Opis i analiza przypadku problemu wychowawczego
1. IDENTYFIKACJA PROBLEMU
q Niska samoocena ucznia, nieumiejętność współpracy w grupie, nieakceptowanie siebie.
q Uczeń uczęszcza na chwilę obecną do klasy III ale problemem zajmuję się
od klasy I.
q Główne objawy wskazujące na istnienie problemu to:
-częste powtarzanie: „ nie umiem”, „nie dam sobie rady”, „ nic nie potrafię”.
-płacz w sytuacjach trudnych
-brak chęci przezwyciężania trudności
-nieumiejętność współpracy w grupie.
q Na zaistniały problem zwróciłam uwagę gdyż znałam ucznia już w chwili gdy przyszedł do przedszkola i doskonale zdawałam sobie sprawę z jego problemów. Wiedziałam ,że biorąc pod opiekę Krzysztofa w klasie I będę musiała poczynić ogromne starania by pomoc mu przezwyciężyć zaistniałe trudności.
2. GENEZA I DYNAMIKA ZJAWISKA
Krzysztofa poznałam w chwili gdy przyszedł do przedszkola jako dziecko 4-ro letnie. Mówił bardzo niewyraźnie i przejawiał symptomy nadpobudliwości. Zazwyczaj bawił się sam , nie wchodząc w żadne relacje z innymi dziećmi. Niechętnie brał udział w zajęciach, niepowodzenia manifestował agresją. Z obserwacji poczynionych przeze mnie i moje koleżanki wynikało, iż uczeń może mieć wadę słuchu. Jego wypowiedzi były bardzo głośne i zazwyczaj niezrozumiałe. Często nie reagował na prośby nauczycieli i na gwałtowne impulsy dźwiękowe dochodzące z zewnątrz. Problem z wymową też mógłby świadczyć o tym problemie. Matka chłopca została poinformowana o naszych spostrzeżeniach .Udała się z chłopcem do poradni w celu dokonania stosownych badań. Słuch ucznia okazał się bez zarzutu. Nas jednak niezmiernie intrygował fakt dlaczego uczeń nie reaguje. Problemem Krzysztofa zainteresowałyśmy Poradnie Pedagogiczno Psychologiczną , która prowadziła przez rok zajęcia z Krzysztofem. My natomiast prowadziłyśmy indywidualne rozmowy i zajęcia z chłopcem doskonalące jego wymowę i bogacące zasób słownictwa. Chłopiec z czasem zaczynał nawiązywać znajomości i współpracować w zabawie z innymi dziećmi. Nadal były chwile kiedy był agresywny i manifestował swa złość.
W chwili gdy Krzysztof znalazł się w klasie I, której ja byłam opiekunem potrafił już wypowiadać się zdaniami, choć nie zawsze zbudowanymi poprawnie pod względem gramatycznym. Znał wszystkie litery i dwuznaki, Znał cyfry i potrafił dodawać i odejmować w zakresie 20.
Niepokojącym nadal wydawał się fakt iż uczeń pisał niekaligraficznie i nie wyrażał ochoty , mimo zachęt nauczyciela , by w tym zakresie pracować intensywniej. Swoje niepowodzenia , lub niechęć do wykonania jakiegoś zadania manifestował rzucaniem się na podłogę bądź płaczem. Działo się to najczęściej podczas zajęć plastycznych, sportowych lub podczas pisania . te czynności sprawiały mu największy problemy. Wtedy pojawiały się zdania: : „Nie umiem!”, „Nie chcę!”, „Nie potrafię!” itp. Mimo ogromnych moich starań by uczeń czuł się akceptowany i sam zaakceptował własne niedociągnięcia, nie było widać efektów. Uczeń nadal odmawiał wykonania poleceń, płakał z błahych powodów, nawet czasem gryzł swą dłoń kiedy nie mógł wykonać jakiegoś zadania. Nie mogłam nie dostrzec faktu iż poważny problem istnieje nadal. Przeprowadziłam rozmowę z matką chłopca. Skierowałam ucznia na ponowne badania do Poradni Pedagogiczno- Psychologicznej. Tam uczeń znów skorzystał z terapii grupowej prowadzonej w celu zmniejszenia objawów i symptomów opisanych wcześniej. Ze swej strony starałam się poświęcić jak najwięcej czasu chłopcu, gdyż zauważyłam ,ze bardzo chętnie rozmawia ze mną po zajęciach . Postanowiłam również zapraszać Krzysztofa na zajęcia wyrównawcze, choć nie miał on żadnych kłopotów z nauką. Chciałam jednak by zintegrował się z małą grupką dzieci, by poczuł swą wartość biegle wykonując zadania przedstawione uczniom mającym problemy w nauce. Bardzo szybko zauważyłam iż Krzysztof bardzo chętnie uczestniczy w tych zajęciach i nie musiałam ponawiać zaproszeń. Sam wpisał sobie te zajęcia do tygodniowego planu. Postanowiłam tez zmienić system oceniania zachowania. Uczniowie raz w tygodniu przyznawali sobie medale głosując przez podniesienie ręki i uzasadniając swój sąd. Początki tego typu oceniania były szokujące dla Krzysztofa i dla mnie też. Bardzo obawiałam się tego jak zniesie on słowa krytyki, Jak przypuszczałam na początku był płacz i agresja. Uczniowie bardzo skrupulatnie oceniali wszystkie zachowania, więc i Krzysztof usłyszał wiele na swój temat. Z czasem dzieci zaczęły dostrzegać zmiany w zachowaniu Krzysztofa. Doceniały nawet najmniejszy przejaw dobrej woli z jego strony, nagradzały go brawami i medalami a ja dostrzegłam uśmiech na buzi Krzysztofa i to była największa nagroda za mój wysiłek.
W klasie III dostrzegłam znów pogarszającą się samoocenę chłopca. Nie rzucał się on na podłogę i nie krzyczał , ale łzy znów zaczęły mu często towarzyszyć podczas zajęć, znów pojawiało się słynne „ NIE UMIEM!”. Wiedziałam ,ze dzieje się coś złego w domu chłopca, nie miałam jednak możliwości by dotrzeć do sedna sprawy nie raniąc niczyich uczuć. Przeprowadziłam rozmowę z panią dyrektor, która prowadziła w klasie III zajęcia profilaktyczne „Spójrz inaczej” . Pani dyrektor przeprowadziła stosowne zajęcia dzięki którym dowiedziałyśmy się ,że Krzysztof czuje się opuszczony i samotny. Jego rodzice pracują cały dzień a on spędza czas w domu z wiekowa babcią , która nie rozumie potrzeb chłopca. odbyłam rozmowę z rodzicami , lecz matka wytłumaczyła mi , iż ich sytuacja materialna nie pozwala na to by poświęcili więcej czasu synowi. Niemniej jednak atmosfera w domu rodzinnym musiała ulec zmianie, gdyż nastawienie chłopca w krótkim czasie tez się zmieniło.
Pojawił się nowy problem dla mnie. Koniec klasy III i bolesne przejście do klasy IV. Bardzo długo zastanawiałam się jak pomóc Krzysiowi przebrnąć ten trudny próg .Postanowiłam zasięgnąć porady specjalisty. Po długiej rozmowie z panią psycholog , która osobiście prowadziła zajęcia w których brał udział Krzysztof podjęłam decyzję, że musze ograniczyć czas wolny poświęcony chłopcu. Wiedziałam bowiem ,że w klasie IV nikt nie będzie miał czasu by rozmawiać o problemach chłopca podczas przerw .Przeprowadziłam rozmowy z nauczycielami uczącymi w klasie IV, by podeszli do problemu indywidualnie. Przeprowadziłam rozmowę z uczniem dając mu możliwość porozmawiania od czasu do czasu ze mną gdy będzie tylko odczuwał taka potrzebę.
3. ZNACZENIE PROBLEMU
Niska samoocena, nieumiejętność współpracy w grupie, brak akceptacji siebie to problemy z którymi nie da się funkcjonować w dzisiejszym świecie.
Umiejętność współpracy w grupie , dowartościowanie, asertywnośc to cechy które brane są dziś pod uwagę podczas przyjmowania do pracy, do szkół. Dlatego musiałam zrobić wszystko by pomóc Krzysiowi przezwyciężyć je.
4. PROGNOZA NEGATYWNA
W zasadzie nie biorę jej pod uwagę, gdyż znam moje koleżanki, które będą pracowały z Krzysztofem w klasie IV i wiem ,że zrobią one wszystko aby Krzysztof czuł się tam bardzo dobrze i zapomniał o swoich problemach.
Gdyby jednak nastąpiło jakieś zaniedbanie uczeń mógłby znów wrócić do stadium, gdzie każdy najmniejszy wysiłek by pokonać trudność stawał się dla niego barierą nie do pokonania. W rezultacie zamknie się on w sobie, przestanie ufać ludziom.
PROGNOZA POZYTYWNA
Uczeń w klasie IV dostanie właściwą pomoc i opiekę. Będzie miał możliwość realizowania siebie podczas różnych zajęć a w ten sposób dowartościuje się i nie będzie miał kłopotu z przezwyciężaniem żadnych trudności. Nadal będzie prowadzona współpraca z Poradnią Pedagogiczno- Psychologiczną, która będzie wspierała działanie nauczycieli. Owocna będzie tez współpraca z rodzicami dziecka.
5. PROPOZYCJE ROZWIĄZANIA
ZADANIA
Naprawce: zajęcia wyrównawcze, rozmowy w czasie wolnym, zajęcia w Poradni Pedagogiczno Psychologicznej, system oceniania zachowania.
Profilaktyczne: rozmowa z psychologiem, rozmowy z nauczycielami klasy IV i ustalenie koncepcji działania w kolejnym roku szkolnym, ograniczenie czasu przeznaczonego wcześniej na rozmowy z uczniem, przeprowadzenie rozmowy rodziców z psychologiem na temat ustalenia planu dzialań na kolejny rok szkolny.
PLAN ODDZIAŁYWAŃ
1. Wychowawca klasy IV –
q Stymulowanie zachowaniami chłopca
q Kontynuowanie sposobu oceniania zachowania
q Współpraca z rodzicami chłopca
q Współpraca z Poradnią Pedagogiczno Psychologiczną
2. Nauczyciele uczący w klasie IV-
q Powinni podejść indywidualnie do chłopca.
q Służyć pomocą w przezwyciężaniu problemów
q Wspierać i mobilizować do pracy
q Motywować i zachęcać, chwalić nawet za małe osiągnięcia
q Dawać możliwość do realizacji siebie przez ucznia
3. Ja ze swej strony bardzo chciałabym poświęcić czas na to by Krzysztof mógł opowiedzieć mi o swoich osiągnięciach, docenić jego wysiłek i chwalić.
Dorota Hałaczkiewicz |
