Złe funkcjonowanie niektórych obszarów mózgu związane z nieprawidłowym przepływem informacji
· dopamina( neuroprzekażnik) – związek chemiczny odpowiedzialny za przepływ informacji między komórkami nerwowym
· Mikrouszkodzenia mózgu
· Wcześniactwo, picie alkoholu, palenie papierosów przez matkę w czasie ciąży, urazy mózgu itp.
Społeczne przyczyny zaburzeń rozwoju psychoruchowego dziecka:
1.Przyczyny środowiskowe- czynniki patogenne w środowisku rodzinnym:
a) Napięta i niespokojna atmosfera domowa, w której dziecko czuje się niepewnie, zagrożone ,alkoholizm
b) Długotrwała deprywacja uczuciowa, wskutek utraty kontaktu z matką (np. z powodu umieszczenia dziecka w szpitalu, domu dziecka).
c) Złe zachowanie (wychowanie niekonsekwentne, rygorystyczne)
Rodzina przyrównywana jest do pierwszego „laboratorium psychologicznego”, w którym dziecko uczy się kontaktów z drugim człowiekiem, poznaje swoje możliwości i rozwija osobowość.
2) Przyczyny środowiskowe – czynniki patogenne w środowisku pozarodzinnym:
Przedszkole i szkoła może być:
· Pierwotną przyczyną zaburzeń rozwojowych:
· Nieprawidłowe, złe warunki lokalne i organizacyjne
· Niedostosowany do możliwości danego dziecka system wymagań
· Nieprawidłowy sposób realizacji programu
· Niekorzystne cechy osobowości i postawy nauczyciela wobec wychowanków
· Hałas i stres (3-5 latki, w kl. „O” , „I” mogą wystąpić pojedyncze symptomy nerwicy), przedłużające się napięcie może spowodować trwałe zaburzenia zachowania – nerwicę.
3) Sytuacje trudne (zagrożenie, przeciążenie, deprywacja, konflikty)
OBJAWY NADPOBUDLIWOŚCI:
1) Dotyczące sfery ruchowej:
· Dzieci cechuje: wzmożona ekspresja ruchowa ,szukają okazji do ruchowego wyżycia się. Na przerwach biegają po korytarzu. Na lekcjach wychodzą z ławek. Biegają po klasie, wyrywają się do odpowiedzi machając rękami, podskakują. Są pełne energii, skłonne do natychmiastowego działania, chętnie wykonują wszystkie polecenia nauczyciela, które pozwalają im się poruszać.
· Aktywność dziecka nadpobudliwego zwykle jest dość chaotyczna, nie służy określonemu celowi i która jest irytująca ,i dokuczliwa dla będących wokół osób.
· Dzieci te określane są przez nauczyciela jako „niekarne” lub „nieposłuszne”, lecz wynika to z niemożności zapanowania nad ruchami.
· Ujawnia się ruchowy niepokój. Siedząc w ławce, kręcą się, zakładają nogę na nogę, odchylają się do przodu i do tyłu, wykonują wiele drobnych, zbędnych ruchów.
· Druga grupa to dzieci z tzw. czynności (zamykają i otwierają torby, zawijają brzegi książek, skubią gumki, ogryzają ołówek, bazgrzą po okładkach). Ich czynności skupiają się wokół własnego ciała. Do najczęściej spotykanych nawyków należy w młodszym wieku ssanie palca, w starszym obgryzanie paznokci.
· Często występują tiki, które nie podlegają kontroli.
2.Dotyczące sfery emocjonalno- uczuciowej:
· Podkreśla się wzmożoną wybuchowość, skłonność do bijatyk, impulsywność dokuczliwość,
· niezdyscyplinowanie wobec dorosłych,
· niechęć do podporządkowania się kolegom.
· Dzieci te są nietrwałe w zabawie i w pracy, wykazują skłonność do zniecierpliwienia,
nie znoszą oczekiwania.
· Zauważa się też u nich zmienność nastrojów przechodzących od radosnego podniecenia do smutku i
gniewliwości.
· Reakcje uczuciowe tych dzieci wskazują na pewną niedojrzałość emocjonalną i odpowiadają
często reakcjom dzieci znacznie młodszych(infantylizm uczuciowy), który przejawia się
również w postaci stawiania oporu często niespodziewanego i niezrozumiałego, przy jednoczesnej
dużej sugestywności, a więc łatwości bezkrytycznego ulegania różnym wpływom.
· Niezrównoważenie emocjonalne i niedojrzałość uczuciowa powodują, że dzieci nadpobudliwe są mało odporne na sytuacje trudne, łatwo zniechęcają się, tracą zapał, zaczynają działać w sposób niezorganizowany, porzucają rozpoczęte zadania.
· Zachwianie równowagi emocjonalnej może spowodować nawet drobna uwaga nauczyciela, żart ze
strony kolegi, niepowodzenie w wykonywaniu jakiejś pracy lub nieco trudniejsze zadanie.
· Dzieci te bardzo łatwo obrażają się, płaczą ze złości, są zapalczywe, kłótliwe. Mogą przejawiać agrsesję słowną i fizyczną. Angażują się one niemal w każdy konflikt zachodzący na terenie klasy, ponieważ każdy niecodzienny fakt pobudza je emocjonalnie. Również częściej niż inne dzieci, popadają w konflikty z nauczycielem.
· dzieci tej grupy oceniana jest w szkole jako dzieci "trudne wychowawczo".

3. Objawy nadpobudliwości przejawiające się w sferze poznawczej.
Według H. Spionek „:nadpobudliwość w sferze procesów poznawczych przejawia się w sposób nie zawsze równie łatwy do zaobserwowania, jak nadpobudliwość w sferze ruchowej. Waży ona jednak w sposób bardzo wyraźny nie tylko na zachowaniu dziecka, lecz również na jego pracy szkolnej i odgrywa pewną rolę w powstawaniu trudności w nauce". Wyróżnia się dwa ogniwa:
-Pochopność i pobieżność myślenia.
- Zaburzenia uwagi:
· ogólnie wzmożona reaktywność , dziecko nie jest w stanie na niczym skoncentrować uwagi. Każdy najmniejszy bodziec rozprasza je i odrywa od zasadniczej czynności. Kieruje ono uwagę na
każdą sytuację, zdarzenie czy przedmiot, znajdujący się w obszarze jego widzenia.
· Dzieci te nie umieją selekcjonować, wybierać zdarzeń czy przedmiotów. Następstwem tego rodzaju zaburzeń uwagi są:- zapominanie,- roztargnienie,- chaotyczność.
· wzmożenie odruchu orientacyjnego,każdy przedmiot, który znajdował się w zasięgu oczu dziecka lub głos w zasięgu jego słuchu powodował zmianę kierunku uwagi i jednocześnie aktywności ruchowej.
· Prac rozpoczętych nie kończy, przerywa je lub wykonuje bardzo niestarannie. Zdolność skupienia się przy rozwiązywaniu jakiegoś problemu i osiągnięcia końcowego rezultatu, wymaga od takiego dziecka tak ogromnego wysiłku, że bardzo szybko męczy się, co niestety uniemożliwia doprowadzenie pracy do końca.
· zauważa się u dzieci niższe wyniki w nauce szkolnej niż ich teoretyczne możliwości.
· trudnościami w wykonywaniu zadań wymagających planowania i syntetyzowania w myśleniu jak również w wykonywaniu czynności angażujących funkcje wzrokowo ruchowe.
· brak wytrwałości, trudności w koncentracji uwagi,
· wahania w mobilizacji,- duża męczliwość.

Bez względu na to co jest przyczyną zespołu nadpobudliwości czy zachowań, konieczne jest podjęcie działań przez dorosłych z jego otoczenia. Brak reakcji może doprowadzić do niepowodzeń w nauce, zaburzeń nerwicowych lub zachowania. Hamowanie aktywności dzieci nadpobudliwych nie przyczynia się do usunięcia trudności wychowawczych. Trzeba im zapewnić takie działania, aby mogły rozładować napięcie, kierować ich energię na rzeczy społecznie użyteczne i przynoszące satysfakcję, a chronić przed nadmiarem bodźców podniecających. Stwarzać im okazję do samokontroli i opanowania. Przy trudnych zadaniach objawy nadpobudliwości zwiększają się. Ważną rolę w pokonywaniu trudności odgrywa dobra współpraca nauczyciela z rodzicami.
W cięższych przypadkach należy zwrócić się o pomoc do fachowców lekarzy, psychologów, pedagogów. W przypadku stwierdzenia nadpobudliwości może być potrzebna konsultacja psychiatry dziecięcego i ewentualne leczenie farmakologiczne.

W pracy z dzieckiem nadpobudliwym bardzo istotne jest: 1)zapewnienie mu atmosfery spokoju i bezpieczeństwa oraz stały rytmiczny plan dnia;
2)odnosić się do dziecka z wyrozumiałością i cierpliwością, rozumieć, że jego " niegrzeczność " nie wynika ze złośliwości, ale z nieumiejętności kontrolowania swego zachowania;
3) postępować z dzieckiem konsekwentnie, uzgodnić z nim jego stałe obowiązki i kontrolować czy je wykonuje
4) polecenia dawane dziecku formułować krótko i jasno, unikać formy rozkazującej, precyzować swoje oczekiwania wobec zachowania dziecka ( nie uogólniać: bądź grzeczny ale zrób tak i tak)
5)dostosować zadania do możliwości dziecka (początkowo dobrze jest pomagać w ich wykonywaniu);
6)stopniować trudności- od pracy krótkiej i łatwej do trudniejszej wymagającej dłuższej koncentracji; 7)dopilnować by dziecko kończyło zadanie w klasie;
8) nie ograniczać nadmiernej ruchliwości dziecka, jego wzmożoną potrzebę ruchu zaspokajać
zabawami ruchowymi na świeżym powietrzu, gimnastyką, tańcem, pływaniem; prowadzić ćwiczenia ruchowe równoważące procesy nerwowe:- ćwiczenia zręcznościowe
- wprowadzić techniki relaksacyjne i stosować je zwłaszcza przed odrabianiem lekcji (hamowanie złości, oddychanie, trening autogenny Schulza, ćwiczenia metodą Dennisona
- ćwiczenia ruchowe w oparciu o teksty muzyczne
- wycieczki w celu obserwowania ładu i harmonii w przyrodzie.

9) dbać o to, aby dziecko było stale czymś zajęte. Dla dzieci nadpobudliwych szczególnie
wskazane są tzw." ciche zabawy", układanki, loteryjki, wycinanie, malowanie, lepienie;
10) łączyć prace ręczne z wysiłkiem intelektualnym;
11) gdy chcemy zainteresować czymś dziecko to musi być to: ciekawe i krótkie. Przeplatać nudne zadania ciekawszymi;
12) W czasie prowadzenia lekcji - jeśli to możliwe - opowiadaj z entuzjazmem, w napięciu
13) chwalić dziecko gdy jest grzeczne i potrafi się opanować ;
14) na wzmożoną pobudliwość dziecka reagować spokojnie, stosować metody perswazyjne,
krzyk, bicie, straszenie odnoszą chwilowy skutek, pogłębiają jednak nadpobudliwość dziecka;
15) gdy dziecko przeżywa sytuację konfliktową nie zostawiać go zbyt długo w napięciu emocjonalnym;
16) motywować tak, by dziecko widziało cel działania i zastosowanie swoich prac;
17)urozmaicaj formy przekazu, łącz posiadaną już wiedzę z aktualną;
18)Prezentować dziecku właściwych form zachowania (należy mówić jak dziecko powinno się zachować, a nie czego ma nie robić, przećwiczyć trudne sytuacje w postaci dramy na niby, by dziecko wypróbowało nowe reakcje w sprzyjających okolicznościach)
19)nagradzać i chwalić prawidłowe zachowania i ignorować żądania dziecka zgłaszane w niewłaściwy sposób
20)Podkreślać dobre strony dziecka i mówić o tym, że stać je na więcej
Postępowanie terapeutyczne z dziećmi nadpobudliwymi psychoruchowo ma na celu:
- uspokojenie lub uaktywnienie układu nerwowego
- wydłużenie okresu koncentracji uwagi
- wyeliminowaniu niecelowych wyładować ruchowych
- wyćwiczenie koordynacji ruchowej
- doskonalenie analizy i syntezy wzrokowej
- rozwijanie myślenia słowno – logicznego
- wytwarzanie nawyków samokontroli czynności
- doprowadzenie dziecka do pozytywnego stosunku wobec wytworów i wykonywanych czynności.
W terapii z dzieckiem nadpobudliwym można prowadzić:
1. Ćwiczenia ruchowe – program ćwiczeń ruchowych obejmuje następujące grupy ćwiczeń wspomagające rozwój:
a) ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała:
- wyczuwanie własnego ciała, - nazywanie części ciała,
b) ćwiczenia pozwalające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu
c) ćwiczenia ułatwiające nawiązywanie kontaktu i współpracy.
2. Zabawy i ćwiczenia rozwijając porozumiewanie się, które jest podstawową umiejętnością społeczna. Celem tych zabaw i ćwiczeń jest:
- pomoc w tym, aby jaśniej i wyraźniej dziecko mogło wyrażać swoje myśli i uczucia – to pomoże mu w kontaktach z rówieśnikami i dorosłymi,
- pomoc w wyrażaniu emocji,
- pomoc w porozumiewaniu się w sytuacjach konfliktowych.
3. Prace plastyczne.Ich zadaniem jest:
- zmniejszenie chaotyczności wyładowań ruchowych
- wydłużenie okresu koncentracji uwagi
- wyrobienie wiary we władne siły, kończenie pracy,
- zainteresowanie się końcowym rezultatem pracy.
Przy pracach plastycznych należy zwrócić uwagę na zasadę stopniowania trudności.
Literatura:
Burtowy M., Twardowski A. , Terapie pedagogiczne dzieci w młodszym wieku szkonym.,1996
Konopnicki J. Zaburzenia w zachowaniu się dzieci, a środowisko., 1975
Nartowska H. Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo. Zaburzenia w zachowaniu i trudności
szkolne. , 1972
Spionek H. Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne., 1975



Elżbieta Haniewska
nauczyciel nauczania zintegrowanego

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie